arveler

194 ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ
σουμε ότι οι Πε'ρσες δεν συμμερίζονταν καθόλου την κατεξοχήν χριστιανική
και βυζαντινή θεωρία, κατά την οποία η επίγεια τάξη είναι
ατελής αντανάκλαση του κόσμου των ιδεών. Βλ. σχετικά τη δήλοοση
ενός Σασσανίδη πρεσβευτή στον Μαυρίκιο: «Η τάξις του κόσμου
που κυβερνάται από τους ανθρο5πους αποτελεί τον αντίποδα της ουράνιας
τάξεως που κυβερνάται από τον Θεό». (Θεοφύλακτος Σιμμοκάτης,
Εκδ. Bonn, σελ. 174).
18.0 όρος ταξιαρχία = ιεραρχία, στον Pseudo-Denis, Εκδ. Migne,
Patr. Gr. τ. IV συλ. 273. Θεοφύλακτος Σιμ. Εκδ. Bonn, σελ. 174 και 52,
και κυρίως στο Pierre Patrice, De politica sapientia, Εκδ. Mai, Script,
vet. nova συλ. Π, σελ. 599-600. (Για τον συγγραφέα και το έργο, βλ.
Valdenberg V., Les idees politiques dans les fragments attribnesa Pierre le
Patrice, στο Byzantion, τ. II, 1926, σελ. 55-76.)
19. Για τα Τακτικά, βλ., τέλος, Oikonomides N., Les Listes depreseance
Byzantines des IXe και Xe siecles, Παρίσι 1972.
20. Δεν είχα τη δυνατότητα να δω την εργασία του Goltz Η.,
Hiera Mesiteia: Zur Theorie der hierarchischen Sozietdt in Corpus areopagiticum
Diss. Halle (Saale), 1972.
21. De Ceremoniis, Εκδ. Bonn, σελ. 639. Επίσης Treitinger Ο., Dier
ostromische Kaiser-und Reischidee nach ihrer Gestaltung im hofischen
Zeremoniell, Darmstadt 1965.
22. Για την καταγοογή της αυτοκρατορικής μυστικιστικής, βλ. Gaudemet
J., Les Institutions de I'Antiquite, Παρίσι 1967, σελ. 459 κ.ε.,
και Brehier L., Les Institutions de I'Empire Byzantin, Παρίσι, σελ. Ι
κ.ε.
23. De Ceremoniis, Εκδ. Bonn, σελ. 639.
24. Grabar Α.,L'Empereurdans VartByzantin, Παρίσι 1936.
25. De Ceremoniis, Εκδ. Bonn, σελ. 192,193.
26. Baynes N., The supernatural Defenders of Constantinople, στο
Byzantine Studies and other essays, Λονδίνο 1960, σελ. 248-260.
27. Γι' αυτή τη θεωρία, βλ., τέλος, Ostrogorsky G., Die Byzantinische
Staatenhierarchie, στο Zur Byzantinischen Geschichte, Darmstadt
1973, σελ. 119, 141.
28. Γι' αυτή τη θεμελιακή ιδέα του βυζαντινού καθεστώτος, βλ.,
για παράδειγμα, Nicephore, Εκδ. De Boor, σελ. 6. Επίσης Lydos, De
ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ
Ostentis, Εκδ. Bonn, σελ. 15. Επίσης Theophylacte Simmocata, Εκδ.
Bonn, σελ. 303 κ.ε.
29. Ο σεβασμός της παράδοσης των «πατρίιον» αποτελεί για τους
Βυζαντινούς τη δύναμη της Αυτοκρατορίας τους, Βλ. Synesios, De regno,
Εκδ. Migne, Patr. Gr. τ. 566, συλ. 1.077.
30. Βλ., μεταξύ άλλων, Theophylacte Simmocata, Εκδ. Bonn, σελ.
327 και κυρίως σελ. 166,168-169.
31. Η πειθαρχία οδηγεί στην ειρήνη, εγγυητή της ευημερίας τίον
πολιτιόν. Βλ. την έκθεση του Βασίλίσκου στο Euagrios, Hist. Eccl.,
Εκδ. Bidez Parmentier, σελ. 101-104. Βλ. σχετικά με τον όρο «Ευταξία»
στο Pseudo-Denis, Εκδ. Migne, Patr. Gr. τ. IV, συλ. 272.
32. Jugie Μ., Homilies mariales byzantines, Patrologia Orientalis, τ.
XVI, 1922, τεύχ. 3, σελ. 460.
33. Ο όρος σήμερα σημαίνει κρίμα.
34. Βλ. παραπάνω, σελ. 36 κ.ε.
35. Για το αυτοκρατορικό έργο, θεωρούμενο ως αποτέλεσμα της
καλύτερης «οικονομίας», βλ. Mysticos Nicolas, Epistulae, Εκδ. Migne,
Patr. Gr. τ. Ill, συλ. 212-213 και 319. Ας σημειώσουμε έναν ενδιαφέροντα
ορισμό του Μυστικού για την οικονομία: «Η οικονομία είναι η μίμηση
της θείας ευσπλαχνίας» (συλ. 213). Επίσης: «Η οικονομία είναι
ένας σωτήριος συμβιβασμός».
36. De Ceremoniis, Εκδ. Bonn, Ι, σελ. 3-4, 5 και 517.
195