ZaÅ‚Ä cznik 10 - Fundacja Polsko-Niemieckie Pojednanie

Sobibór - badania archeologiczne...
Badania prowadzone były w dwóch rejonach byłego obozu III. Pierwszy znajdował
się wokół istniejącego Kopca Pamięci i objął cały teren wolny od drzew. Drugi
objął swoim zasięgiem teren na zachód od asfaltowego placu z pomnikiem. Sesje
zdjęciowe prowadzone były z dwóch stanowisk: w pobliżu Kopca Pamięci gdzie
przestrzeń pozbawiona drzew umożliwiała bezpieczny start i lądowanie balonu za
pomocą, którego wykonywane były zdjęcia oraz z łąki w pobliżu budynku muzealnego.
Obszar wolny od drzew wokół Kopca został przebadany w całości, natomiast
podstawą do badań na zachód od placu z pomnikiem stał się układ 8 kwadratów
o boku 20 m.
Metody badań nieinwazyjnych
1. Wykrywacz metali wysokiej rozdzielczości EM61 8
.
2. Konduktometr EM38 9
.
3.
10
Pionowy gradient magnetyczny GEM19 Overhauser GPS .
8
EM61 jest elektromagnetycznym wykrywaczem metalu bazującym na funkcji czasu, specjalnie
zaprojektowany do wykrywania zarówno metali żelaznych (żelazo i stal) jak również szlachetnych
(miedź, ołów, złoto itd.) znajdujących się płytko pod ziemią. EM61hh posiada maksymalny zasięg
detekcji do 3,5 m pod powierzchnią ziemi. Narzędzie potrafi zlokalizować metalowe przedmioty
wielkości śruby lub gwoździa znajdujące się płytko pod powierzchnią oraz przedmioty wielkości
typowej metalowej beczki na maksymalnej głębokości 3,5 m. Wykrywaczem wysokiej rozdzielczości
EM61 przeprowadzono badania na wszystkich 8 kwadratach, położonych na zachód od placu
asfaltowego z pomnikiem. Możemy stwierdzić, że znajduje się tutaj znaczna ilość zakopanych
metalowych obiektów.
9
Konduktometr EM38 mierzy przewodzenie elektryczne pod powierzchnią ziemi na głębokości
od około 0.8 m do około 1.5 m. Dane zebrane przy użyciu konduktometra EM38 mogą
w szczególny sposób wskazywać na zakopany metal. EM38 jest szczególnie dobrze przystosowany
do identyfikowania małych kawałków metalu znajdujących się tuż pod powierzchnią. Przy pomocy
urządzenia można zlokalizować tak małe przedmioty, jak gwoździe. Dane z EM38 zestawione
z GeoXH GPS zostały zebrane na otwartej przestrzeni wokół Kopca Pamięci. Szczególnie
interesujące dla tego raportu są wyniki badań obszarów o wysokiej przewodności. Jest niemal
pewne, że wszystkie zaznaczone w ten sposób obszary wskazują na zakopany metal. Niektóre z tych
metalowych anomalii mogą być wytłumaczone metalem użytym przy budowie pomnika, chodnika,
krawężników itd. Jednak większość anomalii zaobserwowanych może być, najprawdopodobniej,
powiązana z okresem, kiedy funkcjonował obóz.
10
Gradiometr magnetyczny mierzy zmiany w gradiencie całkowitego natężenia ziemskiego pola
magnetycznego. Czujniki magnetometryczne wykrywają jedynie metale ferromagnetyczne (żelazo
i stal). Kiedy urządzenie używane jest ze zintegrowanym systemem GPS, dokładność pozycji
nominalnej określana jest na granicy poniżej 5 metrów. Najbardziej zauważalne anomalie na otwartej
przestrzeni wokół Kopca Pamięci związane są ze śladami, zawierającymi materiał używany przy
budowie pomnika, chodnika, krawężników itp. Duże anomalie zostały zidentyfikowane również we
środkowo-wschodniej części badanego terenu w znacznym oddaleniu od pomnika. Niewykluczone,
że ten obszar metalu zakopanego w tym miejscu może być związany ze stalowymi szynami,
używanymi w polowych krematoriach.