De wijkverpleegkundige in 's-Hertogenbosch - Tilburg University

1. Inleiding
1.1 Motie Hamer
Vanwege de relatief grote gezondheidsverschillen tussen verschillende bevolkingsgroepen in
Nederland is in september 2008 door de Tweede Kamer de motie Hamer aangenomen. Deze motie
heeft mede tot doel om het aantal wijkverpleegkundigen uit te breiden, te beginnen in 40
zogenoemde aandachtswijken. Daarnaast bestaat het beeld dat er zich veel verschillende
organisaties bevinden op het terrein van wonen, zorg en welzijn, maar dat de samenwerking tussen
deze terreinen nog niet optimaal is. Door deze versnippering van zorg hebben veel cliënten moeite
om zelf hun weg te vinden binnen de zorg. Ook hierop tracht de motie Hamer een antwoord te
bieden (Ministerie VWS, 2008).
De motie Hamer is in opdracht van het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) en
het Ministerie van BZK (Binnenlandse zaken en koningsrelaties) door ZonMw uitgewerkt in een
programma met de titel ‘Zichtbare schakel. De wijkverpleegkundige voor een gezonde buurt.’
1.2 Zichtbare schakel programma
Het algemene doel van het Zichtbare schakel programma is het realiseren van een integrale aanpak
tussen wonen, zorg en welzijn. Dit doel moet bereikt worden door aantoonbaar meer
wijkverpleegkundigen (n=250) in de wijk actief te laten zijn (Ministerie VWS, 2008). De Zichtbare
schakel wijkverpleegkundige heeft naast geïndiceerde zorgtaken, ook regisserende en coördinerende
taken. De wijkverpleegkundige is zichtbaar in de wijk en speelt een rol in de samenwerking met
andere lokale instanties op het gebied van wonen, zorg en welzijn. Voor de kwetsbare burgers
betekent dit, naar verwachting, dat er een betere afstemming is van de dienstverlening, een duidelijk
loket waar de (zorg)vraag gesteld kan worden, de doorverwijzing van de juiste instanties direct
geregeld wordt en de toegankelijkheid om hulp te vragen laagdrempelig wordt. Hiermee wordt
beoogd de eigen regie van de kwetsbare burgers te vergroten (ZonMw, 2009).
De doelstellingen voor het programma zijn afgeleid uit de doelen en resultaten zoals in de motie
Hamer beschreven. Deze luiden:
het verbeteren van een integrale aanpak tussen wonen, preventie, welzijn en zorg;
het optimaliseren van de verbindingen tussen vraag en aanbod op wijkniveau en daarmee het
vergroten van de bereikbaarheid van dat aanbod voor de burger;
het realiseren van een sluitend aanbod aan woon, zorg- en dienstverlening in de wijk, passend bij
de behoefte van (met name de kwetsbare) burgers;
het leveren van een bijdrage leveren aan de kwaliteit van leven en de autonomie van met name
kwetsbare burgers (ZonMw, 2009).
Met dit programma wordt uiteindelijk getracht te zorgen dat de woon, zorg- en dienstverlening in de
wijk niet los komen te staan van elkaar, maar op elkaar aansluiten, passend bij de behoefte van de
kwetsbare burger (Ministerie VWS, 2008). De wijkverpleegkunde is de persoon die vertrouwen op
kan bouwen met de cliënt. Binnen de vertrouwensrelatie kan de wijkverpleegkundige zorg bieden die
11