Прирачник за новоизбраните локални функционери 2013 - Зелс

60
Сообраќајните градби од локално значење се сопственост
на општината и нив ги управува органот на локалната
самоуправа надлежен за работите од сообраќајот.
• Категории на патишта
Патиштата ги поврзуваат населбите во општината,
општините меѓу себе и општините со центарот на
државата и државата со соседните држави.
Патиштата се поделени во зависност од нивното
значење на: автопатишта, магистрални, регионални
и локални патишта. Во практика се јавува и група на
некатегоризирани патишта.
• Локални (општински) патишта, тротоари и
велосипедски патеки
Локалните (општинските) патишта се наоѓаат на територија
на општината и ги поврзуваат населените
места со центарот на општината, а ги поврзуваат и
општините меѓу себе.
Сообраќајниците низ градот се многу важни за добро
и брзо поврзување на зоните за домување со
зоните за работа и со центарот на градот.
Коловозните ленти, тротоарите и велосипедските
патеки се составен дел на сообраќајниците што се
наоѓаат во населбите.
Во населбите сообраќајниците се категоризирани во неколку
групи и тоа: магистрални сообраќајници, собирни
сообраќајници, сервисни сообраќајници, станбени
сообраќајници, индустриски сообраќајници, пристапни
улици и пешачки патеки. Оваа категоризација е направена
во согласност со протокот на сообраќај по нив.
Сообраќајните мрежи низ градовите се потенцијални
загадувачи на животната средина со издувни гасови
од возилата. Затоа е добро да се градат зелени
појаси меѓу коловозот и тротоарот.
6.4.2. Јавен превоз
Јавен превоз е организирано вршење превоз на
патници и на стока. Јавниот превоз се одвива преку
сообраќајните мрежи.
• Превоз на патници
Јавниот превоз на патници се врши во градовите,
меѓу градовите, меѓу населените места, меѓу населените
места и градовите, меѓу државите.
Патниците се превезуваат со лесни моторни возила,
автобуси, железница, авиони и сл.
Јавниот превоз во општината е организиран со превозни
средства: автобуси и такси-возила, меѓутоа
сите општини и градови немаат организиран автобуски
превоз. Јавниот превоз го вршат јавни или приватни
претпријатија организирани и овластени за
јавен превоз на патници. Во општините и во градовите
во кои има јавен превоз се означуваат станици
за превозните средства. Цените на јавниот превоз во
општината ги контролира Советот на општината, а за
градот Скопје Советот на град Скопје.
Јавниот превоз меѓу општините, нашата држава и другите
држави се врши со моторни превозни средства, железница
и со авиони. Овој превоз го контролира државата преку
органот на државната управа надлежен за сообраќај.
• Превоз на стока
Јавниот превоз на стока се врши во градовите, меѓу
градовите, меѓу населените места, меѓу населените
места и градовите, меѓу државите.
Јавниот превоз на стока во државата се врши со
камиони и со железница. Превозот на стока меѓу
државата и другите држави се врши со камиони, железница
и со транспортни авиони - карго.
6.4.3. Безбедност во превозот
Јавниот превоз се одвива по сообраќајните мрежи и
тоа најмногу по патишта и железница. Добро димензионирани,
проектирани и обележани сообраќајници
овозможуваат безбеден сообраќај. Во старите градови
тоа не е случај, па поради тесни улици сообраќајот
тешко се одвива и не е безбеден. Овие проблеми се решаваат
со еднонасочен сообраќај, со формирање зони
за сообраќај во кои задржувањето ќе биде контролирано.
Навиките на граѓаните да одат со сопствени возила
до секое место мора да се променат.
Користењето организиран јавен превоз овозможува
помало присуство на возила во градовите, посебно
во нивните центри. Сообраќајот треба да се
извади од центрите на градовите и околу нив да се
формира ринг. Поделбата на градот на зони за сообраќај
е важен елемент за отстранувањето голем
број возила во зоните.
Пример: Централното градско подрачје е поделено
на две зони: зона на строгиот центар и
зона на поширокиот центар. Во зоната на строгиот
центар задржувањето со возило - паркирањето
чини двојно повеќе отколку во зоната
на поширокиот центар за исто времетраење на
стоењето. На тој начин се задржуваат возилата
надвор од строгиот центар, а со тоа се обезбедува
сигурно пешачко движење, намалување на
загадувањата на воздухот со издувни гасови, а и
центарот подобро функционира.