Verzameld werk - Tropische jaren - De open ruimte

Cornets de Groot www.cornetsdegroot.com
Tropische jaren 74
Hoofdstuk XIX
[p. 118]
Onder de brandend hete zon laadden we de koffer en het in grauw papier verpakte tapijt
in de wagen van Mr. Edip. Hij reed ons naar de luchthaven en hielp de bagage langs de
douane.
'Terug met het vliegende tapijt,' zei hij. 'Het zal in Amsterdam wel weer regenen.'
We hadden ruim de tijd voor een frisdrank in de hal: koffie hadden ze niet.
'We zullen je af en toe wel een pak koffie toesturen,' zei Narda.
'0, graag,' zei hij, terwijl hij uit zijn jaszak een paar visitekaartjes viste. 'Als je soms
iemand weet die met vakantie hierheen komt, vertel hem dan van deze betrouwbare gids
- al heb ik er weinig vertrouwen in.'
'Waarom zou je ons niet vertrouwen?' vroeg ik.
'O, ik bedoel jullie niet, maar de situatie hier.'
Hij vouwde zijn krant open en toonde ons de foto van een opgeblazen huis.
'Vroeger viel de politie wel eens een café binnen, om te kijken of er iemand bezig was
met subversieve lectuur. 'Slik je gedachten maar snel in,' zeiden ze dan en dan keken ze
toe hoe hun slachtoffer zijn krantje kokhalzend naar binnen werkte. Dat fatsoen is
verdwenen. Tegenwoordig neemt een Grijze Wolf een kijkje en als het café hem niet
bevalt, blaast hij het op. Kijk,' zei hij. 'Vier doden, vijf gewonden. Na zo'n bericht kijken
de militairen wat opgewekter. Het montert ze op, kijk maar.' Hij wees op een paar
soldaten, en werkelijk, wat waren die vrolijk en uitgelaten.
'Volgende zomer is het bekeken,' zei hij. Ik zweeg. Narda bekeek de foto.
'Je laat me achter in een bezet Batavia,' zei hij. 'Kom, maak je verhaal eens af. Ik ben
benieuwd hoe het daar afliep.'
Hoe het afliep, wist ik niet.
[p. 119]
'Van Batavia weet ik niet veel meer dan ik je al verteld heb,' antwoordde ik. 'We
verhuisden aan het eind van de oorlog naar Bandoeng. Batavia werd snel ongezellig in
die tijd. Er was opeens zo'n agressie. Dreigementen op klaarlichte dag, beroving,
discriminerende kletskoek.'
'Van Soekarno konden jullie natuurlijk allemaal de pot op,' veronderstelde hij.
'Weet je, de Indonesiërs hadden in die dagen helemaal niet zoveel meer met die man op.
Hij was ook voor de meesten van hen de gedoodverfde knecht van Japan.
Japan - dat was in de ogen van peloppors en pemoeda's de vijand die bestreden moest
worden. Soekarno wist dat hij dan zijn onafhankelijkheidsstrijd wel vergeten kon. Maar
zij wilden hem dwingen. Ze lichtten hem van zijn bed en ontvoerden hem, en wisten ten
slotte ook niet veel meer te doen dan hem maar weer vrij te laten - zonder opstand
tegen de Jap.
Was hun leider minder radicaal dan die al te vurige peloppors?
Hij was een evenwichtskunstenaar, die heel precies rekening hield met Japan en met zijn
eigen medewerkers, die - anders dan hij - hoopten op een Japanse nederlaag, een
geallieerde overwinning. Hij zat in de tang. Maar niemand kon om hem heen, Japanners
niet, en Indonesiërs niet. En niet omdat hij macht had, maar omdat iedereen even
machteloos was als hij. Net zo machteloos als jullie Ecevit,' zei ik, juist toen de intercom
ons naar het vliegtuig riep.
Afscheid, hoe neem je afscheid? Hoe deed je dat toen, van Julie, haar zusjes, haar
moeder, van de Labrots? Van Tjoh, en Boeléh? - 0, Julie, wat zal ik je mooie stem
missen, dag meisjes, dag Bea, Boeléh. tot ziens. Denk nog eens aan me, ik zal je niet