AFRIKAANS HUISTAAL - RUconnected
AFRIKAANS HUISTAAL - RUconnected
AFRIKAANS HUISTAAL - RUconnected
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Kwartaal 4 – Week 6<br />
118<br />
108<br />
Ons lees<br />
15 Augustus 2008<br />
Die ontdekking van Sediba<br />
WIEG VAN DIE MENSDOM, Suid-Afrika -<br />
Die negejarige Matthew Berger het een sonnige<br />
oggend hier by Maropeng saam met sy hond, Tau,<br />
deur die hoë gras gehardloop. Hy het oor ’n stomp<br />
geval en toevallig ’n belangrike argeologiese<br />
vonds gedoen. “Pa, ek het ’n fossiel gekry!” het<br />
Matthew vir sy pa, dr Lee Berger, geskree.<br />
Dr Berger was al 20 jaar lank besig om geraamtes<br />
van ons antieke menslike voorsate te soek.<br />
In sy hand het die jonge Matthew die oorblyfsel<br />
gehou van ’n seun wat 1,27 meter lank was en<br />
net ’n paar jaar ouer as Matthew toe hy dood<br />
is. Toe dr Berger nader kom om te kyk waarom<br />
Matthew hom roep, was hy verstom om te<br />
sien sy seun staan met die sleutelbeen van ’n<br />
hominied in sy hand. “Ek kon dit nie glo nie! Ek<br />
was skoon duiselig,” het dr Berger later gesê.<br />
“Ek was byna dood [van verbasing].”<br />
KINDERNUUS<br />
Skoolseun (9) ontdek per toeval die eerste mens<br />
Ons gebruik<br />
blokhakies [soos<br />
dié] wanneer ons<br />
iets byvoeg by<br />
iemand se woorde<br />
om die sin te<br />
voltooi.<br />
Dr Berger en sy<br />
medenavorsers van<br />
die Universiteit van<br />
die Witwatersrand<br />
in Johannesburg het<br />
sedertdien nog dele<br />
van die seun se skelet<br />
gekry, insluitende sy<br />
skedel. Hulle dink dit<br />
is moontlik dat hy en<br />
sy gesin water gesoek het en dat diere wat op<br />
jag was hulle tot op ’n nou lysie gedwing het,<br />
van waar hulle hulle in ’n skag van tussen 30 en<br />
45 meter diep dood geval het.<br />
Dr Berger en ’n span wetenskaplikes sê die<br />
fossiel wys dat die seun aan ’n hominiede spesie<br />
Datum:<br />
behoort het. Hominiede is die voorsate van<br />
menslike wesens en ander nabye verwante van<br />
die menslike ras.<br />
Die wetenskaplikes het die spesie Sediba<br />
gedoop (dit is ’n Sotho-woord wat fontein of<br />
fonteinwater beteken). Die spesie het regop<br />
op hulle lang bene geloop, maar nog in bome<br />
gelewe. Hulle het dieselfde kleinerige tande en<br />
gesigsvorm as die moderne mens gehad, maar<br />
die voete was primitief en die brein baie klein.<br />
Wetenskaplike studies het getoon die Sedibaspesie<br />
het tussen 1,78 miljoen en 1,95 miljoen<br />
jaar gelede gelewe.