SCRIPTIE AdeGrdef3.indd

16
25 www.rechtenstudie.nl,
2008
26 Commissie Delden, Advies
van de Commissie herijking
omvang verplichte
procesvertegenwoordiging,
1997
27 Kaspersen en Oskamp,
gelezen in Apistola, Advocaat
en Kennismanagement,
2007
28 Bannier en Fanoy, Beroep:
Advocaat. In de ban van
de balie, 2005
29 ibid.
BEWEEGREDENEN
rechtsbedeling is het beroep van advocaat bij wet gereglementeerd.
De Minister van Justitie is verantwoordelijk voor een goed
functionerend stelsel dat de toegankelijkheid en de vereiste kwaliteit
van de dienstverlening van advocaten waarborgt.
De advocatenwet regelt het beroep van advocaat. De advocaat
is verplicht lid van de Nederlandse Orde van Advocaten, welke
organisatie bevoegd is nadere regels te stellen aan de beroepsuitoefening.
De advocaat dient zich ook te houden aan specifieke
gedragsregels en kan bij overtreding daarvan in het ergste geval
uit het beroep worden gezet. De advocaat is verplicht zich jaarlijks
te laten bijscholen en wordt daarop gecontroleerd en hij
heeft net als de notaris een wettelijk beroepsgeheim. Zij kunnen
- tenzij hun cliënt daarin expliciet toestemt - niet gedwongen
worden als getuige verklaringen af te leggen over zaken die hen
in hun functie worden toevertrouwd, het zogenaamde verschoningsrecht.
25
Advocaten hebben twee belangrijke taken. Ten eerste informeren
advocaten cliënten over hun juridische situatie en adviseren over
het voorkomen of oplossen van problemen; het juridische advies.
Ten tweede verdedigen zij de belangen van cliënten, verlenen
rechtsbijstand en waken voor een behoorlijk procesverloop;
het vertegenwoordigen van cliënten in conflicten en juridische
procedures. Advocaten hebben een exclusieve bevoegdheid, het
procesmonopolie; dit houdt in dat alleen zij voor de belangen
van cliënten mogen opkomen in zaken waarin procesvertegenwoordiging
verplicht is. Het procesmonopolie is gebaseerd op de
gedachte dat voor de meer complexe zaken deskundige juridische
bijstand nodig is. 26
De werkzaamheden lopen ver uiteen en variëren van advocaat
tot advocaat en van kantoor tot kantoor. Een algemene beschrijving
van taken en de dagelijkse werkzaamheden van de advocaat
is daarom nauwelijks te geven. Kaspersen en Oskamp 27 omschrijven
het als een beroep dat betrekking heeft op de juridische
werkzaamheden, die altijd hun basis vinden in het recht, en
waarvoor een bepaalde hoeveelheid (juridische) kennis nodig is.
De inhoud van juridische werkzaamheden wordt, volgens professor
Bannier, die de leerstoel Advocatuur aan de Universiteit van
Amsterdam bekleedt, en rechtsgeleerde Fanoy, mede bepaald
door de hoofdrichting waarin de praktijk wordt uitgeoefend: de
civiele praktijk, de strafrechtpraktijk of het bestuursrecht. Met
name het procesdeel van de praktijk verschilt tussen deze drie
rechtsgebieden. Maar ook de adviezen en besprekingen variëren
sterk per zaak en per cliënt.
Daarnaast moet de advocaat zeer goed kunnen luisteren, over
een snel en goed verstand beschikken en zeer analytisch zijn.
Advocaten moeten snel kunnen schakelen, in zeer korte tijd een
dossier tot zich nemen en een beeld krijgen van de zaak, om tot
morele oordelen te komen. 28
De advocaat ontvangt zijn cliënten, gaat naar zittingen, schrijft
processtukken en adviezen en vergadert veel. Voor iedere zaak
wordt een groot aantal feiten aangedragen. Uit de verscheidenheid
van het materiaal van een geschil moet het relevante juridische
materiaal worden opgenomen, de relevante rechtsregels
verzameld en aan rechtsregels worden verbonden. De advocaat
zal het procesrisico moeten inschatten en de bewijslast formuleren
waarover de rechter zal moeten oordelen.
Daarnaast hebben advocaten een goede kantoororganisatie,
zodat efficiënt en kwalitatief verantwoord kan worden gewerkt.
Grote advocatenkantoren worden meestal ondersteund door een
zeer uitgebreide staf van secretaresses, bibliothecarissen, administratief
en automatiseringspersoneel en hebben veelal afdelingen
Personeel & Organisatie, Opleidingen en Bibliotheek. 29
Advocaten oefenen hooggespecialiseerd kenniswerk uit in de pure
zin van het woord. De specifieke kenmerken zijn: de vereiste
universitaire juridische opleiding, de beëdiging en reglementering
krachtens de wet, een officiële beroepscode, het verplichte
lidmaatschap van de Nederlandse Orde van Advocaten, het exclusieve
beroepsgeheim en het zogeheten verschoningsrecht.
Ook de inhoudelijke bezigheden van deze juridische hooggespecialiseerde
beroepscategorie, die bestaan uit informeren, adviseren
en oplossen van juridische problemen en het procesmonopolie
(een exclusieve bevoegdheid), dragen bij aan persoons-