28.11.2012 Views

Euskal sukaldaritzaz - Etxepare, Euskal Institutua

Euskal sukaldaritzaz - Etxepare, Euskal Institutua

Euskal sukaldaritzaz - Etxepare, Euskal Institutua

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

10 ibiltzen ziren, zer tripulaziok lehen arpoia sartuko,<br />

Gauza da Jaques Cartier itsasgizonak, Frantziako<br />

errege Frantzisko I.aren aginduz, San<br />

Lorentzo badia “aurkitu” zuenean, han zirela<br />

euskal arrantzaleak beren barkuekin, garai<br />

hartako kronikek kontatzen dutenez.<br />

eta gero bertsoak eta kantuak sortzen ziren balentria<br />

haren omenez. 2<br />

Dena aldatzen da, ordea, eta bakailaoaren industria<br />

gainbehera doa, antzina balearena joan zen bezala;<br />

izan ere, ikaragarri urritu dira garai batean Ternuan<br />

hain oparoak ziren arrain-sardak, eta, 1996az geroztik,<br />

arrantzarako murrizte zorrotzak ezarri dituzte,<br />

nahiz eta bakailaoa jatuna bezain ugalkorra den: eme<br />

bakar batek ia hamar milioi arrautza jar ditzake.<br />

Gezurra dirudi zenbat bakailao jan dugun azken mendeotan,<br />

itsasoetatik ia desagerrarazi egin baitugu.<br />

XV-XVI. mendean heldu ziren euskal arrantzaleak Ternuaraino<br />

baleari segika (bada mende batzuk lehenago<br />

joan zirela dioenik ere), eta hango urak bakailaoz<br />

josita zeudela ikusi zuten. Errunaldian, bakailaoak<br />

plankton ugariko urak behar ditu, eta Norvegiako,<br />

Danimarkako, Irlandako, Eskozia iparraldeko eta, batez<br />

ere, Ternuako kostaldeetara abiatzen da.<br />

Inguru haietan baleak ere ibiltzen ziren krilla janez,<br />

eta hantxe aurkitu zituzten euskal arrantzaleek<br />

bakailao-sarda ikusgarriak. Bada uste duenik Leif<br />

Eriksonek edo Kristobal Kolonek beren barkuetan<br />

atlantikoaz bestaldeko kostaldea aurkitu baino lehen<br />

heldu zirela euskaldunak Ternuara. Orduan, zergatik<br />

ez ote da gertaera hori agertzen historiako liburuetan?<br />

Udaberrian perretxikoak aurkitzen dituena isilik<br />

egongo da, ez du leku haren propaganda egingo, eta<br />

euskal arrantzaleak ere arrazoi horixe izan zezaketen<br />

beren aurkikuntzaren berri ez emateko. Negozio<br />

onak –eta bakailaoarena onenetakoa izan zen<br />

mende askoan– isilean egin behar izaten dira. Gauza<br />

da Jaques Cartier itsasgizonak, Frantziako errege<br />

Frantzisko I.aren aginduz, San Lorentzo badia “aurkitu”<br />

zuenean, han zirela euskal arrantzaleak beren<br />

barkuekin, garai hartako kronikek kontatzen dutenez.<br />

Gatzunetan jarritako bakailaoari esker, garizuman<br />

balearen haragia jateari utzi zion jendeak, ordura<br />

arte, besterik ezean, ezinbestez egiten zena. Antza<br />

denez, balearen koipea bikaina zen, behin urtuz gero

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!