ZaÅÄ cznik 10 - Fundacja Polsko-Niemieckie Pojednanie
ZaÅÄ cznik 10 - Fundacja Polsko-Niemieckie Pojednanie
ZaÅÄ cznik 10 - Fundacja Polsko-Niemieckie Pojednanie
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Sobibór - badania archeologiczne...<br />
<br />
oraz uzupełnione liniami wytyczonymi na podstawie ww. planów dały czytelny zarys<br />
linii granicznej obozu. Tak sporządzony plan jest zapisem teoretycznym i ma<br />
charakter domniemania jego zbieżności z prawdą historyczną. W wyniku prowadzonych<br />
na przełomie lipca i sierpnia 2004 r. poszukiwań drzew z resztkami drutu kolczastego,<br />
utożsamionymi z reliktami ogrodzenia obozowego, udało się nie tylko odszukać<br />
i oznakować drzewa z pierwszych badań ekspedycji Uniwersytetu w Toruniu<br />
ale odnaleźć następne fragmenty drutu kolczastego odkrywane w kolejnych, nowych<br />
drzewach. Fragmenty drutu kolczastego pojawiały się w kilku charakterystycznych<br />
postaciach: jako zwielokrotnione zwoje wrośnięte w korę drzewa, jako pojedyncze<br />
końcówki drutu wystające z kory drzewa, jako zatopione całkowicie w korze resztki<br />
lokalizowane jedynie sygnałem wykrywacza metali, jako leżące drzewa z resztkami<br />
drutu. Poszukiwania drzew ze śladami drutu prowadzone były od drzew położonych<br />
na północ od Kopca upamiętniającego ofiary Sobiboru w kierunku zachodnim i dalej<br />
południowym. Doprowadziły do odnalezienia niemal wszystkich drzew zlokalizowanych<br />
w roku 2001. Idąc wzdłuż południowego ogrodzenia w kierunku wschodnim<br />
natrafiono na dalszych 14 drzew w rejonie między ostatnim drzewem znalezionym<br />
w roku 2001 a południowym narożnikiem suchego dzisiaj rowu z wodą od zachodu<br />
otaczającego obóz I. Czternaście drzew leży na przedłużeniu linii granicznej, odkrytej<br />
wcześniej, tworząc lekkie odchylenie w kierunku południowo-wschodnim.<br />
Na jej wschodnim końcu, około 15-16 m na południe od rowu z wodą, natrafiono na<br />
pojedynczą brzozę, która prawdopodobnie nie posiada fragmentu drutu (brak reakcji<br />
detektora). Jednak występują na niej charakterystyczne rany, które mogą odpowiadać<br />
kilku poziomom zawieszonych drutów kolczastych. Dalej na wschód nie ma już<br />
drzew i przypuszczalnie nie było ich też w okresie istnienia obozu. Bezskuteczne<br />
okazały się poszukiwania pozostałości po północnej części ogrodzenia. Natrafiono<br />
jedynie na dwa drzewa bez śladów drutu z anomaliami w postaci skręconych pni<br />
i jedno drzewo z reliktami drutu położone niedaleko trzech długich dołów. Być może<br />
było tutaj, podobnie jak w przypadku ogrodzenia południowego, normalne ogrodzenie<br />
budowane ze słupków i drutów. Podsumowując wyniki poszukiwań ogrodzenia<br />
zewnętrznego obozu należy stwierdzić, że dzięki nim udało się doprowadzić niemal<br />
do końca południowy fragment ogrodzenia i odkryć dwa relikty ogrodzenia na<br />
wschód od torów w północnej strefie obozu i jego otoczenia. Północny fragment<br />
ogrodzenia był najprawdopodobniej w zachodniej części oparty na rosnących drzewach,<br />
natomiast dalej na wschód znajdowało się raczej ogrodzenie z desek i zasieki<br />
z drutu kolczastego, które uniemożliwiały jakikolwiek wgląd na teren obozu III.<br />
Zachodni odcinek ogrodzenia jest wyraźny, miejscami nawet z trzema rzędami zasieków,<br />
co stwierdziły już badania przeprowadzone w roku 2001 4 . Na podstawie<br />
wyżej wymienionych badań wykonałem plan topograficzny terenu byłego niemieckiego<br />
ośrodka zagłady. Zaproponowane i wytyczone przeze mnie granice mogą nie<br />
obejmować pewnej części obozu IV (północnego). W tym miejscu nie były prowadzone<br />
jak dotychczas żadne szczegółowe analizy topograficzne czy archeologiczne.<br />
4<br />
Wojciech Mazurek, Wyniki badań archeologicznych na terenie byłego hitlerowskiego obozu zagłady<br />
w Sobiborze koło Włodawy, woj. lubelskie w 2004 roku, Chełm 2004.
Change language