سه نمایشنامه (اما، مارکس در سوهو، دخترونوس) - تئاتر سیاسی هاوارد زین

٣ ‏بمنبممایشنامه گروه تئاتر ا گزیت هاوارد زین
کند،‏ بلکه دربارهی آبجنبجچه امروز در اینجا اتفاق میافتد نبریبرز اظهار نظر ‏بمنبمماید.‏ تصمیم گرفتم که مقامات،‏ هر
که هستند،‏ به دنبال یک اشتباه اداری او را نه به سوهوی لندن که در آن زندگی میکرد،‏ بلکه به
سوهوی نیویورک بازگردانند.‏
با وجود اینکه ‏بمنبممایشی تکشخصیبىتبىی بود،‏ ترتیبىببىی دادم که مارکس از طریق یادآوری خاطراتش افراد
مهم زندگیاش را زنده کند،‏ از ‏جمججممله ‏همھهممسرش جبىنبىی و دخبرتبررش النور.‏ او با کونبنیبنن آنارشیست را هم زنده
میکرد.‏ ‏بمتبممام آبهنبهها به شیوههای گونا گون اندیشههای مارکس را به بوتهی نقدی تندوتبریبرز میکشاندند.‏
دیالکتیکی از نقطهنظرهای ‏مجممجخالفِ‏ هم شکل میگرفت که از طریق بازگو کردن مباحثات توسط مارکس
به ‏بمنبممایش درمیآمد.‏
‏بمنبممایشنامه را زمابىنبىی نوشتم که فروپاشی ابجتبجحاد شوروی،‏ مطبوعات جریان غالب و رهبرببرران سیاسی را از
شادی به وجد آورده بود:‏ نه تنها ‏«دسمشسممن»‏ از میان رفته بود،‏ بلکه اندیشههای مارکس نبریبرز از اعتبار
ساقط شده بودند.‏ سرمایهداری و ‏«بازار آزاد»‏ پبریبرروز شده بود.‏ مارکسیسم شکست خورده بود.‏ مارکس
واقعاً‏ مرده بود.‏ بنابراین فکر کردم مهم است که روشن شود نه شوروی و نه سایر کشورهابىیبىی که خود
را ‏«مارکسیست»‏ میخواندند و در عبنیبنن حال حکومت پلیسی برقرار کرده بودند،‏ هیچ یک ‏بمنبممایندهی
برداشت مارکس از سوسیالیسم نبودند.‏ میخواستم نشان دهم که مارکس از اینکه اندیشههایش
‏بجتبجحریف شده است عصبابىنبىی است و جنایات استالینیسم را ‏بمنبممیپذیرد.‏ فکر کردم لازم است که مارکس
را ‏بجنبججات داد،‏ نه تنها از سوسیالیستبمنبمماهابىیبىی که قوانبنیبنن سرکوبگرانه را در ‏بجببجخشهای گونا گوبىنبىی از جهان
برقرار کردهاند،‏ بلکه از ‏بمتبممام نویسندهها و سیاستمداران غر ‏بىببىی که از پبریبرروزی سرمایهداری باد به غبغب
انداخته بودند.‏
میخواستم نشان دهم که نقد مارکس بر سرمایهداری ‏همھهممچنان در زمانهی ما اساساً‏ صدق میکند.‏
‏بجتبجحلیل او هر روز در تیبرتبرر روزنامهها صحت خود را اثبات میکند.‏ او سرعت ‏بىببىیسابقه و هرجومرج
تغیبریبررات تکنولوژی و تغیبریبررات اجتماعی را در زمانهی خود دیده بود؛ که امروز حبىتبىی بیشبرتبرر واقعیت
دارد.‏ ‏«بجتبجحول دابمئبممی تولید،‏ آشفتگی ‏بىببىیوقفهی ‏مجممججموع شرایط اجتماعی،‏ بلاتکلیفی و پریشابىنبىی دابمئبممی،‏ عصر
بورژوازی را از دورانهای پیشبنیبنن متمایز میسازد.‏ ‏بمتبممام مناسبات اجتماعی متحجر و ثابت،‏ با ‏مجممججموعهی
‏همھهممراهان خود،‏ متشکل از نظرات و تعصبات کهن و تقدیس شده کنار رفته و مناسبات جدید پیش از
آنکه شکل بگبریبررند،‏ کهنه میشوند.‏ هر آبجنبجچه که دچار ‏جمججممود است،‏ به هوا رفته و نابود میگردد.»‏ این در
مانیفست آمده بود.‏
مارکس آبجنبجچه را که ما به عنوان ‏«جهابىنبىی شدن»‏ از آن صحبت میکنیم به وضوح دیده بود.‏ باز هم از
مانیفست:«نیاز به گسبرتبررش دابمئبممی بازار برای تولیداتش،‏ بورژوازی را به سرتاسر جهان میکشاند.‏
میبایست ‏همھهممهجا لانه کند و ‏همھهممه جا مستقر شود…‏ به جای انزوا و خودکفابىیبىی ‏مجممجحلی و ملی سابق،‏
دادوستد در ‏بمتبممام جهات و وابستگی متقابل کشورها را دار ‏بمیبمم.»‏ ‏«توافقنامههای ‏بجتبججارت آزاد»‏ که دولت
آمریکا در سالهای اخبریبرر به دنبال آن است،‏ تلاشی است برای از ببنیبنن بردن هرگونه ‏مجممجحدودیبىتبىی که بر سر
!132