Themanummer over criminaliteit, migratie en etniciteit - Tweede Kamer

Tijdschrift voor Criminologie 2010-05-01
52(2010)2 : 105-217
fermateriaal. Maar het blijkt niet een genuanceerde afspiegeling te zijn van de
complexe problematiek. Zo neemt overlast volgens de cijfers af, terwijl de berichtgeving
in aantal blijft toenemen.
Zoals eerder gezegd, kan behalve een vergelijking met de officiële cijfers als 'test'
voor het bestaande discours, ook een vergelijking worden gemaakt met de enigszins
overeenkomstige situatie in Engeland. Het eerste dat opvalt ten aanzien van
Engelse statistische data betreffende overlast en etniciteit is dat ze er niet zijn
(Garland e.a., 2006).
Engeland
Isal (2006) constateerde ook het ontbreken van etnische gegevens bij de registratie
van uitgevaardigde ASBO's. Uit het kwalitatieve onderzoek onder politiekorpsen
bleek dat de korpsen wel leeftijd en geslacht bijhielden, maar etniciteit niet.
Dat is op zich opvallend, aangezien de regering sinds 1999 (Race Relations Amendment
Act) verplicht is de gevolgen van haar beleid op verschillende etnische groepen
in kaart te brengen. In het rapport werd verder de bezorgdheid geuit over de
mogelijkheid van het onevenredig vaak opleggen van ASBO's aan etnische minderheden.
Het gevaar van racisme bij de politie wordt in het rapport expliciet
genoemd. Hier worden de veroorzakers dus als potentiële slachtoffers benaderd.
Een geheel andere insteek dan de situatie in Nederland, waar de nadruk ligt op
etnische minderhedengroepen als veroorzakers.
Prior en Spalek (2008) noemen de mogelijkheid van oververtegenwoordiging van
allochtonen bij opgelegde ASBO's. Dit zou volgens hen kunnen duiden op institutioneel
racisme en zij noemen het 'curieus' en 'zorgelijk' dat er geen statistische
gegevens beschikbaar zijn over de etniciteit van mensen die klagen of die mogelijk
zelf overlast veroorzaken. Zij onderzochten via interviews met deskundigen en
betrokken instanties de vraag of overlastmaatregelen disproportioneel gebruikt
worden ten aanzien van etnische minderheden. Bijvoorbeeld omdat hun eventueel
'andere of afwijkende' gedrag betiteld wordt als antisociaal en (onterecht)
maatregelen worden opgelegd. Gezien de eerdere beschuldigingen van institutioneel
racisme binnen het Engelse justitiële systeem (MacPherson, 1999) en hun
eigen resultaten, achten de onderzoekers het mogelijk dat de maatregelen tegen
overlast minderheidsgroepen verder hebben gecriminaliseerd. Deze redenering
konden ze alleen empirisch niet onderbouwen, aangezien statistische gegevens
ontbraken. Hun conclusies zijn, zoals de onderzoekers zelf ook aangeven, daarom
nogal 'hypothetisch'.
Eerder benoemden Fitzgerald en Hale (2006), deels op basis van gegevens van de
British Crime Survey, dat minderheden vaker worden aangehouden bij gevallen
van 'stop and search' en disproportioneel oververtegenwoordigd zijn in Britse
gevangenissen. Of dat ook geldt voor antisociaal gedrag, wordt niet bijgehouden
(Moon, 2009). Ook in de Offending, Crime and Justice Survey, waar wel antisociaal
gedrag wordt genoteerd, wordt dit niet uitgesplitst naar etniciteit. Wel neemt de
ervaren overlast langzaam af (Roe & Ashe, 2008).
Een van de weinige statistische studies ten aanzien van overlast en minderheden
betreft de buurt King's Cross in het noorden van Londen (Young e.a., 2006). Uit
deze studie bleek dat 37 procent van de uitgevaardigde ASBO's opgelegd was aan
104