maj'12 - Polska Zbrojna
maj'12 - Polska Zbrojna
maj'12 - Polska Zbrojna
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
armia ludzie<br />
| |<br />
występowanie zjawisk patologicznych jest wieloaspektowy.<br />
Najczęstszymi negatywnymi ich efektami<br />
według żołnierzy były rozwody i separacje.<br />
Co dziesiąty ankietowany (12 procent) uznał je za<br />
zjawisko częste, a co drugi (52 procent) za sporadyczne.<br />
Żołnierze dostrzegli także wyraźne pogorszenie<br />
relacji międzyludzkich w rodzinach wojskowych<br />
po powrocie z misji. Dla co dwudziestego<br />
ankietowanego (5 procent) było to zjawisko częste,<br />
co trzeci badany uznał je za sporadyczne.<br />
Problem z powrotem do relacji z rodziną takich<br />
jak przed wyjazdem miał więcej niż co dziesiąty<br />
badany (13 procent).<br />
Prywatne dane<br />
Konsultantka dowódcy 21 Brygady Strzelców<br />
Podhalańskich do spraw profilaktyki psychologicznej<br />
porucznik Barbara Duraj-Deć przyznaje,<br />
że wszelkie wnioski na temat wpływu służby<br />
w misjach na życie rodzinne żołnierzy wynikają<br />
jedynie z obserwacji psychologów wojskowych<br />
i dowódców jednostek. „Dostrzegamy, że odkąd<br />
żołnierze zaczęli wyjeżdżać, liczba rozwodów się<br />
zwiększyła. Wszyscy żołnierze, a także członkowie<br />
ich rodzin mogą skorzystać z konsultacji psychologicznej<br />
oraz terapii krótkoterminowej na terenie<br />
jednostki”, zapewnia.<br />
Psycholog z 12 Brygady Zmechanizowanej<br />
major doktor Angelika Szymańska potwierdza:<br />
„Na podstawie danych z lat 2008–2011, od kiedy<br />
nasi żołnierze służyli w Iraku i Afganistanie,<br />
w trakcie konsultacji indywidualnych psychologowie<br />
odnotowywali problemy związane z kryzysem<br />
małżeńskim, który ujawniał się po powrocie<br />
żołnierzy do kraju. Stwierdzenie, że służba małżonka<br />
za granicą bezpośrednio wpłynęła na rozpad<br />
małżeństwa, wymaga jednak potwierdzenia<br />
w stosownych badaniach”.<br />
Doktor Szymańska wskazuje, że żołnierze nie<br />
mają obowiązku informowania przełożonych<br />
o sytuacji rodzinnej. Mimo to przed misją i po<br />
niej na podstawie wywiadów z żołnierzami psychologowie<br />
z jednostek oceniają tak zwane czynniki<br />
ryzyka, między innymi sytuację rodzinną.<br />
Zdarza się, że żołnierze z obawy, że nie zostaną<br />
zakwalifikowani do wyjazdu, nie przyznają się do<br />
małżeńskich problemów.<br />
Profesor Stanisław Ilnicki z Kliniki Psychiatrii<br />
i Stresu Bojowego Wojskowego Instytutu Medycznego<br />
w Warszawie problemy dostosowawcze<br />
w rodzinach tłumaczy tym, że z nową sytuacją<br />
musi się zmierzyć nie tylko żołnierz, lecz także<br />
jego żona zostająca w kraju: „Kiedy w domu nie<br />
ma ojca i kobieta zostaje z dziećmi sama, z konieczności<br />
przejmuje pewne męskie funkcje. Niektóre<br />
kobiety nie chcą z tego później rezygnować,<br />
dzieci się usamodzielniają. Mąż wracający z misji<br />
oczekuje szczególnej uwagi i nie zawsze potrafi<br />
się odnaleźć. Misje stanowią więc pewne zagrożenie<br />
