Themanummer over criminaliteit, migratie en etniciteit - Tweede Kamer

Tijdschrift voor Criminologie 2010-05-01
52(2010)2 : 105-217
cisten berichten over criminele asielzoekers als een 'mythe'. 4 Zo waarschuwt voormalig
VN-voorman Kofi Annan voor de '(...) growing tendency to equate refugees
at best with economie migrants, and at worst with cheats, criminals, or even terrorists'.
5 Anderen merken op, dat we uiteindelijk bij gebrek aan adequate statistische
gegevens niet weten of asielmigranten vaker of minder vaak in criminaliteit
verwikkeld zijn dan de gemiddelde burger.
Dit artikel bevat statistische gegevens over de criminele betrokkenheid van
migranten met een asielachtergrond en bouwt voort op eerder onderzoek van De
Boom e.a. (2006). We hebben deze gegevens verkregen doordat we de gelegenheid
kregen om Nederlandse verdachtenregistraties (HKS) te koppelen aan diverse
administratieve bestanden met gegevens over asielmigranten. Hierna leggen we
uit welke databestanden in onze analyses zijn gebruikt, hoe de diverse bestanden
zijn gekoppeld en welke haken en ogen kleven aan het gebruik van dergelijke
administratieve bestanden in wetenschappelijk onderzoek. Hiermee kunnen we
met (enige) zekerheid aangeven of migranten met een asielachtergrond in Nederland
wel of niet vaker in criminaliteit verwikkeld zijn dan de gemiddelde Nederlander
c.q. andere migranten.
Dat hier de (mogelijke) relatie tussen asielmigratie en criminaliteit verkend
wordt, betekent niet dat wij een direct verband tussen beide zaken veronderstellen.
Integendeel, we vertrekken in dit artikel vanuit de 'strain'-theorieën van criminaliteit.
Klassieke 'strain'-theorieën over criminaliteit leggen een verband tussen
sociaaleconomische deprivatie en het plegen van delicten (Merton, 1957;
Cloward & Ohlin, 1960; Hagan & Peterson, 1995; Agnew, 2001). We passen de
theorie hier toe door een zwakke juridische status te beschouwen als een determinant
van deprivatie en daarmee als indirecte determinant van criminaliteit.
In het tijdperk van internationale migratie is in toenemende mate sprake van een
diversiteit in de juridische status van ingezetenen (Bauman, 1998; Bosniak, 2006;
Turner, 2007; Vertovec, 2007). De juridische status is verbonden met politieke en
sociale rechten waarop ingezetenen van een land al dan niet aanspraak kunnen
maken. Formeel staatsburgerschap of een onbeperkte verblijfsvergunning geeft
doorgaans toegang tot alle sociale rechten in een land, tot volwaardig burgerschap
in de zin van 'full membership of a community' (Marshall, 1950). Mensen met
een tijdelijke en/of beperkte verblijfsvergunning hebben beperkte sociale rechten.
Zo hebben asielzoekers in Nederland wel een tijdelijk verblijfsrecht, maar slechts
beperkt toegang tot de arbeidsmarkt en geen toegang tot de sociale zekerheid.
Illegale vreemdelingen, onder wie veel afgewezen asielmigranten, zijn uitgesloten
Zie de volgende retorische dialoog: 'Myth: Asylum seekers bring crime to our streets? There is no
evidence that asylum seekers commit more crime than anyone else, says the Association of Chief
Police Officers. They are more likely to be victims of violent crime, even murder, because of who
they are'; 'Asylum seeker myth buster' (download: www.redcar-cleveland.gov.uk/main.nsf/Web
+Full+List/5DFOOA83D3CD982480256F39004BA384?OpenDocument).
Annan geciteerd in: 'Challenging myths and misinformation about asylum-seekers and refugees'
(zonder datum), uitgegeven door de Ierse National Consultative Committee on Racism and Interculturalism
(NCCRI) en de UNCHR (download: www.nccri.ie/pdf/MythsRefugees-AsylurnSeekers.pdf,
bekeken op 21-12-2009).
49