ZaÅ‚Ä cznik 10 - Fundacja Polsko-Niemieckie Pojednanie

Marek Bem, Wojciech Mazurek
w sobiborskim obozie zagłady. Częścią raportu jest narysowany plan obozu 1 . Szkic
ten, faktycznie, sprawia wrażenie wykonanego, w niedługim czasie po pobycie
w obozie. Zawiera wiele szczegółów, które potwierdzają dane, że przygotowującym go
mógł być obozowy strażnik. Widać to poprzez precyzję detali dotyczących oznakowań
przedpola obozowego, systemu ogrodzeń, rozmieszczenia wież i budek strażniczych,
bram wewnętrznych i systemu wewnętrznej komunikacji. Obraz jest szkicem bez skali,
ale podane są rozmiary zewnętrzne obozu i odległości między poszczególnymi liniami
ogrodzenia zewnętrznego. Bez wątpienia szkic ten musiał powstać wiosną 1943 r. lub
wczesnym latem, jeszcze przed rozpoczęciem budowy obozu IV. Zawiera praktycznie
wszystkie elementy infrastruktury obozowej znajdujące się na pozostałych planach,
szkicach i rysunkach, którymi dysponuje historiografia sobiborska. Zaskakuje w nim
precyzja zaznaczenia miejsc studni obozowych (tego typu szczegóły okazać mogą się
cenną podpowiedzią dla badań archeologicznych) oraz trasy wewnątrzobozowej kolejki
wąskotorowej. W chronologii świadectw i źródeł poznawczych historii obozu
w Sobiborze jest to pierwszy plan sobiborskiego obozu.
Fot. 27. Plan obozu wykonany przez byłego wachmana z obozu w Sobiborze -
(Karakasz? Mrakasz?) Iwan Michajłowicz
1
Karakasz Iwan Michajłowicz, Notatka służbowa Zachara Filipowicza Popławskiego do Pełnomocnika
Komunistycznej Partii Białorusi w Obwodzie Brzeskim, dotyczy relacji Karakasz Iwana
Michajłowicza w sprawie obozu śmierci w Sobiborze, dnia 7 października 1943 r., zbiory prywatne
Marek Bem.