Euskal sukaldaritzaz - Etxepare, Euskal Institutua
Euskal sukaldaritzaz - Etxepare, Euskal Institutua
Euskal sukaldaritzaz - Etxepare, Euskal Institutua
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Mundua osoa lau<br />
koloretan margotua<br />
El mundo entero pintado<br />
con cuatro colores<br />
The Whole World Painted<br />
in Four Colours<br />
Munduko sukalde guztietan miaka ibili arren, ez ditugu<br />
saltsa hauek beste inon aurkituko. Eta saltsa<br />
horien bidez, gauzen izatea eta, beraz, mundua bera<br />
nola ulertzen dugun adieraz dezakegu.<br />
Ohartzen gara, noski, euskal sukaldaritza munduko<br />
beste sukaldaritza guztietatik lau saltsek baino ez<br />
dutela bereizten esatea gauzak asko sinplifikatzea<br />
dela. Seguruenik guztia teorizatzeko daukagun behar<br />
zen tzugabeak eramaten gaitu horra; baina, hala ere,<br />
egia da beste inongo sukaldaritzan ez ditugula topatuko<br />
jarraian aipatuko ditugunak.<br />
Saltsa gorria edo bizkaitarra: tipula da saltsa honen<br />
osagai nagusia; hala ere, piper txorizeroa da “arima”<br />
jartzen diona; koloreaz gainera, noski. Bizitza osoa<br />
eztabaidan eman genezake tomate-saltsa behar<br />
duen edo ez erabaki ezinik, era guztietako gustuak<br />
daudenez. Eztabaidagarria da, orobat, animalia-koipez<br />
edo landare-koipez prestatu behar den… Baina<br />
ez da hau era horretako ika-miketan jarduteko lekua,<br />
eta ez gara horretan hasiko, dogmak ez baitira gure<br />
gustukoak. Egin dezala bakoitzak atsegin duen moduan.<br />
Guk gauzak nola egiten ditugun baino ez dugu<br />
proposatzen hemen –kasu honetan tomate-saltsarik<br />
gabe–. Nolanahi ere, ez gara muzinduko besteren<br />
batek beste modu batera prestatzen badu, eta are<br />
gutxiago dastatzera gonbidatzen bagaitu.<br />
SALTSA GORRIA EDO BIZKAITARRA EGITEKO ERREZETA<br />
1/2 kg. tipula zuri, azala kenduta eta zerrenda finetan ebakita.<br />
1/2 kg. tipula gorri, zurituta eta zerrenda finetan ebakita.<br />
3 baratxuri-atal, zurituta eta osorik.<br />
3 ale piperbeltz.<br />
12 koilarakada oliba-olio.<br />
Urdaiazpiko-hezur zati bat; horren ordez, urdai iberiko zati<br />
handi bat ere erabil daiteke.<br />
Perrexil-sorta txiki bat, zurtoin eta guzti, listariz ondo lotuta.<br />
18 piper txorizero.<br />
Batetik, ipini osagai guztiak, piperrak izan ezik, kazola<br />
handi samar batean; jarri su motelean, poliki-poliki egiten<br />
joan dadin. Barazkiak desegin arte eduki behar da