Прирачник за новоизбраните локални функционери 2013 - Зелс

78
еднородителски семејства, децата на улица, лицата
изложени на социјален ризик, лицата засегнати со
злоупотреба на дрога и на алкохол, потоа подигање
на свеста на населението, вдомување на лицата со
социјален ризик, остварување на право и воспитување
на децата од предучилишна возраст е сè
уште децентрализирано и се остварува преку проекти
во пилот општини имплементирани од страна
на Министерството за труд и социјална политика
со финансии од централниот буџет или со донатроска
поддршка. Единиците за локална самоуправа
учествуваат во работата на установите за социјална
заштита преку свои претставници во органите за управување
во јавните установи за деца- детски градинки,
детски одморалишта, како и во управниот
одбор на центрите за социјални работи во општините,
градот Скопје и општините во градот Скопје.
9.1. СОЦИЈАЛНАТА ЗАШТИТА ВО
ЛОКАЛНАТА САМОУПРАВА
Социјалната заштита е организирана врз основа на
Законот за социјална заштита, со што се обезбедуваат
услуги, мерки и активности што се одвиваат на
повеќе подрачја и нивоа, и тоа како: Социјалната
превенција ; Вонинституционална заштита / прва
социјална услуга (укажување можни решенија);
Институционална заштита; Право на парична помош
од социјална заштита (социјална парична помош,
постојана парична помош, парична помош
на лице кое до 18- годишна возраст имало статус
на дете без родители и родителска грижа, парична
помош на мајка која родила четврто дете, паричен
надоместок за помош и нега од друго лице, еднократна
парична помош и помош во натура, надоместок
на плата за скратено работно време поради нега
на дете со телесни или ментални пречки во развојот,
парична помош за социјално домување, право на
здравствена заштита и додаток за слепило и мобилност),
која е во надлежност на централните институции.
Со Законот за локалната самоуправа, донесен
во февруари 2002 година, се создаде можност за децентрализација,
т.е. пренесување на надлежностите
од државно на локално ниво во делот на социјалната
заштита. Имено, точка 7 од член 22 од Законот за
локалната самоуправа вели дека локалната самоуправа
во делот на социјалната заштита е надлежна
за:
• социјална заштита и заштита на децата;
• за одржување на детските градинки и на домовите
за стари лица (сопственост, финансирање, инвестиции
и одржување);
• за остварување социјална грижа за лицата со инвалидност,
децата без родители и родителска
грижа, децата со воспитно-социјални проблеми,
децата со посебни потреби, децата од еднородителски
семејства, децата на улица, лицата изложени
на социјален ризик, лицата засегнати со
злоупотреба на дрога и на алкохол;
• за подигање на свеста на населението за домување
на лица со социјален ризик;
• за остварување право и воспитување на децата
од предучилишната возраст.
Иако Законот за локална самоуправа е дециден, би
потенцирале дека социјалната заштита и заштитата
на децата е ислучително малку пренесена на локално
ниво и дека во поголем дел оваа надлежност
е управувана од централните институции, односно
Министерството за труд и социјална политика, освен
управување и одржување на детските градинки,
детски одмаралишта и во неколку општини и домовите
за стари лица. Треба да се спомене дека општините
во согласност со финансиските можности може
да обезбедат и дополнителна еднократна парична
помош или помош во натура за лице или лица изложени
на социјален ризик, претрпена природна непогода,
епидемија, подолго лекување. Општината,
градот Скопје и општините во градот Скопје можат
да основаат јавни установи за вонинституционална
и институционална заштита врз основа на
одобрение што го издава Владата на Република
Македонија, а по претходно добиено мислење од
страна на Министерството за труд и социјална политика.
Општината не може да добие одобрение за
формирање Центар за социјална работа и јавна воспитна
установа за сместување деца и младинци со
нарушено поведение, бидејќи е во ингеренции на
Министерството за труд и социјална политика. За
основање и почнување со работа на установа за социјална
заштита министерот за труд и социјална политика
ги пропишува нормативите и стандардите за
простор.
Орган на управување во јавната установа и јавната
установа основана од општината, градот Скопје
и општините во градот Скопје е Управниот одбор.
УО е составен од пет члена, именувани од страна
на основачот, од кои двајца се од редот на стручните
соработници во установата за социјална заштита.
Управниот одбор на центарот за социјална работа
го сочинуваат пет члена именувани од основачот,
од кои еден член предложен од Советот на општината
на чие подрачје е седиштето на центарот за социјална
работа, еден член од редот на стручните
работници во центарот за социјална работа и тројца
претставници на основачот. Мандатот на членовите
е четири години. Со јавната установа за социјална
заштита раководи директор. Директорот на јавната
установа, основана од општината, односно од градот
Скопје и општините во градот Скопје го избира
и разрешува градоначалникот на општината, гра-