Identyfikacja i delimitacja obszarów wzrostu i obszarów problemowych

Jednym z przejawów tworzenia się takiego kapitału jest zaangażowanie obywateli w pracę
stowarzyszeń i organizacji społecznych. Istotna jest także świadomość ludności o możliwości
współdecydowania w ważnych dla społeczeństwa sprawach (gospodarczych, społecznych
i politycznych). Społeczeństwo obywatelskie charakteryzuje się bowiem aktywnością w życiu
społecznym i zdolnością do samoorganizacji oraz określania i osiągania wyznaczonych celów bez
impulsu ze strony władzy państwowej.
Jako miernik charakteryzujący aktywność społeczno-gospodarczą przyjęto wskaźnik liczby
zarejestrowanych w rejestrze REGON fundacji, stowarzyszeń i organizacji społecznych w przeliczeniu
na 10 tys. mieszkańców. Wskaźnik osiągnął najwyższą wartość we Wrocławiu (39,1). Relatywnie
wysokie wartości wskaźnika odnotowano również w m. Jelenia Góra (38,2) i w powiatach
złotoryjskim (32,6), jeleniogórskim (32,4) i polkowickim (30,0). Wskaźnik przyjął relatywnie niskie
wartości w powiatach oławskim (17,4) i oleśnickim (18,1) oraz górowskim (19,3) i bolesławieckim
(19,4). Dosyć niskie wartości cechowały również powiaty świdnicki (22,1), głogowski (22,2)
i dzierżoniowski (22,8).
Organizacją społeczności lokalnej, utworzoną w celu realizacji zadań publicznych, wynikających
ze zbiorowych potrzeb wspólnoty (pod określonym ustawowo nadzorem administracji rządowej) jest
samorząd terytorialny. Swoje zadania wykonuje on za pośrednictwem organów samorządu
terytorialnego. Raz na 4 lata, w drodze demokratycznych wyborów, społeczność lokalna wybiera
swoich przedstawicieli w jednostkach samorządowych.
Najwyższą frekwencją w wyborach samorządowych w 2010 roku może poszczycić się powiat
polkowicki (53,0%), relatywnie wysoką również zgorzelecki (52,3%). W wyborach uczestniczyła
ponad połowa uprawnionych do tego mieszkańców powiatów kamiennogórskiego (51,6%),
trzebnickiego (51,5%), wołowskiego (51,0%), górowskiego (50,9%), ząbkowickiego (50,2%)
i milickiego (50,1%).
Znacznie mniejszym zaangażowaniem obywateli charakteryzowały się miasta na prawach powiatu:
Legnica (38,4%), Wrocław (39,4%) i Jelenia Góra (40,0%). Relatywnie niskie wartości wskaźnika
uzyskały też powiaty wałbrzyski (41,9%) i dzierżoniowski (42,0%). W powiatach tych tylko 4 na 10
osób uprawnionych do głosowania uczestniczyło w wyborach samorządowych.
Wartości obu rozpatrywanych wskaźników posłużyły do wyznaczenia dla każdego powiatu
wartości miary cząstkowej, na podstawie której dokonano podziału powiatów na grupy o podobnej
sytuacji w zakresie kapitału społecznego (tabl. 7.5.).
Tabl. 7.5. Powiaty i ich lokaty według poziomu wartości miernika w aspekcie – kapitał społeczny
– społeczeństwo obywatelskie
I grupa
wysoki poziom
II grupa
średni poziom
Do pierwszych dwóch grup zaliczone zostały w szczególności powiaty podregionu
jeleniogórskiego i wrocławskiego, w tym dwa miasta powiatowe. Powiaty grupy I cechowały się
wysoką frekwencją wyborczą oraz średnią liczbą zarejestrowanych fundacji, stowarzyszeń
i organizacji społecznych w przeliczeniu na 10 tys. mieszkańców. Grupa II skupia 1/3 powiatów,
176
III grupa
niski poziom
IV grupa
bardzo niski poziom
1. polkowicki 8. złotoryjski 17. legnicki 23. świdnicki
2. zgorzelecki 9. jaworski 18. kłodzki 24. bolesławiecki
3. trzebnicki 10. ząbkowicki 19. średzki 25. wałbrzyski
4. jeleniogórski 11. lwówecki 20. lubański 26. oleśnicki
5. wołowski 12. wrocławski 21. górowski 27. oławski
6. kamiennogórski 13. strzeliński 22. głogowski 28. dzierżoniowski
7. milicki 14. lubiński 29. m. Legnica
15. m. Wrocław
16. m. JeleniaGóra
(0,625; 0,789] (0,515; 0,625] (0,379; 0,515] [0,247; 0,379]