SCRIPTIE AdeGrdef3.indd

Advocaten gaan ook naar cliënten toe, al gebeurt dat iets minder
vaak dan andersom. R15: Het is afwegen in verband met de
kosten wanneer de cliënt overweegt de advocaat te laten komen.
Ik ga daar graag op in, zeker in een pril stadium. omdat je daar
de cliënt in zijn eigen omgeving meemaakt. Bij cliënten die ik
ken weet ik hoe het werkt, maar bij nieuwe cliënten ga ik liever
naar het kantoor toe, om de sfeer te proeven en lijfelijk te ervaren
wat het voor een bedrijf is. Het fysieke contact blijft belangrijk.
[Kennisinnovatiesysteem van Raspe en van Oort in: 2.2.1]
Maar in heel vertrouwelijke zaken komen cliënten juist vaak
liever naar het advocatenkantoor toe om bepaalde zaken of
transacties rustig en in beslotenheid te bespreken, zonder dat
men ziet dat er met een advocaat wordt gesproken. (r5) Steeds
meer werkzaamheden worden echter vanuit kantoor afgehandeld
en dan werkt men op afstand van elkaar. In de meeste gevallen
wordt via mail, fax en telefoon samengewerkt. R8: Vertrouwen in
elkaar is niet alleen een kwestie van hoe je fysiek bij elkaar overkomt.
Ook de manier waarop je schriftelijk en telefonisch communiceert
is heel belangrijk.
Maar alle technische communicatiemiddelen ten spijt blijft de
advocatuur een peoples-business. Men noemt het belang van de
menselijke chemie, waardoor het noodzakelijk is om elkaar met
enige regelmaat te zien. R3: Het zien begint wanneer een project
wordt gestart met het beleggen van een vergadering om de zaak
af te trappen. De verschillende advocatenteams, cliënten, maar
ook de advocaten van de andere advocatenkantoren komen
om af te spreken wie wat doet. Het is van belang dat iedereen
elkaar vanaf het begin heeft gezien, waardoor het noodzakelijke
vertrouwen is opgedaan. Ook als het gaat om de contacten met
de buitenlandse cliënten probeert men elkaar in ieder geval een
keer per jaar te zien. (r2, r3, r9)
Jaarlijks, meestal in Amerika, zijn er een paar hele grote congressen;
hier worden belangrijke informele netwerken onderhouden
en kan een week lang gepraat en gelobbyd worden. Iedereen
komt elkaar tegen en dan wordt er werk uitgewisseld (r2, r9)
Het zijn wereldwijde netwerken van specialisten in hetzelfde
rechtsgebied. R2: De cliënten maken de afspraak op local coun-
sel. Dat is het moment dat ik contact heb met de cliënten die
aan de Westkust van Amerika, of met de cliënten die in Londen
zitten. Tegelijkertijd maak ik toevallig een afspraak met een
cliënt die in Chicago zit en het is prettig elkaar weer te zien.
Het persoonlijk ontmoeten maakt het contact veel makkelijker.
Videoconferencing, telefoon, of e-mail weegt daar niet tegenop.
[Lokale productiesystemen in Glocalisering: 4.2.2]
De hoofdkantoren van de grote internationale cliënten zijn
ergens gevestigd, maar in andere landen zitten ook de werkmaatschappijen
waar de lokale mensen voor het moederconcern
werkzaam zijn. Met deze cliënten wordt soms dagelijks contact
onderhouden. R9 legt dit uit: Het zijn vooral de lokale klanten
waarmee ik het meeste contact heb, dat is mijn rechtstreekse clientèle.
Het gaat nooit om één zaak; het zijn veel meer zaken, het
is een doorlopend proces. [Circulatie van kennis van Mohr, in
2.2.2; Embeddedness in 3.3.2; Informatie spill-overs in: 3.3.3]
De advocaat en de cliënten blijven voortdurend in onderhandeling
om de problematiek steeds verder aan te pakken. De advocaat
moet daarom op de hoogte zijn en weten wat de ins en outs
zijn op lokaal niveau. Andersom moet de cliënt weten wat de advocaat
doet. Het gaat dus niet zozeer om een principiële keuze,
het is allereerst een kwestie van handel en commercie. De advocaat
maakt zich sterk voor het marktaandeel van de cliënt. (r9)
Face-to-face contact blijft belangrijk op dé momenten dat het
goed is om bij elkaar te komen. [Coördinatie van mensenstromen
in het bedrijfsleven van Storper en Venables, in: 2.2.2]
R5 zegt het kort en krachtig: Fysiek treffen is altijd prettiger en dat
blijft zo. Het wordt niet meer, maar het wordt zeker ook niet minder.
Als het gaat om hoofdjuridische besprekingen met de leading
partners wanneer een zaak rond moet komen, wanneer er spanningen
zijn of iets heel ingewikkelds moet gebeuren, zoeken de
mensen elkaar op. (r6) Dat kan overal zijn. R10 illustreert dit met:
Dat zijn wel eens bizarre gebeurtenissen, om voor een meeting
van twee, drie uur naar Hong Kong te vliegen. De noodzaak elkaar
te zien, omdat het nu moet worden opgelost en niet werkt via de
mail. Met elkaar om de tafel en afvragen waarom. Hoe je het ook
wendt of keert, vertrouwen blijft natuurlijk de basis van alles.
BEWEEGREDENEN
61