Themanummer over criminaliteit, migratie en etniciteit - Tweede Kamer

Tijdschrift voor Criminologie 2010-05-01
52(2010)2 : 105-217
Zelfs in een artikel over een onderzoek waaruit bleek dat een vijfde van de ASBOontvangers
van een minderheidsgroep kwam, werd de etniciteit van de overlastveroorzakers
niet gespecificeerd (The Times, 2006). In een artikel van de tabloid
The Sun waarin werd besproken dat de namen en gezichten van ASBO-ontvangers
op posters waren verschenen en duidelijk zichtbaar was dat het hier slechts
zwarte mannen betrof, werd in de tekst deze link niet gelegd (The Sun, 2009).
Ook Flint (2006, 333) constateerde dat 'much of the imagery and discourse
around antisocial behaviour has focused on white working-class communities'.
Hoewel enkele keren de blanke jeugd specifiek wordt benoemd, blijkt uit mijn
analyse niet een continue koppeling met de blanke onderklasse. Ook hier geldt
dat het niet benoemen van de etniciteit niet automatisch betekent dat de persoon
in kwestie autochtoon is. Waarbij gemeld moet worden dat ook etniciteit een
moeilijk te categoriseren begrip is en dat mogelijk daarom de specificatie niet
wordt gemaakt (Prior & Spalek, 2008). In Engeland is sinds 2003 een 16-puntsclassificatiesysteem
in werking, maar vaak blijkt de informele 5-puntsschaal,
zwart/wit/Aziatisch/Chinees/mixed, gehanteerd te worden.
Hoewel criminaliteit niet direct het onderwerp van dit onderzoek is, blijkt bij een
quick scan langs digitale archieven dat de koppeling criminaliteit (in dit geval het
vaak in het nieuws voorkomende gun crime) en allochtonen ook niet vaak wordt
gemaakt. Bijvoorbeeld bij een artikel met als titel 'Gun crime soares' noemt The
Sun niet de statistische oververtegenwoordiging van zwarte jonge daders (The
Sun, 2002). Uit de British Crime Survey blijkt die oververtegenwoordiging wel
(Moon, 2009).
Politiek discours
Nederland
Uit de Haagse documenten bleek ontegenzeggelijk dat bestrijding van jongerenoverlast
op straat een speerpunt is van het (inmiddels demissionaire) kabinet-Balkenende
IV. Begin maart 2008 hebben de ministers Vogelaar, Hirsch Ballin, Rouvoet
en Ter Horst een gezamenlijk Actieplan overlast en verloedering gepubliceerd.
'Keiharde aanpak van overlast' was de begeleidende kreet, ter ondersteuning van
het kabinetsdoel om overlast ten opzichte van 2002 in 2010 met 25 procent te
verminderen (Kamerstukken II 2007/08, 28 684, nr. 130). Hoewel overlast niet
wordt omschreven als een vorm van criminaliteit, verbindt het kabinet het begrip
wel aan een groeiend veiligheidsprobleem in de grote steden (wetsvoorstel Maatregelen
bestrijding voetbalvandalisme en ernstige overlast; Kamerstukken II
2007/08, 31 467). Verder valt op dat waar in het actieplan wordt gesproken over
jeugdoverlast in grootstedelijke wijken, dit probleem wordt gekoppeld aan de achterliggende
integratieproblematiek en Marokkaanse en Antilliaanse Nederlandse
jongeren specifiek worden genoemd (Kamerstukken II 2007/08, 28 684, nr. 130,
5).
Uit een NOS/NIPO-onderzoek in 2008 onder 23 gemeenten bleek dat in twee
derde van de gemeenten het aandeel jongeren van Marokkaanse afkomst in overlastgevallen
oververtegenwoordigd is. Het onderzoek is gebaseerd op een vragen-
100