28.11.2012 Views

Euskal sukaldaritzaz - Etxepare, Euskal Institutua

Euskal sukaldaritzaz - Etxepare, Euskal Institutua

Euskal sukaldaritzaz - Etxepare, Euskal Institutua

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

<strong>Euskal</strong> sukaldaritza<br />

tradizionala versus autore-sukaldaritza<br />

berria?<br />

¿Cocina tradicional vasca<br />

versus nueva cocina de autor?<br />

Traditional Basque Cuisine<br />

versus New Signature Cuisine?<br />

Jakina da bakailao edo barazki-plater bat mahaira<br />

esertzen denaren gosea edo apetitua asetzeko<br />

zerbitzatzen dela, batez ere. Sukaldaritzaren lehenbiziko<br />

eginbeharra horixe baita, elikatzea. Pozoitu<br />

gabe, ahal dela. Gosea asetzea izan da gizateriaren<br />

lehenengo ardura eta eginbeharra oraintsu arte<br />

Mendebaldean, eta hala izaten jarraitzen du gaur<br />

egun ere munduko alde gehienetan, gosea zabalduta<br />

baitago gure ateetatik kanpo. Beraz, ulertzekoa da,<br />

eskasia dagoenean, sukaldariaren betebeharra falta<br />

den hura eskaintzea izatea: gantza, hori falta denean,<br />

edo gatza, edo proteinak edo dena delakoa. Gosea<br />

dagoen herrialdeetan, eguneroko bizitzan gehien<br />

falta dena, edo eskas eta urri dena, eskaintzea da<br />

sukaldariarentzat festarik eta harrotasunik handiena:<br />

haragi zati bat arrozarekin edo indabekin, adibidez.<br />

Banketea, tripa-festa, salbuespenarekin lotuta dago,<br />

normala eta egunerokoa ez denarekin, eskuratzeko<br />

(edo, kasu honetan, ahoratzeko) erraza ez denarekin.<br />

Baina zer gertatzen da goserik ez dagoenean eta jatea<br />

hil edo biziko premia eta behar gorria ez denean?<br />

Zer gertatzen da jatea zerbait kulturala bilakatzen<br />

denean?<br />

Orduan sortzen dira gure sukaldari handien erantzunak.<br />

Orduan ateratzen da agerira bakoitzaren<br />

estiloa. Horietako batzuk produktuan oinarritutako<br />

sukaldaritzaren bidez saiatuko dira bikaintasuna<br />

lortzen; plater berak behin eta berriz errepikatuz,<br />

gero eta hobeto prestatuko dituzte, eta, beren<br />

lan-sistemarako funtsezkoak dira oroitzapenak eta<br />

memoria. Era horretako profesionalari –gutxiesteko<br />

inolako asmorik gabe– sukaldari-artisaua dei<br />

geniezaioke, tradizioa hobetzea baita bere bidearen<br />

ardatza.<br />

Horixe da “gourdmand”aren gulak –gehienok barruan<br />

daukaguna– gehien estimatzen duen sukaldaritza.<br />

Hutsik egiten ez duen bidea da hori, zorroztasunez<br />

egiten bada: ahalik eta produkturik onenarekin<br />

eta arreta handiz lan egin behar da. Hala ere, aspertu<br />

egiten du azkenerako.

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!