Advies Sociale vorming en sociale netwerken in het ... - Onderwijsraad

taal die voor veel volwassenen onbegrijpelijk is. Zij downloaden en delen de nieuwste
muziek, maken met behulp van hun mobiele telefoon geluids- of beeldopnames van en
met elkaar, sturen elkaar tekstberichten en bellen elkaar schijnbaar eindeloos. Ouders en
leraren hebben doorgaans weinig zicht op deze digitale leefwereld, een enkele uitzondering
daargelaten. 89
Leraar online
Mijn 13-jarige dochter moet veel werkstukken maken. Dus vinden we het goed als
ze ‘s avonds nog iets opzoekt op internet. Maar tussen de sites over pissebedden en
andere levensbeschouwelijke zaken heeft dochterlief nog vele andere lijntjes openstaan
via msn. We laten het oogluikend toe, zijn nog bezig om onze principes hierover
te bepalen. Als we ineens achter haar staan, klikt ze geroutineerd wat weg of
typt ze de code PAW (Parents are watching) in. Irritatie ontstaat wanneer ik haar
vraag af te sluiten. Dan duurt het zeker nog vijf minuten voordat de telefoonlijn weer
vrij is. Daarna vraag ik argeloos of de hele klas weer online was. ‘Ja, en ook een
leraar’. ‘Een leraar?’ Mijn dochter kijkt naar mijn opgetrokken wenkbrauwen en reageert
gepikeerd. ‘Jezus mam, hij is gewoon modern’.
Bron: De Schepper, 2005.
Leraren en schoolleiding hebben doorgaans sowieso weinig zicht op de sociale leefwereld
van jongeren. Het circuit van chatten, sms-en, msn-en en mobiel bellen, dat
zich grotendeels aan de waarneming van de leraar onttrekt, versterkt dit. Scholen voor
voortgezet onderwijs krijgen steeds meer last van leerlingen die hun mobiele telefoon
in de klas gebruiken, en steeds meer scholen gaan over tot een algeheel verbod op het
gebruik van de mobiele telefoon op school. Ook andere maatregelen zijn soms nodig.
Sms-taal
“Een regel bij ons op school is dat er alleen Nederlands wordt gesproken. Het is wel
zo dat zodra ze buiten de school zijn, ze direct weer de sms- of straattaal gebruiken.
Maar elk moment dat je dat op school hoort, zeg je daar wel wat van.”
Bron: citaat lerarenpanel
Kortom: leerlingen hebben sociale motieven om naar school te gaan en leren daar hun
vrienden kennen; ze brengen hun (digitale) leefwereld mee de school in. Hoofdstuk vier
geeft aan hoe leraren en directies deze sociale relaties kunnen benutten als bijdrage aan
sociale vorming. Tenminste, als scholen voldoende kennis hebben van de sociale wereld
van hun leerlingen.
3.2 Vriendengroep en jeugdsubcultuur
Naast individuele vriendschappen zijn vriendschapsgroepen waarmee jongeren op
school, in de buurt en in hun vrije tijd optrekken – de peer group – van groot belang. De
36 Onderwijsraad, juli 2005