Verzameld werk - Tropische jaren - De open ruimte

Cornets de Groot www.cornetsdegroot.com
Tropische jaren 26
lichtgetint, en ze was, omdat ze het karakter had van wie niet zonder vrienden kan, altijd
vrolijk. Ik heb haar nooit zonder oorhangers gezien en nooit maakte ik mee, dat ze niet
in beweging waren. Ik hield ervan naar haar ogen te kijken. Ze waren zo zacht, vochtig
glanzend en een beetje getrokken. Maar daarboven, zwart, met een speelse hoek,
welfden zich twee wenkbrauwen, als in het voorhoofd gebeiteld. Ze lachte altijd, maar
vandaag zou ze misschien een beetje medelijdend moeten kijken.
We namen nog heel wat mee, ondanks de ons toegemeten tijd. Maar wie zag bij het
inladen die stapel fotoalbums over het hoofd? Ze gingen verloren. Er ging van alles
verloren. Koper-, glas- en aardewerk, de hangklok, de piano, en overige
onbruikbaarheden van de beschaving. Ze gingen naar de hotsmodee in een kamer vol
palmen en orchideeën. Ik keek om me heen in de overvolle woestijn, in het nog hier zijn
van het verdwijnende. Naar mijn speelgoed keek ik om. Maar ik was groot geworden,
voor speelgoed Made in Germany, Made in Japan te groot. Met de laatste grobak-lading
gingen mijn boeken mee, en wat andere rommel die Carla nog had ingepakt. Ik redde
een aquarel
[p. 44]
van Jilts Pol, ik vouwde de kirman op. Tot mijn verbazing had mijn vader de drank in de
goedang laten staan. In een kistje droeg ik de flessen en hun kostbare inhoud aan; ik
kreeg een schouderklopje van hem.
Toen namen we afscheid van baboe Mina, Anwar en Bahar. Ze kregen hun laatste loon,
een laatste groet en alle vrijheid om zich toe te eigenen wat wij hadden achtergelaten,
zolang de bewaking niet op kwam dagen.
Anwar. Ik had hem zo vaak van zijn werk gehouden. We maakten biljartkeus van
bamboe, gebruikten stuiters als bal, en speelden op de kirman biljart.
Bahar. Hij maakte van een leeg Verkadeblik, een rotanstok, paardehaar,
sardinebliksleutels en snaren een viool, en leerde mij het dada der muziek. Hoe verlegen
stonden we nu tegenover elkaar.
'Tot ziens,' zeiden we, toonloos en verdrietig.
'Tot na de oorlog.'
Het huis van tante Anna stond in het midden van de Straat met het Hollandse Huis, mijn
Derde Straat. Haar huis beviel me uitstekend. Het was groot en had een diepe voortuin,
onder de schaduw van een Japanse kers.
In Indië hebben de huizen meestal geen verdiepingen. Alles bevindt zich op de begane
grond. De kamers zijn ruim, veel ruimer dan in Nederland, en alle vloeren zijn betegeld
en soms van een meanderachtige rand voorzien. 's Morgens ruikt het er naar carbol: dan
heeft de meid gedweild, hurkend of knielend. In het hoofdgebouw is vaak maar weinig
muur - hoe meer ruimte, hoe minder hitte. In tante Anna's huis liepen de serre, zit- en
eetkamer zonder muur in elkaar over. Maar laat ik het systematisch vertellen. De
voorzijde van haar huis besloeg drie kamers: de zitkamer met aan de ene kant een
kleine kamer (voor Ria) en aan de andere kant een grote (voor mijn ouders). Die kleine
kamer kwam evenals de zitkamer op het terras aan de voortuin uit. Dan had je achter de
zitkamer de eetkamer, met links daarvan een serre en rechts een derde slaapkamer,
waar tante Anna in huisde met de kleine meid. Van die drie ruimtes kon je op een
overdekte gang in de achtertuin komen. De gang langs die kamers liep met een rechte
hoek naar de bijgebouwen: de badkamer, die met een deur op
[p. 11]
de kamer van tante Anna aansloot, het toilet, een paar goedangs en de overdekte
waterput, naast de keuken, waarvan het aanrecht praktisch in de tuin stond.
Carla kreeg de grootste van de bergruimten als kamer en ik trok in de garage, links van
het huis, aan het eind van de oprijlaan. Ik kreeg een divan en een kast. Ik begon snel de