Vel 249. 963 Tweede Kamer.

*
(Minister Oud.)
986
28stc VERGADERING. — 12 DECEMBER 1933.
2. Vaststelling van hoofdstuk VUB (Departement van Financiën) der Rijksbegrooting voor 1934.
waarom het bij dit punt gaat, alleen deze, of het aanslaan van
de onroerende goederen naar de verkoopwaarde niet een redelijker
maatstaf oplevert dan het aanslaan volgens den vermenigvuldigingsfactor
van de belastbare opbrengst, en dan is liet mijns
inziens niet voor twijfel vatbaar, dat de verkoopwaarde een redelijker
maatstaf is, omdat deze variabel is, op en neer gaat met de
omstandigheden, die de waarde van de goederen doen veranderen,
terwijl de vermenigvuldigingsfactor van de belastbare opbrengst,
uitzonderingsgevallen daargelaten, onveranderlijk is.
De geachte afgevaardigde de heer van Poll heeft mij met betrekking
tot de vermogensbelasting de vraag gesteld of ik bereid
zou zijn om de cijfers over te leggen betreffende de waarde,
waarop de heerlijke jachtrechten zijn aangegeven voor de vermogensbelasting,
opdat men dan als het ware een maatstaf zou
kunnen vinden voor het beoordeelen van de juistheid van de
vaststelling van de schadeloosstelling door de jachteommissies.
Men zou, geloof ik. in de eerste plaats aan dergelijke statistische
opgaven heel weinig hebben, maar ik geloof, dat het in de tweede
plaats zeer onwenschelijk zou zijn, als men de cijfers van de
vermogensbelasting voor een dersrelijk doel ging gebruiken. Ik
kan dus tot mijn leedwezen aan het verzoek van den geaehten
afgevaardigde den heer van Poll geen gevolg geven.
De geachte afgevaardigde de heer van Voorst tot Voorst heeft
ook gesproken over de personeele belasting. Hij meende, dat
die belasting veel en veel te hoog was en hij sprak daarbij in het
bijzonder van buitenplaatsen. Hij zeide, dat de personeele belasting
daarvoor nog altijd wordt berekend naar een huurwaarde,
die in den tijd van de schijnwelvaart is vastgesteld. Ik zou den
geaehten afgevaardigde er op willen wijzen, dat, wanneer de huurwaarde
naar het oordeel van den bewoner van het perceel te
hoog is, voor hem de bekende middelen openstaan; dat hij een
bezwaarschrift kan indienen en eventueel in beroep komen bij
den Raad van Beroep voor de directe belastingen. Dan wordt do
huurwaarde vastgesteld overeenkomstig de huurwaarde, zooals
die volgens het oordeel van den Raad van Beroep op het oogenblik
is. Wanneer er dus is een aanslag volgens de fictieve huurwaarde,
die veel hooger ligt dan de tegenwoordige, dan is dat
langs dezen weg gemakkelijk te redresseeren. Ik moet hieraan
toevoegen, dat de Minister van Financiën, met betrekking tot het
geven van ontheffing van de personeele belasting, altijd eenige
voorzichtigheid moet betrachten, omdat de Minister van Financiën,
die in het algemeen op moet passen — dat is nu eenmaal
zijn taak —, dat hij niet te royaal is, wanneer het betreft 's Rijks
schatkist, dit zeker moet doen, wanneer het gaat ten koste van
de inkomsten van de gemeentebesturen. De zaak is nu eenmaal
zoo — dat is bij de personeele belasting voor 100 pet. het geval
en voor de grondbelasting, waarover de geachte afgevaardigde ook
gesproken heeft, voor 75 pet. —, dat dit belastingen zijn voor
de gemeenten. Men heeft reeds zoo dikwijls tegen de Regeering
gezegd: gij doet het wel aardig met uw maatregelen, maar gij
maakt er de zorgen voor de gemeenten weer zwaarder mee, en
daarom moet de Minister van Financiën oppassen, dat hij niet
een te royale hand heeft met het geven van ontheffingen van belastingen,
die aan de gemeentelijke schatkist zouden worden
onttrokken.
Daarmede heb ik tevens beantwoord de vraag van den heer
van Voorst tot Voorst ten aanzien van de grondbelasting. Wat
die grondbelasting betreft, wordt met groote nauwkeurigheid nagegaan
of art. 17 van de Invorderingswet moet worden toegepast.
Het is den geaehten afgevaardigde bekend — de geachte afgevaardigde
heeft in zijn betoog daarvoor waardeering geuit en
daarvoor ben ik erkentelijk —, dat de Minister van Financiën
volstrekt niet blind is voor de groote moeilijkheden, waarin de
menschen dikwijls verkecren, wanneer zij de grondbelasting
moeten betalen. Maar men kan van de grondbelasting alleen ontheffing
verleenen in het uiterste geval, ook alweer mede door
de belangen van de gemeenten, die daarmede verbonden zijn.
Mijn indruk is, dat de directeuren van de belastingen, die in
eerste instantie daarmede belast zijn, dit in het algemeen goed
inzien, en ik geloof niet, dat het noodig is, dat, zooais de geachte
afgevaardigde vroeg, daarover nogmaals een aanschrijving aan
deze ambtenaren wordt gericht.
