maj'12 - Polska Zbrojna

ezpieczeństwo
nia miały ograniczać się do zadań logistycznych, pomocowych,
szkoleniowych i stabilizacyjnych. Kiedy w 2008 roku
zaczęło dochodzić do coraz częstszych ataków na niemiecki
kontyngent, Niemcy musieli do misji stabilizacyjnej dołożyć
komponent bojowy. Niemiecka armia wystawiła liczącą około
300 żołnierzy pierwszą w historii jednostkę bojową,
w 2009 roku zaś złagodzono national caveats, czyli ograniczenia
zabraniające Bundeswehrze udziału w akcjach bojowych.
Obecnie nie tylko pomaga ona w odbudowie szkół czy
szpitali, lecz także szkoli afgańską policję, a gdy zajdzie taka
potrzeba – włącza się do akcji bojowych.
W ocenie Europejskiej Agencji Obrony (2011 rok) Bundeswehra
jest mniej zdolna do działania niż inne armie europejskich
i od nich droższa. Niemcy są w stanie wysłać na misje
zagraniczne równocześnie zaledwie siedem tysięcy żołnierzy,
Brytyjczycy – 22 tysiące, a Francja – 30 tysięcy. Na jednego
niemieckiego żołnierza biorącego udział w misji zagranicznej
przypada 35 jego kolegów skoszarowanych w kraju i 15 pracowników
wojska. Wydatki Niemców na utrzymanie wojskowego
na misji zagranicznej są trzykrotnie wyższe niż wynosi
średnia w UE.
Misja afgańska przyspieszyła dyskusję o roli armii w polityce
bezpieczeństwa i obronności (wpłynęło na to szczególnie
tak tragiczne wydarzenie, jakim była decyzja niemieckiego
pułkownika o zbombardowaniu skradzionych przez talibów
cystern – we wrześniu 2009 roku w jej wyniku zginęło ponad
stu cywilów). Ówczesny minister obrony Karl zu Guttenberg
doszedł do wniosku, że to najwyższy czas, aby zerwać
z historycznym dziedzictwem Bundeswehry jako „armii ograniczonej”
i rozpocząć dyskusję o politycznych ambicjach Niemiec
w Unii Europejskiej i na świecie. Niemieccy politycy
uważają, że blisko 70 lat po II wojnie światowej Berlin nie
musi już kierować się względami historycznymi w kształtowaniu
polityki bezpieczeństwa.
Udział niemieckich żołnierzy w misji w Afganistanie również
miał duży wpływ na reformę Bundeswehry. Ponaddziesięcioletnia
obecność Niemców w regionie ogarniętym wojną
wymusiła zmiany w koncepcji ich armii. Z wojska poborowego
Bundeswehra staje się (ten proces trwa nadal) armią zawodową
z niewielką liczbą ochotników.
Do 2014 roku Niemcy będą stopniowo redukować kontyngent
na północy Afganistanu, gdzie są odpowiedzialni za dowodzenie
w strefie Północ. W 2012 roku zmniejszy się on
z 5350 do 4,9 tysiąca żołnierzy, w 2013 roku – do 4,4 tysiąca.
Po roku 2014 Bundeswehra będzie zajmować się szkoleniem
afgańskiej armii oraz policji.
Niemcy
wydają
na obronę
1,4 procent PKB,
mniej niż
Francuzi
(2,5 procent)
i Brytyjczycy
(2,7 procent)
Krocząca reforma
W 2006 roku ministerstwo obrony opublikowało białą księgę
polityki bezpieczeństwa RFN i przyszłości Bundeswehry.
Po raz pierwszy pojawiło się w niej sformułowanie, że armia
ma bronić niemieckich interesów, do których zaliczają
się między innymi: dobrobyt, dostęp do surowców energetycznych
oraz utrzymanie wolnego handlu i szlaków transportowych.
W zawartej w 2009 roku umowie koalicyjnej rządzących
obecnie Niemcami chadeków i liberałów zapisano, że „Bundeswehra
jest ważnym instrumentem niemieckiej polityki pokoju”.
Obie partie zgodziły się, że chcą „w przyszłości
utrzymać efektywną Bundeswehrę jako niezbywalny instrument
do ochrony Niemiec i ludzi oraz do prewencji w odniesieniu
do kryzysów i rozwiązywania konfliktów”.
Zapowiedzią zmian był przygotowany w 2010 roku przez
komisję do zreformowania Bundeswehry 114-stronicowy raport
„Myślenie zadaniowe. Koncentracja, elastyczność, skuteczność”.
Przewiduje on „radykalne odnowienie Bundeswehry”,
a także jej lepsze wyposażenie i uzbrojenie.
Dzisiejsza reforma jest kolejnym etapem trwającej od 2000
roku transformacji niemieckiej armii. Pierwszym, już zrealizowanym,
było zawieszenie powszechnego obowiązku służby
wojskowej od 1 lipca 2011 roku. Reforma będzie polegać nie
tylko na redukcji liczby żołnierzy oraz ograniczeniu zamówień
nowego sprzętu i broni (w latach 2011–2015 resort
obrony ma zaoszczędzić 8,3 miliarda euro). Jej sednem miała
być profesjonalizacja i zwiększenie możliwości ekspedycyjnych
Bundeswehry. Takie założenia znalazły się w przedstawionych
w maju 2011 roku przez ministra obrony RFN
Thomasa de Maizière’a wytycznych polityczno-obronnych
resortu obrony.
Ministerstwo przyznaje w tym dokumencie, że „bezpośredni
konwencjonalny atak na terytorium Niemiec stał się nieprawdopodobny”,
dlatego można zmniejszyć liczbę żołnierzy,
których wyłącznym zadaniem jest obrona kraju. Kontyngent
zdolny do udziału w misjach zagranicznych ma wkrótce
wzrosnąć z obecnych siedmiu tysięcy żołnierzy do dziesięciu.
Po zakończeniu reformy w Bundeswehrze będzie służyć
175 tysięcy ludzi. Liczbę ochotników, którą początkowo ustalono
na 15 tysięcy, skorygowano na sześć tysięcy.
Zmniejszeniu liczebności niemieckich sił zbrojnych towarzyszy
ograniczenie majątku Bundeswehry. Resort obrony uznał,
że nie jest w stanie utrzymać wszystkich nieruchomości.
W Niemczech znajduje się około 400 koszar wojskowych. Do
2017 roku Bundeswehra będzie stacjonować jedynie
NUMER 2 | MAJ 2012 | POLSKA ZBROJNA
97