Euskal sukaldaritzaz - Etxepare, Euskal Institutua
Euskal sukaldaritzaz - Etxepare, Euskal Institutua
Euskal sukaldaritzaz - Etxepare, Euskal Institutua
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
12<br />
Atunaren arrantza, modu tradizionalean / Pesca del atún, a la vieja usanza / Traditional tuna fishing<br />
ez zelako atzera trinkotzen, baina besterik zen haren<br />
haragia jan beharra, ez baitzen inoren gustukoa. Jateko,<br />
mihia zen balearen zatirik onena: parrillan erreta<br />
ilarrekin prestatzen zen, edo, bestela, gatzunetan jarri<br />
eta xingar edo urdai gisa saltzen zen. Gainerakoan,<br />
balearen haragia jan jaten zen, goseak txantxarik ez<br />
duenez, baina ez gustuz eta atseginez. Bakailaoa,<br />
aldiz, estimu handitan zeukaten lehen, eta halaxe<br />
daukagu orain ere, gure sukaldaritzako jaki preziatuenetako<br />
bat izan baita beti.<br />
Arestian esan dugun bezala, bakailao-kanpaina<br />
handiak historiaren parte baino ez dira gaur egun.<br />
Gaurko arrantzaleek, bizibidea ateratzeko, hiru<br />
kanpaina egiten dituzte urtean zehar: antxoarena eta<br />
txitxarroarena udaberrian eta atunarena udan. Jakina,<br />
beste espezie batzuk ere harrapatzen dira urtean<br />
zehar: legatza, esaterako. Baina atunaren kanpainak<br />
baldintzatzen du, gaur egun ere, urtea nolakoa izan<br />
den, txarra edo ona, ekonomiaren aldetik.<br />
Hori dela-eta, arrain mota horrena da testu honetan<br />
aurkezten ditugun bost errezetetako lehenengoa.<br />
Atuna jaio eta urte gutxira heltzen da gure kostaldera,<br />
sexu- eta ugalketa-heldutasunera iritsi aurretik.<br />
Bi arrain urdinez ari gara: atunaz edo hegalaburraz<br />
(Tunnus thynnus) eta hegaluzeaz (Tunnus alalunga).<br />
Bi espezieak dira funtsezkoak gaur egungo arrantzaleen<br />
ekonomiarako. Garai batean, itsas bidaia luzeak<br />
egiten zituztenean, arrantzaleek janari oinarrizko-oinarrizko<br />
bat prestatzen zuten, erraza egiteko, alimentu<br />
handikoa eta gozoa jateko: marmitakoa.<br />
Marmitakoa ez da berez jaki apartekoa; ez da plater<br />
fin eta bikain horietakoa. Garbi esateko, nekez agertuko<br />
da punta-puntako jatetxeetako kartetan; baina,<br />
hala ere, ia denok prestatzen dugu etxean –eltzeko