Bedreigingen in Nederland - Politie & Wetenschap

omdat deze ontwikkeling samenloopt met een andere
ontwikkeling: de slechte beloning in toevoegingen. Dat leidt
ertoe dat steeds meer goede advocaten geen toevoegingen meer
willen doen.
Voor ten minste één van onze respondenten zijn
bedreigingen zelfs aanleiding geweest om helemaal te stoppen
met de commune strafrechtpraktijk. Hij was het zat steeds maar
weer geconfronteerd te worden met hetzelfde soort problemen
van hetzelfde soort mensen, die hun emoties vaak niet de baas
waren en hun frustraties uitten in dreigende taal. Uit de
uitlatingen van de advocaat Bovens (met wiens nog steeds
onopgehelderde bomaanslag dit hoofstuk begon) in het
actualiteitenprogramma Nova op 4 december 2004 kan iets
soortgelijks afgeleid worden, ofschoon hij zegt dat er ook
redenen van meer praktische aard waren die maakten dat hij de
advocatuur eraan gaf. Hij verklaarde voor de televisie:
‘Natuurlijk was de bomaanslag op mijn kantoor een van de
redenen om te stoppen. Maar ik moest ook nieuwe financiële
verplichtingen aangaan, vervangende kantoorruimte zoeken en
nieuwe apparatuur aanschaffen. Bovendien begon een aantal
basale zaken me tegen te staan: lange files, de
administratieve rompslomp, de naargeestige sfeer in huizen van
bewaring - noem maar op.’
Advocaten kunnen ook op een andere manier in hun
functioneren beperkt worden, namelijk door te zwichten voor de
wensen van hun bedreiger. Geen van onze respondenten zegt zelf
ooit op die manier beïnvloed te zijn door dreigementen, maar
op de vraag of ze denken dat collega’s wel voor bedreigingen
zwichten, wordt opvallend vaak bevestigend geantwoord. Men
weet bijvoorbeeld van cliënten dat er advocaten zijn die de
beperkingen doorbreken die verdachten kunnen zijn opgelegd in
de fase van de voorlopige hechtenis. Wanneer aan de dekens de
stelling wordt voorgelegd: ‘Bedreigingen beïnvloeden werkwijze
en zaakkeuze van advocaten en vormen zo een bedreiging voor de
rechtsstaat’, weten zij door tal van gebeurde en fictieve
voorbeelden glashelder te schetsen hoe een advocaat zichzelf
in een chantabele positie kan manoeuvreren, maar geven zij
tegelijkertijd aan dat de vraag of dit verschijnsel een
108