Handboek patiëntenparticipatie in wetenschappelijk onderzoek

In de empirische cyclus kunnen verschillende vormen van onderzoek een bijdrage
leveren. Elke probleemstelling en elke fase in de empirische cyclus vraagt om een
onderzoeksopzet die daar het beste bij past. De onderzoeker moet daarom eigenlijk
altijd aangeven in welke fase van de empirische cyclus hij zich bevindt en met welk
type onderzoek we te maken hebben. Daar komen we in een volgende paragraaf
nog op terug.
1.3 Kwaliteitseisen
De wetenschappelijke kwaliteit van onderzoek wordt bepaald door een aantal
criteria. Om welke criteria gaat het zoal?
– Transparantie
De mate waarin kan worden nagegaan of het onderzoek wel betrouwbaar is.
– Interne validiteit
De mate waarin het onderzoek daadwerkelijk een uitspraak kan doen over
datgene wat onderzocht is.
– Externe validiteit
De mate waarin de bevindingen in het onderzoek ook gelden voor een
grotere groep mensen en binnen andere settings.
– Statistische power
De mate waarin de onderzoeker het toeval heeft weten uit te sluiten.
Voor al het wetenschappelijk onderzoek gelden in principe dezelfde kwaliteitseisen.
Deze criteria hebben soms verschillende namen, terwijl hetzelfde wordt bedoeld.
Voorbeelden hiervan zijn de begrippen ‘betrouwbaarheid’ en ‘reproduceerbaarheid’.
Ook verschilt het belang van de criteria per onderzoekssoort. Zo zijn er strenge
richtlijnen voor onderzoek dat toetst of een hypothese klopt. Bij verkennend of
oriënterend onderzoek is de mate van vrijheid iets groter, maar ook in díe situaties
moet de onderzoeker kunnen aangeven hoe valide en betrouwbaar zijn onderzoek
is.
1.4 Kwalitatief en kwantitatief onderzoek
Binnen de wetenschap wordt gesproken over kwalitatief en kwantitatief onderzoek.
Wat is het verschil tussen beide?
Bij kwalitatief onderzoek gaat het om de aard van een verschijnsel. De onderzoeker
gaat op zoek naar de verklaring waarom en hoe gebeurtenissen plaatsvinden.
12