10.07.2015 Views

Download - Center for Social Sciences

Download - Center for Social Sciences

Download - Center for Social Sciences

SHOW MORE
SHOW LESS
  • No tags were found...

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

warmoadgens nebismieri warmatebuli eqspansiis Sedegebis organizaciisa da marTvismeqanizms. etyoba imperiad gadaqcevis Sansi aqvs nebismier did warmatebul saxelmwifos,misi mmarTvelobis <strong>for</strong>mis miuxedavad. dRes imazec ki laparakoben, rom adre Tu gvianimperiuli Tvisebebi SesaZloa evrogaerTianebamac ki SeiZinos. 92imavdroulad ukanaskneli wlebis manZilze dasavleTSi aSkarad SeimCneva imperiulinostalgiis niSnebi. es gansakuTrebiT gamoixateba britaneTis imperiis moRvaweobisSedegebis dadebiT gadafasebaSi, rogorc amas akeTebs cnobili britaneli mecnierin.Ffergiusoni, romelic wers — “is, rac britaneTis imperiam daamtkica, iyo rom imperiawarmoadgens saerTaSoriso mTavrobis nairsaxeobas, romelsac muSaobis unari Seswevs, daara marto mmarTveli Zalis interesebSi”. da Semdgom — “britaneTis imperia, Tumca isunaklo ar iyo, SesaZlebelia warmoadgenda misi qveSevrdomebisaTvis yvelaze naklebsisxilian gzas Tanamedroveobisaken”. 93Sesabamisad gaismis xmebi, romlebic mxars uWers amerikuli imperiis ideas, gansakuTrebiTiq, sadac saWiroa arSemdgari saxelmwifoebis xalxebis gadarCena im ukiduresad mZimesituaciidan, romelSic isini imyofebian; anda saerTaSoriso terorizmTan brZola. gasagebia,rom mobruneba amerikuli imperiis ideisaken gamowveulia ZiriTadad imiT, rom arsebulisaerTaSoriso urTierTobebis maregulirebeli <strong>for</strong>maluri struqturebi sakmaodaraefeqturia. es gansakuTrebiT exeba iseT SemTxvevebs, rodesac misaRebia swrafi,gadamWreli, magram arapopularuli gadawyvetilebebi (magaliTad, dafuZnebulidamoukidebeli qveynebis Sinagan saqmeebSi uSualo samxedro Carevaze).igive n. fergiusoni wers — “imis nacvlad, rom uzarmazari lokokinasaviT amoefaroseleqtronul javSans, SeerTebulma Statebma Tavisi uzarmazari resursebis sul ufro didinawili unda mimarTon imisaken, rom gadaaqcion msoflio usafrTxo adgilad kapitalizmisa dademokratiisaTvis. “istoriis dasasrulis” ideis miamiti triumfalizmis sawinaaRmdegod, esTavisTavad ki ar xdeba, aramed moiTxovs kanonisa da wesrigis mZlav instituciur dasayrdens.imperiuli aSS-s namdvili roli isaa, rom daafuZnos es institutebi iq, sadac isini ararseboben, Tu saWiroa. samxedro Zalis gamoyenebiTac. aseTi politikis sawinaaRmdegoaraviTari ekonomikuri argumenti ar arsebobs, radganac is autanelad Zviri ar dajdeba.Ddemokratiis danergva msoflios yvela gariyul saxelmwifoSi (rogue states) ar gazrdis aSSTavdacvis biujets qveynis mSp-s 5%-ze bevrad zeviT. amasTanave arsebobs ekonomikuriargumenti am ideis mxardasaWerad, radganac aseT qveynebSi kanonis uzenaesobis Setanamoitans grZelvadian dividentebs maTi vaWrobis aRorZinebisa da ganviTarebis Sedegad.” 94amerikuli imperiis idea jer kidev sakmaod winaaRmdegobrivia imisaTvis, rom aSSadministraciam is ama Tu im saxiT aRiaros. prezidenti j. buSi ambobda, magaliTad — “Cvenar viRwviT imperiisaken. Cveni eri erTgulia sakuTari da sxvebis Tavisuflebisa”. 95 amavedros, aSS yvela Sesadari parametrebiT aSkarad Sors scildeba kacobriobis istoriaSiyvelaze cnobil (da warmatebul) britaneTis imperias.obieqturad, sabWoTa kavSiris daSlis Semdeg, is dedamiwaze darCenili erTaderTizesaxelmwifoa. igive ekonomikuri parametrebiT is Sors, ukan itovebs nebismier realurTu potenciur konkurents. 2003 wels masze modioda msoflio Sida produqtis 29.5% — 10948.5 miliardi dolari (21.4% dolaris msyidvelobiTi unaris gaTvaliswinebiT), rac metiavidre momdevno oTxi yvelaze ganviTarebuli qveynis (iaponia, didi britaneTi, safrangeTi,germania) mSp erTad aRebuli (10256.6 miliardi dolari). CineTic ki, romelic momavalSimisi realuri ekonomikuri konkurenti SeiZleba gaxdes (savaraudod 2018 wlisaTvis), misimSp-s mxolod 12.9%-s awarmoebs (59.0%-s msyidvelobiTi unaris gaTvaliswinebiT). 96 esmonacemebi orjer da metad aRemateba britaneTis imperiis analogiur monacemebs, rodesaces ukanaskneli Tavisi siZlieris pikze imyofeboda.garda amisa, amerikas gaaCnia uSualo ekonomikuri gavlenis iseTi mZlavri meqanizmebi,rogoricaa transnacionaluri (multinacionaluri) korporaciebi. britaneTis imperiisglobaluri dominirebis dros aseTebi praqtikulad saerTod ar arsebobda (<strong>for</strong>maluradiTvleba, rom pirveli aseTi korporacia mxolod 1932 wels Seiqmna, rodesac Lever BrothersgaerTianda Margarine Unie-Tan da Seqmna Unilever). dResdReobiT (2006 wlis dasawyisisaTvis)aseTi msoflioSi aTasobiTaa, xolo maT Soris amerikuli minimum naxevaria. msoflios 20yvelaze did kompanias Soris 10 amerikulia, xolo maT Soris ori yvelaze didis - Wall Martsada Exxon Mobil-s Semosavalebi 2003 wels cal-calke aRemateboda msoflios yvela qveynismSp-s, 15 yvelaze mdidris garda. maTi Semosavlebi, magaliTad sWarbobda iseTi qveynebismSp-sac rogoricaa norvegia, SvedeTi, fineTi, avstria Tu dania. 97 igive Exxon Mobildedamiwis 200 qveyanasa Tu teritoriaze moqmedebs.aSS imperiuli dominirebis erT-erTi friad Taviseburi gamoxatuleba isaa, rom maspraqtikulad msoflios yvela wamyvani saxelmwifosi didZali Tanxebi marTebs. rwmena amerikis53

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!