Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
72 ΕΛΕΝΗ ΓΛΥΚΑΤΖΗ-ΑΡΒΕΛΕΡ<br />
Από αυτή την άποψη είναι χαρακτηριστικό πως τα κείμενα<br />
της εποχής μιλούν πάλι για «Δημοκρατία» 44 . Ο όρος χρησιμοποιόταν<br />
συχνά κατά τον έκτο αιοίνα, όταν οι δήμοι (ενώσεις<br />
που αντιπροσο5πευαν τον βυζαντινό λαό) έδειχναν θορυβωδώς<br />
το ενδιαφε'ρον τους για τις δημόσιες υποθέσεις, αλλά στο<br />
μεταξύ είχε πέσει σε αχρησία, στο Βυζάντιο σήμαινε «την<br />
εξουσία του λαού, και κυρίους του όχλου», πράγμα που λογιζόταν<br />
αντίθετο με τις παραδόσεις του νόμιμου κράτους. Η «δημοκρατία»<br />
θεωρήθηκε πάντα ως εθνικό κακό και έδειχνε για<br />
τους Βυζαντινούς την οργή του Θεού, που τιμωρούσε με αυτό<br />
τον τρόπο το λαό του γιατί διέπραξε ανάξιες πράξεις. Αυτά είναι<br />
τα θέματα που η πολιτική λογοτεχνία του Βυζαντίου αναπτύσσει<br />
πλατιά, στην προσπάθεια της να δείξει ότι μόνο η μοναρχία<br />
είναι πολίτευμα άξιο για έναν πολιτισμένο λαό. Ούτε η<br />
«δημοκρατία» ούτε η «τυραννία», σύμφωνα δηλαδή με τη βυζαντινή<br />
αντίληψη ο σφετερισμός της εξουσίας από πρόσοοπα<br />
που ενεργούσαν για το δικό τους συμφέρον, δεν μπορούσαν<br />
να εξασφαλίσουν στον βυζαντινό λαό την ευημερία που του<br />
πρόσφερε μόνο η νόμιμη μοναρχία 45 .<br />
Ωστόσο, το δεύτερο μισό του ενδέκατου αιώνα άρχισε μέσα<br />
σε αυτό το κλίμα αναρχίας και αταξίας που δημιουργούσαν<br />
ακριβιός οι πολλαπλές απόπειρες τοον οπαδοόν της «δημοκρατίας»<br />
και των «τυραννιών». Εξάλλου η κατάσταση αυτή επιδεινωνόταν<br />
ιδιαίτερα από την εξωτερική απειλή. Μέσα σε αυτό<br />
το κλίμα της απόγνιοσης και της καταστροφής, το Βυζάντιο θα<br />
προσπαθήσει να αναζωογονήσει την εθνική πνοή και να αναλάβει<br />
την προσπάθεια για τη σωτηρία του, όπιος είχε κάνει και<br />
κατά την εποχή της εικονομαχίας για να αντιμετοοπίσει τους<br />
Άραβες. Αυτό θα είναι έργο των αυτοκρατόρων της δυναστείας<br />
τοον Κομνηνών, που η πολιτική τους θυμίζει σε πολλά σημεία<br />
την πολιτική των Ισαύρων αυτοκρατόροτν. Η πραγματοποίηση<br />
Η ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΙΔΕΟΛΟΓΊΑ ΤΗΣ ΒΥΖΑΝΤΙΝΗΣ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΙΑΣ 73<br />
της θα απορροφήσει όλες τις εθνικές δυνάμεις, ενοο η φανερή<br />
σπουδή της θα προσδώσει στους ιδεολογικούς προσανατολισμούς<br />
της Αυτοκρατορίας την επιτακτική όψη μιας εθνικής κινητοποίησης<br />
για την επιβίωση της ελληνικότητας και της ορθοδοξίας,<br />
που αποτελούσαν τώρα ειδικά χαρακτηριστικά του<br />
Βυζαντίου.
Change language