Euskal sukaldaritzaz - Etxepare, Euskal Institutua
Euskal sukaldaritzaz - Etxepare, Euskal Institutua
Euskal sukaldaritzaz - Etxepare, Euskal Institutua
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Sukaldari-lanbidearen<br />
balioaz<br />
Sobre el valor del<br />
oficio del cocinero<br />
On the Worth of<br />
the Chef’s Profession<br />
Lehen adierazi dugun bezala, berritzeko behar hori,<br />
proposamen berriekin arriskatzeko behar hori izan<br />
da maila goreneko sukaldarien ezaugarri nagusia<br />
70. hamarraldiaren erditik aurrera. Izar mediatiko<br />
eta ospetsu bilakatu dira, ordea, eta hori ez da beti<br />
samurra izaten, sarritan bereak ez diren “saltsetan”<br />
sartzen baitituzte; eta hor ibiltzen dira galdu antzean<br />
zenbait egoera eta atakatatik atera ezinik. Ez da bidezkoa,<br />
sukaldariak sukaldari baitira soil-soilik, zer<br />
arraio! Ez dira filosofoak, ez komunikatzaileak, ez<br />
antzezleak, ez irakasleak... nahiz eta batzuk zenbait<br />
espezialista baino iaioagoak diren kontu askotan.<br />
Maila handiko sukaldariei sarritan egiten dieten galdera<br />
maleziatsu bat honako hau da: “Orain dela hamar<br />
urteko zure platerak hain onak baldin baziren,<br />
zergatik ez da horietako bakar bat ere agertzen zure<br />
kartan gaur egun?<br />
Arestian aritu gara kontu horretaz; Niemeyer arkitektoaren<br />
aipu bat ekarri dugu hona, eta ikusi dugu ez<br />
zitzaiola gustatzen bere eraikinetan errepikatzea eta<br />
abar. Niemeyerrek, ordea, sukaldariek baino zorte<br />
handiagoa du kontu honetan, bere arteak erakusten<br />
duen objektua edo eraikitzeko zeukan trebezia –eraikina,<br />
alegia– ez baita hain erraz galtzen sukaldariaren<br />
obraren aldean –plater baten aldean, alegia–. Sukaldariaren<br />
sorkuntza –platera edo prestatu duen janaria–<br />
berehala desagertzeko egiten da, denboran ez<br />
irauteko sortzen da, definioz.<br />
Arrazoi horregatik, gaur egun gero eta gehiago erabiltzen<br />
dituzte sukaldariek arrotzak zaizkien teknikak –argazkilaritza,<br />
idaztea, zinea, bideoa...–, beren lanaren<br />
emaitza jasota gera dadin. Sukaldari handi guztiek era<br />
guztietako materialak dauzkate gaur egun, bere lana<br />
denboran finkatu eta gordetzeko, zeren eta, etengabe<br />
aurrera egiteko eta berritasunak proposatzeko daukaten<br />
beharraren kariaz, sortzen dituzten obrak berehala<br />
desagertzen baitira (askotan plater bat urtebetean,<br />
edo hurrengo denboraldian, kentzen da kartatik).<br />
Iragankor izate horrek, sortu eta berehala betiko galduko<br />
dela jakite horrek, tentsio etengabea sortzen