SCRIPTIE AdeGrdef3.indd

te vestigen in Amsterdam. Dat heeft ertoe geleid dat ook veel andere
kantoren diezelfde discussie zijn gaan voeren. (r2, r3, r4)
Wanneer je een belangrijke speler bent op juridische gebied,
maakt het heel veel uit of je gevestigd bent in Den Haag of in
Amsterdam. Het kantoor van r10 verleent diensten precies daar
waar ook de hoofdkantoren zitten, en ook daar waar de arbeidsmarkt
het aantrekkelijkst is. En de infrastructuur en de nabijheid
van Schiphol zijn belangrijke factoren. [Bedrijfsexterne mechanismen
en vestigingsmilieu in: 3.1.3; Klassieke locatietheorieën
van o.a Hospers, Janelle in: 3.2.1] Wanneer het advocatenkantoor
zich in een andere stad zou vestigen, ontstaan er logistieke
problemen. (r10) De theorie is bovendien dat men elkaar in
Amsterdam tegenkomt. [Storper&Venables, Buzz: Face-to-face
contact in de the urban economy, in: 2.2.2] Rekruteren is in
Amsterdam veel eenvoudiger, want de goede mensen zitten in
Amsterdam.
R9 legt uit: Alles moet naar Amsterdam. Alle banken moeten naar
Amsterdam. Alle bedrijven moeten naar Amsterdam. De mensen
zijn knetter. Ik zou het liefst hier niet zitten; ik begrijp het idee
wel, wij zitten hier ook niet voor niets. Van ons kantoor komen
de meesten uit Amsterdam, wonen in Amsterdam, in de omgeving
overigens. Voor ons heeft het weinig zin om naar Den Haag
toe te gaan. Als je naar Den Haag gaat raak je personeel kwijt,
dus dat schiet niet op. Maar omgekeerd kan het wel. Den Haag
kan wel naar Amsterdam. Rotterdam kan wel naar Amsterdam.
Omgekeerd heeft men blijkbaar totaal geen problemen om te
verhuizen.
Maar de luxe kantorenmarkt in Amsterdam staat onder druk en
dit heeft gevolgen voor advocatenkantoren. Vijf jaar geleden was
de markt nog een gunstige huurdermarkt. Inmiddels is het een
echte verhuurdermarkt. De prijzen van felbegeerde 18 e eeuwse
kantoorvilla’s als kantoorlocaties zijn bijvoorbeeld zeer hoog
geworden. Bovendien kost het verkrijgen ervan zeer veel tijd en
inspanning, omdat er niet zo heel erg veel van dit soort panden
te vinden zijn. Dat is de makke van Amsterdam, er zijn maar
weinig mooie panden. De Goudkust, Oud Zuid, de Apollolaan,
het Albert Hahnplantsoen, het Dijsselhofplantsoen en dat is het.
Bovendien is Amsterdam Zuid knetterduur, dat is ongelofelijk. De
vierkante meterprijzen zijn vele malen hoger dan in de binnenstad.
(r9) [Ernstige verstoring van de kantorenmarkt in: 6.4]
De vierkante meter prijs was destijds, toen het kantoor van r14
ervoor koos om in een gebouw in de binnenstad te blijven in
plaats van naar de Zuidas te verhuizen, geen factor van groot belang,
maar het was en is natuurlijk een leuke bijkomstigheid dat
deze wel aanzienlijk lager ligt dan aan de Zuidas. De prijs van de
huur scheelt 30 tot 40 procent. [Locatiekeuze en regionale groei
bij de derde fase op lokaal niveau Atzema et al in: 3.1.4]Anno
2006-2007 zijn ook op de Zuidas de marktprijzen vaak hoger
dan in de binnenstad. (r10) Maar in de binnenstad is zo goed als
niets meer te vinden. De paar grote kantoren die er wel zitten,
hebben de weinige geschikte locaties die er waren, bezet. En in
het gebied aan en rondom de grachten zijn geen panden meer
die groot genoeg zijn en parkeergelegenheid hebben. Alleen
de kleine advocatenkantoren en hier en daar een enkele middelgrote
kunnen nog overwegen om zich in de centrumzone te
vestigen.
Maar ook kleinere kantoren hebben in de binnenstad te maken
met de parkeer- en bereikbaarheidsproblematiek en een aantal
van hen heeft zich inmiddels dan ook gevestigd aan de randzones,
zoals de Zuidas, van oorsprong een zeer geliefde locatie
voor vooral de zeer grote advocatenkantoren. Het lijkt een beetje
de meubelboulevard-gedachte, ze zitten er allemaal (r10). [Meer
over clustervorming op de Zuidas Mohr in: 3.3.4; Benaderingen
van clusters van Hotelling, Jansen, Kloosterman in: 3.3.4]
7.9 Resumé
De groei van de juridische markt valt grotendeels toe te schrijven
aan drie maatschappelijke ontwikkelingen: internationalisering,
schaalvergroting, en juridisering. Deze ontwikkelingen blijken
meer invloed te hebben op Amsterdam dan op andere steden.
Dit alles heeft grote gevolgen voor de interne bedrijfsvoering van
BEWEEGREDENEN
71