You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Autonomija Vojvodine 1988-2005.<br />
se naturalnog, organskog, očekivanog u ljudskom svetu i onoga što je vezano<br />
za sferu politike, što unosi neku vrstu mehaničkih kretanja neorganskog tipa i<br />
što bi se moglo okvalifikovati kao geodemografija ili biopolitika. I tu bih, bez<br />
ulaženja u konkretnu analizu, asocirao tri kategorije, tri stvari.<br />
Prva se tiče ovog organskog, prirodnog, očekivanog - činjenice da stanovništvo<br />
stari, i to je suprotno našem stereotipu da se nešto bitno razvojno može<br />
učiniti na demografskom planu. Rast stanovništva je zaustavljen odavno, stanovništvo<br />
i u Srbiji i u Vojvodini brojčano opada i prognoze su sumorne. Ali<br />
ono što je političko u svemu tome i što ugrožava minimalni optimizam jesu<br />
procesi koji se tiču integracije, asimilacije, konverzije i raseljavanja stanovništva,<br />
koje valja razlikovati u okviru ovog mog napora da se uspostavi pojmovna<br />
politikologija, pojmovna jasnoća.<br />
Kad je reč o integraciji stanovništva, u ovom slučaju jezičkih, kulturnih,<br />
verskih, polnih i etnonacionalnih manjinskih grupacija, reč je o integraciji u državni<br />
korpus srpskog naroda. To se, dakle, tiče pitanja državljanstva Srbije i<br />
Crne Gore u ovom času, a pošto je ta binarna državna zajednica komplikovana,<br />
sutra će se možda ticati samo srpskog državljanstva. U toj smislu moram<br />
vas podsetiti da bismo u skladu sa tradicijom razvijenih zapadnih društava i demokratija<br />
mogli očekivati da Mađari budu Srbi, kao što su državljani Sjedinjenih<br />
Američkih Država Amerikanci. Taj atribut srpski ili imenica Srbi mogli bi<br />
se pomeriti ka ovom državno-političkom polju i možda ne bi trebalo i moralo<br />
da bude zazora prema tome da se svi državljani Srbije izjašnjavaju kao Srbi u<br />
smislu državljanstva. Jasno razlikujem kategorije, dakle, posredi je pitanje državljanstva<br />
kao državno-pravna kategorija. Zašto bežati od toga da svi stanovnici<br />
Srbije budu Srbi kao državljani?<br />
Međutim, stvar drukčije stoji sa pitanjem asimilacije, i to je možda bila<br />
asocijacija nekih prisutnih kolega dok sam govorio. Asimilacija je delimično<br />
organski, a delimično nasilan proces. Ona dovodi do denacionalizovanja određene<br />
manjinske grupacije i pretvara je u deo većinske etnonacionalne grupacije.<br />
Kad je, recimo, reč o Srbima u Hrvatskoj, na delu je njihovo desrbizovanje<br />
i pretvaranje u Hrvate kroz vreme u nekoj istorijskoj sekvenci. Slično može da<br />
se kaže i za neku drugu zemlju, pa i za Srbiju, uzmemo li u obzir neki manji<br />
uzorak. Dakle, to je asimilacija, a asimilatorna tendencija nije uvek i isključivo<br />
praćena snažnim delovanjem kulturnih činilaca i ove organike, nego je vezana<br />
i za geopolitičke projekcije, tačnije redizajniranje regiona, stvaranje i nestajanje<br />
država, razbijanje država itd. Asimilacija srpske nacionalne manjine<br />
najizraženija je u Madarskoj, gde je velika istorijska grupacija Srba postojala<br />
još od vremena Arsenija Čarnojevića, a sad je svedena na minornu kategoriju.<br />
Ima mnogo egzotičnih detalja o tome kako je ona od velike grupacije pretvorena<br />
u zanemarljivu grupu.<br />
To je jedan istorijski tok. U asimilaciji uvek ima nasilja, dok je integracija<br />
uvek jedan državno-politički projekat vezan i za vladavinu prava i pravnu državu.<br />
129
Change language