Themanummer over criminaliteit, migratie en etniciteit - Tweede Kamer

Tijdschrift voor Criminologie 2010-05-01
52(2010)2 : 105-217
'White trash' versus 'Marokkaanse
straatterroristen'
Een analyse van het Nederlandse en Engelse discours rond
migranten en overlast
Monique Koemans
In de Nederlandse pers wordt straatoverlast vaak gekoppeld aan Marokkaanse jongeren.
Op basis van een vergelijking van het mediadiscours en het politiek discours
vanaf ruwweg 1990 met dat in Engeland komt in dit artikel naar voren dat de
Engelse media de overlastproblematiek niet stelselmatig verbinden met migranten,
maar eerder met autochtone jeugd. De vraag die dan rijst, is: hoe wordt het probleem
rond overlast en etniciteit in Nederland en Engeland in het media, alsook in
het politiek discours geconstrueerd? En verschilt deze constructie met de daadwerkelijke
problematiek?
'We moeten het leger inzetten tegen dat Marokkaanse straattuig. Dat kan dan
eindelijk worden opgepakt en uitgezet' (De Telegraaf, 15 september 2009, 1). Als
het aan PW-politicus Geert Wilders ligt, wordt overlast op straat keihard bestreden.
De PW'er zei dit naar aanleiding van gebeurtenissen in een buurt in Gouda,
waar in september 2008 buschauffeurs na overlastproblemen weigerden hun
vaste route te rijden.
Hoewel zijn vergaande oplossing in de Tweede Kamer niet breed werd gesteund,
staat Wilders in zijn roep om een 'harde aanpak' van de overlast die veroorzaakt
wordt door met name Marokkaanse jongeren, 1 niet alleen. Integendeel, een meerderheid
van het parlement is van mening dat straatoverlast veroorzaakt door
Marokkaanse jeugd een groot probleem is en dat strenge maatregelen nodig zijn.
De toon van de politieke discussie blijkt onder meer uit een krantenkop als
'Kamer bepleit harde aanpak Marokkaanse lastpakken' (AD, 18 oktober 2008). De
burgemeester van Gouda, Wim Cornelis, schreef in een brief aan de Tweede
Kamer dat door de politiek te 'hard' wordt gesproken over de straatterreur door
Marokkaanse jongeren in zijn stad en dat de media 'steeds opruiender' berichten
over de problemen (brief 7 oktober 2008). Cornelis schreef dat hij een andere
toon 'met normalere proporties' in het publieke debat wilde.
Deze uitspraken roepen veel vragen op. Is het Nederlandse mediadiscours rond
overlast op straat en migranten inderdaad verhard, zoals wordt beweerd? Hoe
l Wanneer in Nederland over Marokkanen wordt gesproken, wordt vaak ook de tweede generatie
bedoeld.
94