dla zwartości rodziny, głównie takiej,<br />
która była niestabilna już przed wyjazdem. Trzeba<br />
jednak zachować proporcje w ocenie zjawiska,<br />
bo przeważająca większość rodzin nieźle sobie<br />
radzi z rozłąką”.<br />
Trudności z adaptacją<br />
Porucznik Duraj-Deć za ważny element przygotowania<br />
do misji uznaje szkolenie psychologiczne.<br />
„Wiedza na temat problemów międzyludzkich<br />
może zapobiec części z nich oraz pozwolić rozpoznać<br />
te, których uniknąć się nie da”.<br />
Opieką są też obejmowane rodziny wojskowych.<br />
„Przygotowanie wszystkich członków rodziny<br />
do separacji z powodu wyjazdu na misję ma<br />
ogromne znaczenie w zbudowaniu tak zwanego<br />
«home front», który stanowi dla żołnierza istotny<br />
czynnik ochronny przed nasileniem objawów stresu<br />
pola walki”, dodaje major Szymańska. „Żołnierze<br />
uczestniczą w zajęciach psychoedukacyjnych,<br />
a bliscy otrzymują pocztą materiały z tej<br />
dziedziny zarówno w czasie przygotowania do wyjazdu,<br />
jak i w okresie reintegracji po powrocie.<br />
Skuteczność tego rodzaju profilaktyki nie została<br />
dotychczas statystycznie zbadana”.<br />
Na relacje z partnerami, zdaniem psycholog<br />
z 21 BSP, może bezpośrednio<br />
wpływać nagły przeskok od<br />
stałej aktywności do biernego<br />
wypoczynku. Po pewnym czasie<br />
wygasa także euforia spowodowana<br />
przyjazdem żołnierza.<br />
Przestaje on być traktowany<br />
jako osoba szczególnie<br />
uprzywilejowana, ma też trudności<br />
z odzyskaniem statusu<br />
męża i ojca, co z kolei może<br />
wywoływać u niego poczucie,<br />
że jest w rodzinie zbędny.<br />
Znaczenie mają także rozluźnienie<br />
więzi z dziećmi oraz<br />
zetknięcie się z problemami<br />
rodzinnymi i wychowawczymi,<br />
które zaistniały w czasie<br />
jego nieobecności.<br />
Trudności z dostosowaniem<br />
mają jednak także żony lub<br />
mężowie mundurowych pozostający<br />
w kraju. Mogą nie czuć<br />
się docenieni za wysiłki w organizowaniu<br />
życia codziennego<br />
podczas nieobecności małżonka.<br />
„Misja jest wyzwaniem dla<br />
całej rodziny, nie tylko dla osoby,<br />
która wyjeżdża”, wyjaśnia<br />
porucznik Duraj-Deć. „Z tego<br />
powodu proces adaptacji<br />
i ewentualnej terapii musi ob-<br />
COMMENT<br />
Agnieszka<br />
Gumińska<br />
Większość wojskowych rodzin, które muszą<br />
rozstać się z powodu wyjazdu żony<br />
lub męża na misję, dobrze sobie z tym radzi.<br />
Zdarzają się jednak pogorszenie relacji albo<br />
rozpad związku. Zapobiegać takim sytuacjom<br />
można poprzez edukację i wsparcie. Psychologowie<br />
w jednostkach wojskowych, posługując<br />
się „Programem osłony psychologicznej<br />
uczestników misji poza granicami państwa<br />
i ich rodzin”, edukują również najbliższych<br />
członków rodzin uczestników misji. Niektórzy<br />
są przygotowani także do prowadzenia mediacji<br />
rodzinnych.<br />
Podpułkownik Agnieszka Gumińska jest<br />
przedstawicielką resortu obrony w Radzie<br />
do spraw Zdrowia Psychicznego.<br />
42<br />
NUMER 2 | maj 2012 | POLSKA ZBROJNA