maj'12 - Polska Zbrojna
maj'12 - Polska Zbrojna
maj'12 - Polska Zbrojna
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
usaf<br />
Wspólny myśliwiec uderzeniowy JSF<br />
(Joint Strike Fighter) jest najbardziej<br />
ambitnym i złożonym programem<br />
w historii lotnictwa wojskowego<br />
USA. F-35 budowany jest jednocześnie w trzech<br />
wersjach. Różnice między nimi są tak duże, że to<br />
praktycznie trzy różne samoloty. F-35A ma zastąpić<br />
w US Air Force myśliwce F-16 oraz szturmowe<br />
A-10. F-35B w wersji skróconego startu i pionowego<br />
i lądowania ma wejść do służby w US Marine<br />
Corps w miejsce uderzeniowych AV-8B oraz myśliwców<br />
F/A-18, podobnie jak wersja pokładowa<br />
F-35C w US Navy. F-35 jest prawdziwym samolotem<br />
przyszłości – ma służyć co najmniej do 2060<br />
roku. Zastosowano w nim wiele najnowocześniejszych<br />
rozwiązań technologicznych, które mają zapewnić<br />
mu dominację w powietrzu w nadchodzących<br />
dekadach. Budowa takiego myśliwca od podstaw<br />
okazała się dużym wyzwaniem.<br />
Ryzykowna współbieżność<br />
Program budowy myśliwców F-35 opiera się na<br />
tak zwanej zasadzie współbieżności. Polega ona na<br />
tym, że rozpoczyna się wstępną seryjną produkcję<br />
samolotów, które właściwie znajdują się jeszcze<br />
w fazie rozwoju i jednocześnie przechodzą kolejne<br />
testy. Wszystkie wykryte wady i problemy usuwane<br />
są na bieżąco i nie trzeba czekać z rozpoczęciem<br />
pełnej produkcji aż do zakończenia testów.<br />
Wiąże się to jednak z trudnym do oszacowania<br />
wzrostem wydatków, przed którym już w 2006 roku<br />
ostrzegało amerykańskie rządowe biuro obrachunkowe<br />
(GAO).<br />
Program zaczął się komplikować. Kolejne testy<br />
były coraz bardziej opóźniane, a wprowadzanie<br />
różnych poprawek i usuwanie problemów niosło ze<br />
sobą coraz większe koszty. W lutym 2010 roku ówczesny<br />
sekretarz obrony Robert Gates zwolnił<br />
z tego powodu głównego menedżera programu<br />
i wstrzymał przekazanie transzy 614 milionów dolarów<br />
dla firmy Lockheed Martin. Jednocześnie<br />
Pentagon wszedł w spór z producentem w kwestii<br />
tego, kto i w jakim stopniu ma finansować wprowadzanie<br />
poprawek konstrukcyjnych w samolotach<br />
już produkowanych. Stanęło na tym, że koszty te<br />
będą wspólnie ponosić Pentagon i Lockheed Martin.<br />
Ostatecznie prace przedłużyły się o 13 miesięcy,<br />
a cały program został spowolniony i trzeba było<br />
wesprzeć go kolejnymi 3 miliardami dolarów.<br />
W styczniu 2011 roku Robert Gates poinformował,<br />
że Pentagon jest zaniepokojony rosnącymi<br />
kosztami i opóźnieniami programu. Z powodu pojawienia<br />
się problemów technologicznych z wersją<br />
pionowego startu i lądowania F-35B ogłosił on rozpoczęcie<br />
dwuletniego okresu „obserwacji” tego<br />
modelu i ewentualną rezygnację z jego zakupu, jeśli<br />
kłopoty techniczne nie zostaną rozwiązane.<br />
W 2011 roku udało się usystematyzować i przyspieszyć<br />
testy wszystkich trzech modeli, wykonano<br />
ich nawet więcej, niż zakładał program. Ogółem<br />
NUMER 2 | MAJ 2012 | POLSKA ZBROJNA<br />
71
Change language