De wijkverpleegkundige in 's-Hertogenbosch - Tilburg University

Samenvatting
Door de inzet van wijkverpleegkundigen in het Zichtbare schakel project wordt beoogd een integraal
aanbod van wonen, zorg en welzijn te bieden aan kwetsbare groepen in Nederland. Binnen de
gemeente ’s-Hertogenbosch zijn twee van dergelijke Zichtbare schakel projecten ontwikkeld. Ter
ondersteuning van de besluitvorming over de inzet van wijkverpleegkundigen na de pilotfase is dit
onderzoek verricht.
In dit onderzoek is gebruik gemaakt van een mixed methods onderzoeksdesign. Om beide projecten
in kaart te brengen, is gebruik gemaakt van interviews met interne en externe betrokkenen bij de
projecten. Daarnaast is het perspectief van financiers onderzocht. Om het bereik van cliënten, de
ingezette activiteiten, en de bereikte resultaten inzichtelijk te maken, zijn kwantitatieve en
kwalitatieve data geanalyseerd.
Vivent geeft in ’s-Hertogenbosch Noord invulling aan het Zichtbare schakel project door de
wijkverpleegkundigen onderdeel te laten maken van een thuiszorgteam. De wijkverpleegkundigen
worden deels ingezet voor reguliere thuiszorgtaken en deels ingezet voor ‘Zichtbare schakel’ taken.
IVT Thuiszorg en BrabantZorg geven gezamenlijk invulling aan het project door de
wijkverpleegkundigen los te positioneren van de eigen organisaties. De wijkverpleegkundigen zijn
apart gesitueerd in de wijk en maken geen deel uit van een thuiszorgteam, er worden enkel taken
voor het Zichtbare schakel project uitgevoerd.
De kenmerken van de werkzaamheden van de wijkverpleegkundigen van beide organisaties en de
doelgroepen die bereikt worden verschillen. De hulpverlening van de wijkverpleegkundigen van
Vivent laat zich kenmerken zich door kortdurende hulpverlening binnen het domein zorg. In de
samenwerking met andere organisaties/hulpverleners wordt de verbinding gelegd met de domeinen
wonen en welzijn. De werkzaamheden van de wijkverpleegkundigen van IVT/BrabantZorg kenmerken
zich door langere hulpverlening waarin een verscheidenheid aan activiteiten wordt ingezet die liggen
op de domeinen zorg, welzijn en wonen. Daarnaast bereiken de wijkverpleegkundigen van Vivent
vooral de doelgroepen ouderen en chronisch zieken. De wijkverpleegkundigen van IVT/BrabantZorg
bereiken naast de doelgroepen ouderen en chronisch zieken, ook de mensen met multiple
problemen en mensen met psychiatrische problematiek. De tijd en ruimte die de
wijkverpleegkundigen hebben door het enkel uitvoeren van Zichtbare schakel taken, wordt naast de
persoonlijke affiniteit van de wijkverpleegkundigen benoemd als een belangrijke reden voor het
bereiken van de mensen met multiple problemen.
Beide werkwijzen van de wijkverpleegkundigen hebben sterkere en zwakkere punten, die vanuit
verschillende perspectieven kunnen worden bekeken. De wijkverpleegkundigen van Vivent hebben
binding met de thuiszorgteams van de eigen organisatie waardoor collega’s uit het team kunnen
leren en profiteren van de kennis en de samenwerkingsverbanden van de wijkverpleegkundigen.
Daarnaast fungeert de wijkverpleegkundige als een duidelijke link tussen netwerkpartners en de
thuiszorg. Aandachtspunten bij deze werkwijze zijn de tijdsplanning van de werkzaamheden van de
wijkverpleegkundige en de afhankelijkheid van de wijkverpleegkundige ten aanzien van de
organisatie. De wijkverpleegkundigen van IVT/BrabantZorg hebben daarentegen de tijd en ruimte om
een vertrouwensband met de cliënt op te bouwen alvorens activiteiten in te zetten, wat van belang is
in het bereiken van de mensen met multiple problemen. Daarnaast kunnen de wijkverpleegkundigen
onafhankelijk van de organisatie kijken wat er nodig is in een cliëntsituatie. Aandachtspunten bij deze
7