Hekslootgebied / Spaarndam - Gemeente Haarlem

De boerderij en de bijhorende stallen stammen uit de 17e eeuw en voeren ons terug
naar de zeven heerlijkheden van Schoten. Schoten was een aparte nederzetting ten
zuidoosten van Noord-Akendam, op de rand van het hoger gelegen
strandwallengebied. Een van de zeven heerlijkheden van Schoten was Noord
Akendam waaraan de boerderij zijn naam te danken heeft. De boerderij kan als zeer
bijzonder worden aangemerkt, aangezien de boerderij het enige nog bewaarde
‘Schotertype’ in Nederland is. Door toedoen van grootschalige woningbouw zijn deze
boerderijen voor het merendeel verdwenen. Het Schotertype boerderij is een
overgang tussen de Noord-Hollandse stolpmodellen en het Zuid-Hollandse
langhuistype. Dit wil zeggen dat de eeuwenoude boerderij bestaat uit een hofstede
met een woning in het voorste gedeelte met daarachter een hoger gelegen
stolpvormig achterhuis, waarin het echte bedrijfsleven plaatsvond.
Vroeger lag de boerderij op de route van Haarlem naar Alkmaar. Zodoende deed de
boerderij dienst als herberg voor passerende reizigers. Tegenwoordig wordt er geen
gebruik meer gemaakt van deze route, waardoor de boerderij de functie van herberg
heeft verloren. De boerderij lag halverwege de rand van de beboste duinen en de
oevers van het Spaarne en de Mooie Nel, midden in het open landschap. Het kleine
aantal watergangen laat zien dat deze locatie relatief droog was.
Door de vervallen toestand van het complex Noord-Akendam heeft de natuur de
kans gekregen om vrijwel onverstoord haar gang te gaan. De beplantingen op het erf
ontrekken de boerderij en de opstallen grotendeels aan het zicht. Dit staat in contrast
met de open weide waar de onverharde toegangsweg zich doorheen slingert en
maakt het erf goed herkenbaar vanaf de Vergierdeweg. Op het erf staan meerdere
opstallen, waarvan de meeste in slecht staat zijn. Interessante en karakteristieke
elementen zijn de zwarte gepotdekselde koetsschuur naast de entree, en het
bakhuisje.
Normaal gesproken liggen boerencomplexen loodrecht op de weg georiënteerd,
dwars op de ontginningsrichting. Daardoor is er een heldere verdeling tussen de
voor- en achterkant van het erf waar dan weer bepaalde functies bijhoren. Het
complex Noord-Akendam heeft een atypische ligging en oriëntatie, omdat het
woonhuis met de lange zijde naar de Vergierdeweg is gericht in plaats van loodrecht
erop.
Tussen 1900 en 2009 is het landschap rondom de boerderij drastisch veranderd, niet
alleen door de stedelijke uitbreiding van Haarlem maar ook door een toename van
infrastructuur en de intrede van een aantal nieuwe beeldbepalende
landschapselementen. Door de aanleg van de vuilstort en de begraafplaats
(verhoogde ligging) is het landschap veel beslotener geworden. De zichtrelatie met
de duinen is verloren gegaan door de aanleg van het sportcomplex, volkstuinen en
de begraafplaats.
Een deel van de boerderij wordt bewoond door de heer Steentjes, een nazaat van de
boerenfamilie die hier generaties gewoond heeft. De boerderij is eigendom van het
Recreatieschap Noord-Holland, omliggende gronden van Staatsbosbeheer en
gemeente Haarlem.
2.2. Beschrijving van het voornemen
Het complex Noord-Akendam is aan restauratie toe. In feite staat vrijwel het hele
complex op instorten, met uitzondering van het woongedeelte. Tijdens een storm in