Identyfikacja i delimitacja obszarów wzrostu i obszarów problemowych

Z jednej strony wysoki poziom bezrobocia stanowi barierę rozwojową, zarówno w sferze
gospodarczej, jak i społecznej. Może powodować spadek produktywności, upadek lokalnych
przedsiębiorstw (spowodowany zmniejszonym zapotrzebowaniem na dobra i usługi) lub odpływ
kapitału w inne regiony kraju i niechęć inwestorów. Długotrwałe bezrobocie stanowi jedną
z podstawowych przyczyn ubóstwa i wykluczenia społecznego. Z drugiej strony występowanie
bezrobocia może też pośrednio wywierać korzystny wpływ na sytuację społeczno-gospodarczą, w tym
na konkurencyjność na rynku pracy (stymuluje wzrost poziomu wykształcenia i kwalifikacji
zawodowych), zwiększanie nakładów na inwestycje w kapitał ludzki, obniżenie inflacji (poprzez
zmniejszenie presji na wzrost płac i osłabienie popytu na towary i usługi), racjonalizację zatrudnienia
i poprawę efektywności gospodarowania.
Nasilenie zjawiska bezrobocia wśród ludności lokalnej obrazuje stopa bezrobocia rejestrowanego.
Określa się ją na podstawie stosunku liczby osób bezrobotnych do liczby ludności aktywnej
ekonomicznie (zasobu siły roboczej danej populacji), tj. bezrobotnych i pracujących.
Według ustawy o promocji rynku pracy bezrobotnym zarejestrowanym jest osoba niezatrudniona
i nie wykonująca żadnej pracy zarobkowej, ale zdolna i gotowa do podjęcia zatrudnienia w pełnym
wymiarze czasu pracy (bądź w przypadku niepełnosprawnych - do co najmniej w połowy tego
wymiaru czasu pracy), nieucząca się w szkole (z wyjątkiem szkół dla dorosłych lub szkół wyższych
w systemie wieczorowym albo zaocznym), zarejestrowana w powiatowym urzędzie pracy oraz
poszukująca zatrudnienia lub pracy zarobkowej, dodatkowo spełniająca również inne warunki.
Bardzo niskie natężenie zjawiska bezrobocia obserwuje się w powiecie wrocławskim (5,0%) oraz
we Wrocławiu (5,5%), w których tylko jeden na 20 mieszkańców jest zarejestrowany w urzędzie
pracy. Relatywnie niskim bezrobociem (nie przekraczającym 10,0%) cechuje się także miasto Legnica
(9,2%) oraz powiaty polkowicki (9,6%) i lubiński (9,7%). Najwyższe bezrobocie odnotowano
w powiatach górowskim i złotoryjskim (po 26,6%). Bardzo wysoki poziom cechuje również powiaty
lubański, lwówecki i kłodzki (po 24,7%) oraz jaworski (23,6%). W powiatach tych blisko co czwarty
mieszkaniec jest osobą bezrobotną.
Jednym z mierników bezrobocia strukturalnego jest wskaźnik obrazujący udział bezrobotnych
absolwentów (do 12 miesięcy od dnia ukończenia nauki) w ogólnej liczbie bezrobotnych. Wysokie
wartości tego wskaźnika świadczą o słabej adaptacyjności zasobów pracy, wynikającej
z niedopasowania struktury podaży pracy (ze względu na posiadane kwalifikacje, wykształcenie) do
popytu na pracę, zgłaszanego przez przedsiębiorstwa i instytucje.
Relatywnie dobrze dopasowaną strukturą zasobów pracy do potrzeb lokalnego rynku pracy cechują
się powiaty świdnicki (2,5%) i jeleniogórski (2,9%). Dobra sytuacja charakteryzuje także Jelenią Górę
(3,2%), powiaty kłodzki (3,5%), wałbrzyski i lwówecki (3,7%) oraz dzierżoniowski (3,9%). Najgorsza
sytuacja występuje w powiatach trzebnickim (10,9%) i górowskim (10,1%) oraz lubińskim (9,6%),
w których około co dziesiąty absolwent nie znajduje zatrudnienia przynajmniej przez rok od
ukończenia nauki. Wysoki poziom bezrobocia wśród absolwentów charakteryzuje także powiaty
polkowicki (7,3%), milicki (6,8%), średzki (6,6%), oleśnicki (6,5%) i wołowski (6,1%).
Na podstawie wartości obu rozpatrywanych wskaźników dla każdego powiatu określono wielkość
miary cząstkowej i na jego podstawie dokonano podziału powiatów na grupy obrazujące skalę
zjawiska bezrobocia (tabl. 6.3)
151