Identyfikacja i delimitacja obszarów wzrostu i obszarów problemowych

Do grup społecznych, które z racji kształtowania się niekorzystnych czynników, doświadczają
wykluczenia lub szczególnie silnej ekspozycji na zagrożenie ubóstwem i wykluczenie społeczne
zaliczyć można m.in. osoby bezdomne. Bezdomność jest jednym z najbardziej jaskrawych przejawów
marginalizacji społecznej, z powodu braku środków niezbędnych do zaspokojenia elementarnych
potrzeb (domu). Ogółem w województwie dolnośląskim w ciągu 2010 r. objęto pomocą społeczną
2,8 tys. rodzin bezdomnych. W niniejszym raporcie przyjęto do analizy zróżnicowania
międzypowiatowego wskaźnik liczba rodzin objętych pomocą społeczną z powodu bezdomności
w przeliczeniu na 10 tys. mieszkańców. Najmniej rodzin, którym ośrodki pomocy społecznej w ciągu
roku przyznały świadczenia społeczne z powodu bezdomności, braku miejsca stałego pobytu,
w porównaniu do liczby mieszkańców, odnotowano głównie w powiatach leżących we wschodniej
i północno-wschodniej części województwa (sąsiadujących z województwami opolskim
i wielkopolskim), tj. strzelińskim, oławskim, oleśnickim, milickim i trzebnickim.
Natomiast, najwięcej rodzin zostało objętych pomocą społeczną z powodu bezdomności
w m. Legnicy i powiecie wołowskim oraz w dwóch charakterystycznych obszarach, tj. w powiatach
na południu województwa, przygranicznych (z Czechami): Jeleniej Górze, jeleniogórskim,
wałbrzyskim i kamiennogórskim oraz w powiatach w północno-zachodniej części województwa
(graniczących z województwem lubuskim) – bolesławieckim, głogowskim i polkowickim.
Wskaźnik ten, podobnie, jak odsetek mieszkań bez łazienki, w znaczący sposób różnicował
powiaty (współczynnik zmienności wynosił 53,3%). W 2010 r. w przeliczeniu na 10 tys.
mieszkańców przypadało średnio od 2 rodzin objętych pomocą społeczną z powodu bezdomności
w powiatach: oławskim, trzebnickim i strzelińskim do 28 rodzin w m. Legnicy (przy przeciętnej
w województwie – 10 rodzin).
Cząstkowy miernik w aspekcie – trudne warunki mieszkaniowe liczony dla poszczególnych
powiatów przyjmował wartości od 0,247 do 0,855. Zróżnicowanie powiatów było mniejsze niż pod
względem miernika w aspekcie – osoby w szczególnej sytuacji na rynku pracy – współczynnik
zmienności wynosił tylko 24,6%. Miejsce 1. w rankingu powiatów przypadło powiatowi oławskiemu,
a ostatnie – wałbrzyskiemu, w przypadku którego miernik cząstkowy kształtował się na poziomie
trzyipółkrotnie niższym niż w powiecie oławskim.
Spośród miast na prawach powiatu najmniejszy dystans do prowadzącego w rankingu oławskiego
miał Wrocław (3. lokata), w którym relatywnie, na tle innych jednostek, wystąpił najmniejszy problem
(dobra sytuacja) w tym aspekcie, szczególnie niski był odsetek mieszkań bez łazienki. Miasto Jelenia
Góra plasowało się na 19. lokacie, a miasto Legnica – na 28. Niskie noty Jeleniej Góry i Legnicy
wynikały przede wszystkim z relatywnie, na tle pozostałych powiatów, ograniczonym dostępie do
urządzeń sanitarno-technicznych w mieszkaniach – znacznym odsetku mieszkań bez łazienki.
W wyniku klasyfikacji powiatów według cząstkowych mierników spójności społecznej/problemów
społecznych w aspekcie – trudne warunki mieszkaniowe wyodrębniono cztery grupy poziomu
wartości miernika – tabl. 8.3.
Tabl. 8.3. Powiaty i ich lokaty według poziomu wartości miernika w aspekcie - trudne warunki
mieszkaniowe
I grupa
wysoki poziom
II grupa
średni poziom
196
III grupa
niski poziom
IV grupa
bardzo niski poziom
1. oławski 9. strzeliński 17. bolesławiecki 26. jeleniogórski
2. lubiński 10. polkowicki 18. lwówecki 27. kamiennogórski
3. m. Wrocław 11. legnicki 19. m. Jelenia Góra 28. m. Legnica
4. oleśnicki 12. jaworski 20. górowski 29. wałbrzyski
5. wrocławski 13. średzki 21. dzierżoniowski
6. trzebnicki 14. złotoryjski 22. kłodzki
7. głogowski 15. zgorzelecki 23. wołowski
8. milicki 16. ząbkowicki 24. świdnicki
25. lubański
(0,718; 0,855] (0,609; 0,718] (0,474; 0,609] [0,247; 0,474]