Прирачник за новоизбраните локални функционери 2013 - Зелс

29
4.2. УПРАВУВАЊЕ СО ИМОТОТ
Управувањето со имотот на општината е управување
со имот во јавен интерес и општината мора да
се однесува како добар домаќин. Колку е поголем
имотот, толку е поголема одговорноста за неговото
управување. Секој погрешен чекор може да има
несакани последици. Не само што треба да се има
знаење за управување со имотот, туку треба да се
имаат предвид и даночните зафаќања по основа на
сопственоста на имотот.
Доколку општината има голем имот, таа може да основа
и јавно претпријатие за управување со имотот.
Меѓутоа, во прв ред, пресуден фактор треба да биде
дали претпријатието ќе биде профитабилно или не.
Ако активностите не се профитабилни и зависат од
општинскиот буџет, тогаш не е ефикасно да се формира
такво јавно претпријатие.
4.3. РЕГИСТАР НА ИМОТОТ
Општината е должна да води евиденција на имотот
кој го поседува и да ги ажурира промените.
Општината за имотот води регистар и имотот го
искажува во имотен биланс. На крајот од секоја календарска
година општината врши попис на материјалните
средства. Во практика постојат и случаи
кога се јавува потреба од дополнителен попис, особено
при примопредавањето на должноста на ракувачите
на средствата, кога се вршат статутарни
промени или слично. Пописот има големо значење
поради општиот и развојниот план за управување
на имотот и претставува значаен фактор во планирањето
на буџетските приходи и расходи, иако согласно
чл.21 од Законот за сметководството на
буџетите и буџетските корисници (Сл. весник на Р.М.
бр. 61/02, 98/02, 81/05 и 24/11) постои законско ослободување
на буџетите на единиците на локалната
самоуправа од задолжителната обврска за попис
на средствата, побарувањата и обврските. На локално
ниво ова ослободување е надминато на тој начин
што ова законско ослободување е насочено на
сметката на основниот буџет на општината (сметка
637), додека за постојаните средства кои се евидентирани
на сметката на основниот буџет (сметка 630)
е задржана обврската за спроведување на пописот.
Сепак, имотот на општината е распространет и е
променлив одвреме-навреме, па општината е должна
да ги ажурира промените и да го регистрира
развојот на својот имот - заедно со тековната регистрација
на сите договорни промени, нешто што е и
во нејзин интерес.
Имотот е регистриран во општината, во согласност
со законот, но за поголема сигурност пописната
комисија треба да врши надзор над имотот.
Пред почнување на пописот, основно правило е
да се провери дали секој недвижен имот е впишан
во поседовните книги на Агенцијата за катастар
на недвижности. Активностите во врска со пописот
почнуваат со формирањето пописна комисија.
Заради успешна работа на Комисијата за попис се
изработува план и упатство за подготовки за извршување
на пописот.
Состојбата на пописот се искажува со пописни листи.
Попрактично е кога пописот се врши на посебни
пописни листи (посебни пописни листи за градежните
објекти, посебни за земјиштето, посебни за
подвижниот имот, посебни за крупниот инвентар и
посебни за ситниот инвентар). Попис се врши и на
паричните средства. Со попис на паричните средства
се опфаќаат сите парични средства што на денот
на пописот се наоѓаат на тековните сметки во
банките, кои ги има општината, на благајната на
општината, како и мениците и акциите што ги има
општината.
По завршувањето на пописот се изработува извештај
за извршениот попис. Членовите на општинскиот
совет, како добри домаќини, на една од првите
седници на советот на општината е потребно да донесат
одлука за целосен увид и за постојана контрола
на регистарот на општинскиот имот.
Во регистарот на имотот се впишува целиот имот
што го има општината (земјиштето, објектите и средствата).
4.4. КАКО СЕ ЗДОБИВА ИМОТОТ
Општината го здобива имотот: од сопствени извори
на приходи што се утврдени со закон, од вршење
одредена стопанска дејност, од вршење јавна или
друга професионална дејност, од финансирање на
граѓаните по пат на самопридонес или на друг начин,
од подароци, од наследство, од донации или по
други основи.
4.5. КРЕИРАЊЕ ИМОТ
Основен принцип во креирањето на имотот треба
да ни претставува начелото како подобро да ги
користиме своите ресурси, со цел општините да го
зголемат сопствениот имот или што повеќе да профитираат
од него.
Појдовна основа во креирањето на имотот треба да
ни претставуваат пописните листи (регистрите) на
имотот и билансот на расходите и на приходите остварени
во тековната година од општинскиот имот.
Откако внимателно ќе утврдиме кој имот носи приходи,
и тоа едноподруго неколку години, треба да
се решиме тој имот да го зголемуваме, односно да