ZaÅÄcznik 10 - Fundacja Polsko-Niemieckie Pojednanie

More documents

Recommendations

Info

Marek Bem, Wojciech Mazurek deł historycznych. Relacje, zeznania, wspomnienia i pamiętniki byłych więźniów obozu, członków niemieckiej załogi, ukraińskich strażników, świadków zewnętrznych weryfikowały i determinowały plany badań archeologicznych. Czym byłaby odkryta przez archeologów droga między miejscem gdzie dzisiaj stoją pomniki a budynkiem muzealnym gdyby nie relacje więźniów, którzy pamiętali ją z czasów obozu? To dzięki nim wiemy, że to „Himmelfahrtstrasse”. Co należy zrobić z miejscami, do których nie mamy, jako sobiborscy muzealnicy, „oficjalnego dostępu”? Zdecydowana większość terenu poobozowego znajduje się poza kontrolą sobiborskiego muzeum. Obowiązują przepisy o tak zwanej strefie ochronnej całości terenu po byłym obozie, ale wykładnie te nie zmieniają w żaden sposób stanu dotychczas dokonanego. Na byłej rampie obozowej nieustannie trwa załadunek drewna na wagony kolejowe, na terenie byłego obozu I i przedpola obozowego znajdują się prywatne posesje a kilkanaście pozostałych hektarów znajduje się w zarządzie gospodarki leśnej. Pozostaje dylematem gdzie odczytywać będziemy granice godnego i odpowiedzialnego upamiętniania z potrzebami i możliwościami dnia dzisiejszego. Czy jest to już tylko realizm, a więc i odpowiedź nasza kierowana ku historii czy może banalizacja i niemoc? Setki artefaktów, które udało się archeologom do tej pory odnaleźć opowiadają dzieje obozu. Opowiadają historię, która zmusza nas do refleksji, że w Sobiborze Niemcy dokonali 300 tys. morderstw. Czy to wszystko, co ziemia w Sobiborze jeszcze w sobie ukrywa należy zostawić w spokoju? Ciągle istnieje niepowtarzalna szansa, aby to właśnie archeologia spełniła tę ostatnią już, w wielu przypadkach, nadzieję na odsłonięcie tajemnic Sobiboru. Tylko efekty badań archeologicznych mogą dać nam pewność, że wszystko, co będzie się działo w przyszłości w Sobiborze, w żaden sposób nie naruszy miejsc gdzie ewentualnie znajdować się mogą szczątki ludzi pomordowanych w obozie zagłady. Odnalezione przedmioty, choćby w niewielkim stopniu, przyczynią się do zacierania ciążącego nad tym miejscem odium ludzkiej anonimowości. Można zdecydowanie stwierdzić, że archeologia jest dla Sobiboru jedną z ostatnich już szans na rozwikłanie wielu tajemnic związanych z tym miejscem. Zadanie jest to trudne, ale jak pokazały dotychczasowe badania wykonalne. Z jednej strony ogromne doświadczenie archeologów i możliwości wykorzystywania wielu dziedzin pomocniczych (geofizyka, komunikacja satelitarna) z drugiej zaś skoncentrowanie na niewielkim terenie wielu odmiennych, szczątkowych tylko reliktów elementów infrastruktury poobozowej i praktycznie ograniczone do minimum możliwości zastosowania metod porównawczych. I co najważniejsze „archeologia sobiborska” nie może polegać tylko na wykopaliskach, musi być badaniem określonego zjawiska. Tylko wtedy jej efekty będą mogły pomóc w zrozumieniu „jak to rzeczywiście było?” Efekty prowadzonych dotychczas badań archeologicznych uświadomiły nam stan ogromnej niewiedzy, w której tkwiliśmy wszyscy przez wiele lat. Potwierdziły domniemania i obawy, że faktycznie istniały stany zagrożenia niegodnego, aczkolwiek nieświadomego, zachowywania się w tym miejscu. Teraz mamy już pewność, że tak często odprawiane, na terenie po byłym obozie, zbiorowe i indywidualne modlitwy za zmarłych nie będą czynione przez osoby stojące na grobach. Teraz dopiero
Sobibór - badania archeologiczne... będziemy mogli zabezpieczyć miejsca mogił przed zaśmieceniem, dewastowaniem i zbędną obecnością grzybiarzy czy zabaw dzieci. To bardzo ważne, że już wkrótce dzięki poznanym rezultatom prac archeologicznych osoby zmierzające w kierunku kopca, wybudowanego ku czci pomordowanych, nie będą musiały deptać po ludzkich prochach. Jako obserwator prowadzonych badań archeologicznych byłem pod ich ogromnym wrażeniem. Imponował mi profesjonalizm z jakim były realizowane. A w szczególności dająca się zauważyć nieustanna pieczołowitość i troska połączona z obawami o to, że to tu właśnie, być może, odnalezione zostaną ludzkie prochy. Były poszukiwaniem o nieprzewidywalnych efektach, próbą odnalezienia dowodów zbrodni i oznakowania miejsc, które od tamtej pory stają się przestrzenią szczególnej troski.
Page 1 and 2: Sobibór - badania archeologiczne..
Page 11: Sobibór - badania archeologiczne..
Page 63 and 64:
Sobibór - badania archeologiczne..
Page 65 and 66:
Page 67 and 68:
Page 69 and 70:
Page 71 and 72:
Page 73 and 74:
Page 75 and 76:
Page 77 and 78:
Page 79 and 80:
Page 81 and 82:
Page 83 and 84:
Page 85 and 86:
Page 87 and 88:
Page 89 and 90:
Page 91 and 92:
Page 93 and 94:
Page 95 and 96:
Page 97 and 98:
Page 99 and 100:
Page 101 and 102:
Page 103 and 104:
Page 105 and 106:
Page 107 and 108:
Page 109 and 110:
Page 111 and 112:
Page 113 and 114:
Page 115 and 116:
Page 117 and 118:
Page 119 and 120:
Page 121 and 122:
Page 123 and 124:
Page 125 and 126:
show all

ZaÅÄ cznik 10 - Fundacja Polsko-Niemieckie Pojednanie

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?

ZaÅÄcznik 10 - Fundacja Polsko-Niemieckie Pojednanie