arveler

90 ΕΛΕΝΗ ΓΛΥΚΑΤΖΗ-ΑΡΒΕΛΕΡ
«Αθάνατοι», επιφορτισμένοι να συνεχίσουν το έργο των ένδοξων
προγόνων τους, υπήρξαν πρακτικά το μόνο καθαρά βυζαντινό
στρατιωτικό σώμα που βρήκε το 1081 ο Αλέξιος Κομνηνός,
κατά την άνοδο του στο θρόνο 20 . Στην προσπάθεια του να
ανασυστήσει τον αυτοκρατορικό στρατό ο Αλέξιος εμπνεύστηκε
από τις αρχές που εμψύχωναν το σώμα των «Αθανάτων»,
για να δημιουργήσει το σώμα των «Αρχοντόπουλων»,
που η σύσταση του εγκαινιάζει την προσπάθεια αυτού του αυτοκράτορα
για την αναδιοργάνωση του αυτοκρατορικού στρατού.
Σώμα αριστοκρατικό, όπως δείχνει και η ονομασία του (ο
όρος «άρχοντας» σημαίνει στο Βυζάντιο κάθε άτομο που ανήκει
στις ανώτερες τάξεις), αποτελούμενο από τους γιους στρατιωτών
που είχαν πέσει στον πόλεμο. Το «Τάγμα των Αρχοντόπουλων»
υπήρξε στην πραγματικότητα «η βυζαντινή λεγεώνα
Τιμής» 21 , ανοιχτή για τα παιδιά εκείνων που θυσίασαν τη
ζωή τους για τη ρωμαϊκή πατρίδα, τη «Ρωμανία». Ξέρουμε ότι
η κληρονομική ευγένεια ήταν άγνωστη στο Βυζάντιο, γι' αυτό
και η συμμετοχή σε αυτό το σώμα σημαίνει τον «εξευγενισμό».
Ο Αλέξιος δημιουργώντας το σωμάτων «Αρχοντόπουλων» θέλησε
να έχει γύρω του άνδρες που εμπνέονταν από τις ίδιες
αρχές με εκείνον: πατριιότες και αριστοκράτες. Χρειάζεται να
θυμίσουμε σχετικά ότι αυτός ο αυτοκράτορας ήταν γιος στρατιωτικού
άρχοντα από τη Μικρά Ασία και ότι «ως σοφός ή αρχιτέκτονας
καινοτομούσε συχνά», αλλά πάντα για το καλό του
Κράτους και της Ρωμανίας; 22
Πράγματι κατά τη βασιλεία του Αλεξίου το σύνολο του βυζαντινού
στρατού, αναδιοργανο^μένο χάρη στις μεγάλες οικονομικές
θυσίες που γίνονταν κυρίως από τους εκκλησιαστικούς,
θησαυρούς, θα εμψυχώνεται από την ιδέα της σωτηρίας
της πατρίδας που κινδύνευε, και από την αριστοκρατική ιδέα
να ξαναδώσει στο Βυζάντιο την αίγλη, που αμαυρώθηκε από
Η ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΙΔΕΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΒΥΖΑΝΤΙΝΗΣ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΙΑΣ 91_
τη δημαγωγική πολιτική των προηγούμενων αυτοκρατόρων, οι
οποίοι είχαν καταστήσει την Αυτοκρατορία εύκολη λεία για
τους εχθρούς της. Ο στρατός των Κομνηνών, κάτω από τις διαταγές
διοικητών που ανήκαν στο αυτοκρατορικό περιβάλλον,
αν όχι στην αυτοκρατορική οικογένεια, θα είναι ο μοχλός για
την κινητοποίηση ολόκληρου του έθνους, κάτω από την ηγεσία
των καλύτερων εκπροσώπων του, για να ανακτήσει τα εδάφη
του και για να ξαναβρεί επίσης το γόητρο του. Αυτές ήταν οι
αρχές της πολιτικής ιδεολογίας του Βυζαντίου στην εποχή των
Κομνηνών, που μας οδήγησαν να τη χαρακτηρίσουμε με την
ονομασία του αριστοκρατικού πατριωτισμού.