Bedreigingen in Nederland - Politie & Wetenschap

verschijnselen met elkaar in verband te brengen. De basis
daarvoor is al eerder gelegd, met name in de jaren zestig en
zeventig, toen politiek ambtsdragers werden getart en
uitgedaagd om hun gezag waar te maken.
Verreweg de meeste bedreigingen die hier zijn gevonden zijn
van het expressieve soort: symbolische handelingen van
protest. Ze vertonen een van tijd tot tijd wisselend patroon
van uitvoering. Zo is het rituele afgraven van de voortuinen
van politiek ambtsdragers van de jaren zeventig inmiddels
vervangen door een krachtig nieuw ritueel. Dankzij de
zegeningen van internet behoort het thans tot de mogelijkheden
politici en bestuurlijke ambtsdragers anoniem de stuipen op
het lijf te jagen. Het politieke protestkarakter van zulke
bedreigingen is op de achtergrond geraakt; thans gaat het meer
dan voorheen om het afreageren van allerlei persoonlijke
frustraties.
Bedreigingen met een instrumenteel karakter (onder andere
om een gedoogbeleid af te dwingen, vergunningen op te eisen)
vertonen een andere dynamiek en lijken minder aan trends
onderhevig. Er wordt doelbewust getracht inbreuk te maken op
de spelregels van de democratische rechtsstaat door politici
en politiek ambtsdragers te dwingen aan concrete eisen van de
dader(s) te voldoen. Alle geledingen van het openbaar bestuur
hebben daarmee te maken, maar dit verschijnsel lijkt zich
bovenal voor te doen op gemeentelijk niveau, waar beslissingen
worden genomen die burgers en bedrijven direct in hun bestaan
raken. Hier zijn het de persoonlijke kenmerken en kwaliteiten
van individuele politiek ambtsdragers die bepalend zijn voor
het aanzien van het gemeentelijk gezag. Ook al zijn
beslissingen keurig volgens de regels tot stand gekomen,
wanneer gezagsdragers onvoldoende overtuigen, worden die lang
niet altijd als legitiem ervaren.
Wat betreft het aantal gevallen waarin onder druk van
dreigementen is toegegeven aan de eisen van daders, tasten wij
volledig in het duister. De krachtige beroepsnorm dat leden
van het openbaar bestuur zich nooit ofte nimmer laten
beïnvloeden door bedreigingen, maakt dit onderwerp taboe. De
enigen die daar wat over vertellen, zijn de politiek
52