Identyfikacja i delimitacja obszarów wzrostu i obszarów problemowych

W wyniku przeprowadzenia procedury doboru wskaźników ze wstępnego zestawu potencjalnych
wskaźników diagnostycznych, wyeliminowano zmienne:
− charakteryzujące się małym zróżnicowaniem (wykorzystując klasyczny współczynnik
zmienności oparty na odchyleniu standardowym), tj.: udział osób w wieku 50 lat i więcej
w ogólnej liczbie osób w wieku produkcyjnym, współczynnik płodności kobiet,
− będące nośnikiem podobnych lub bardzo zbliżonych informacji (wykorzystując klasyczny
współczynnik korelacji Pearsona jako miarę podobieństwa), tj.: udział dzieci w wieku
w wieku 0-14 lat i więcej w ogólnej liczbie ludności, współczynnik starości demograficznej,
obciążenie demograficzne osób w wieku produkcyjnym osobami w wieku poprodukcyjnym.
Pozostałe cechy, po wyeliminowaniu nieistotnych z punktu widzenia przyjętych założeń, utworzyły
finalny zestaw wskaźników diagnostycznych:
Stan i rozmieszczenie ludności
• gęstość zaludnienia (w osobach na 1 km 2 )
• współczynnik przyrostu rzeczywistego (w ‰)
• współczynnik urbanizacji (w %)
Struktura ludności
• współczynnik młodości demograficznej
Ruch naturalny. Reprodukcja ludności
• standaryzowany współczynnik zgonów
• współczynnik przyrostu naturalnego
Ruch wędrówkowy
• współczynnik salda migracji (migracji netto)
• współczynnik odpływu migracyjnego
• mobilność przestrzenna - obrót migracji na 1000 ludności
Stan i rozmieszczenie ludności
Mierniki rozwoju umożliwiające ranking powiatów pod względem różnic w stanie
i rozmieszczeniu ludności obliczono na podstawie gęstości zaludnienia, stopnia urbanizacji oraz
współczynnika przyrostu rzeczywistego ludności, tzn. wskaźników, które są podstawą wielu analiz
demograficznych, charakteryzujących zasoby ludnościowe.
Współczynnik gęstości zaludnienia jest jedną z najczęściej stosowanych w badaniach
demograficznych charakterystyk rozmieszczenia przestrzennego ludności. Według stanu w dniu
31 XII 2010 r. w przeliczeniu na 1 km 2 powierzchni województwa dolnośląskiego przypadały
przeciętnie 144 osoby. Najwyższą gęstością zaludnienia charakteryzowały się miasta na prawach
powiatu: Wrocław (2162 osób/km 2 ), Legnica (1846 osób/km 2 ) i Jelenia Góra (769 osób/km 2 ) oraz
powiaty: wałbrzyski (769 osób/km 2 ), dzierżoniowski (216 osób/km 2 ) i świdnicki (2155 osób/km 2 ),
należące do najsilniej zurbanizowanych powiatów w województwie. Najniższa gęstość zaludnienia
przypadła na powiaty: górowski (49 osób/km 2 ), milicki (52 osoby/km 2 ) i lwówecki (67 osób/km 2 ).
Jedną z przyczyn nierównomiernego rozmieszczenia ludności jest zróżnicowane regionalne ze
względu na stopień urbanizacji i związany z nim poziom koncentracji ludności na obszarach
miejskich. Poza 3 miastami na prawach powiatu mieszkańcy miast dominowali w ogólnej liczbie
mieszkańców w 15 powiatach, a mieszkańcy wsi – w 10 powiatach. W jednym powiecie –
– złotoryjskim odnotowano zbliżone liczby mieszkańców w miastach i na wsi.
Według stanu z końca 2010 r. w 6 powiatach przeszło dwie trzecie ludności stanowiła ludność
miejska, tj.: wałbrzyskim – 88,8%, dzierżoniowskim – 81,3%, głogowskim – 77,0%, lubińskim –
–76,0%, świdnickim – 69,6% oraz zgorzeleckim – 68,3%. Na przeciwległym biegunie znalazły się
54