Ten slotte nog een enkel woord over de Landarbeiderswet. Er
was op het stuk van de Landarbeiderswet wel een sterke tegenstelling
in waardeering tusschen de geachte afgevaardigden de
heeren van Poll en van der Sluis. De geachte afgevaardigde de
heer van Poll vindt het systeem van deze wet zoo voortreffelijk,
dat deze geachte afgevaardigde gaarne zou zien, dat deze wet
werd uitgebreid, zoodat de plaatsjes ook aan anderen dan alleen
aan landarbeiders werden toegekend. De heer van der Sluis
daarentegen meent, dat deze wet een volkomen mislukking is;
wij hebben dat van onzen kant — zoo zeide de geachte afgevaardigde
— altijd voorspeld. Gij ziet nu de gevolgen, dat gij
niet naar ons hebt geluisterd.
Ik zou dit willen opmerken, dat wij in de zeer bijzondere
omstandigheden, waarin nu eenmaal de wereld economisch verkeert,
met de Landarbeiderswet eenige voorzichtigheid moeten
betrachten, en dat, hoe men in beginsel ook moge denken over
de vraag, die de heer van Poll opwierp, of het niet gewenscht is
de Landarbeiderswet uit te breiden, dit zeker op dit oogenblik
niet gewenscht is. Reeds op dien grond moet het denkbeeld van
den heer van Poll worden afgewezen, afgezien hiervan, dat ook
tegen het denkbeeld in het algemeen wel bezwaren rijzen. Aan
den anderen kant verdient de Landarbeiderswet niet de veroordeeling,
die de geachte afgevaardigde de heer van der Sluis er
over heeft uitgesproken. Met die wet heeft men het in zooverre
ongelukkig getroffen, dat er een crisistoestand is ingetreden,
die, toen die wet tot stand kwam, niemand kon voorzien. Er
zijn ook tal van andere instituten, die ten gevolge van de crisisomstandigheden
in groote moeilijkheden zijn geraakt; dat is een
verschijnsel, dat zich over heel het terrein van het economisch
leven voordoet. Daarom is het niet rechtvaardig, als men de
beteekenis van de Landarbeiderswet afmeet naar de crisisomstandigheden,
waarin Mij op het oogenblik verkeeren. En
zeker kan niet worden aangehaald als voorbeeld het geval­
Boeijink. Als zoodanig heeft de heer van der Sluis het ook niet
bedoeld, doch anderen zouden het als zoodanig kunnen beschouwen.
Ik wil over het geval-Boeijink nog een enkel woord zeggen,
omdat de indruk is gevestigd, hier en daar, alsof Boeijink tot op
het laatste oogenblik toe als een hond zou zijn behandeld. De
heer van der Sluis heeft gezegd: Boeijink zwerft op het oogenblik
als een hond langs de straat. Het is best mogelijk, dat dit
waar is, maar — en dat is het treurige in deze aangelegenheid —
dat is dan de schuld, ik mag misschien niet zeggen van Boeijink
zelf, maar dan toch van de slechte raadgevers, die Boeijink
heeft gehad.
Wat de heer van der Sluis over het geval-Boeijink heeft gezegd,
is alles juist, maar de zaak heeft nog een vervolg gehad,
waar ik even op moet wijzen. De heer van der Sluis heeft gesproken
over de bureaucratie van het Departement van Financiën,
maar dat is ten aanzien van dit Departement toch een
onrechtvaardig verwijt! Immers het Departement van Financiën
— en ik kan hier in volle vrijheid over spreken, omdat dit zich
heeft afgespeeld onder mijn ambtsvoorganger — heeft het
uiterste gedaan wat het doen kon, om te trachten de zaak voor
Boeijink zoo goed mogelijk te regelen.
De heer van der Sluis heeft herinnerd aan het antwoord, dat
mijn ambtsvoorganger op de vragen, die de geachte afgevaardigde
destijds heeft gesteld, heeft gegeven, waarin de heer
de Geer de meening heeft uitgesproken, welke meening door mij
volkomen wordt onderschreven, dat de Landarbeiderswetvereeniging
in Lochem niet vrijuit gaat, doch een fout heeft gemaakt,
en dat daarvan Boeijink de dupe is geworden. Dat dupe
worden bestond hierin, dat de grond, dien Boeijink had gekocht,
weer verkocht moest worden en dat Boeijink dientengevolge is
belast geworden met een schuld van naar ik meen ongeveer
f 900. Nu is het Departement van Financiën zoo weinig bureaucratisch
geweest, dat de Minister van Financiën heeft goedgevonden
om het huisje, dat Boeijink bezat, en dat bezwaard
was met een eerste h\-potheek van naar ik meen f 2000, alsnog
te beschouwen als een plaatsje, gesticht volgens de Landarbeiderswet,
wat het heelemaal niet was. en tot Boeijink heeft
gezegd: gij kunt uw eerste hypotheek aflossen en dan geef ik
u een nieuwe hypotheek tot een zoodanig bedrag als noodig is,
om daarmede tevens uw verlies op den weder verkochten grond