Kan Stress verminderen door het toepassen van hartcoherentie

westerse maatschappij het haar ook niet makkelijker. Er worden tegenwoordig hoge eisen gesteld aan de
moeder als moderne vrouw (DeHue, 2008). Bovendien begint er een steeds grotere tendens te ontstaan,
die de schuld van het ‘onaangepaste’ gedrag van het kind bij de ouders legt en er wordt al regelmatig
voorgesteld van overheidswege om te gaan dreigen met ‘straffen’ in de vorm van korten op de
kinderbijslag. Voldoende redenen voor een hoog stressniveau bij de moeder.
Voor het overlevingsproces van een kind is een goede afstemming van de moeder op het kind
belangrijk, maar ook een goede afstemming van het kind op de moeder (of andere opvoeder). Niet alleen
de onaangepaste toestand van het kind kan de moeder uit evenwicht brengen, maar ook een
onevenwichtige toestand van de moeder kan het kind in onbalans brengen en de onaangepaste reacties
versterken. Een negatieve spiraalwerking is kenmerkend voor dit proces en kan resulteren in een
hechtingsprobleem tussen moeder en kind (van IJzendoorn et al., 2000). Veel gedragsproblemen en
psychopathologische ziektebeelden hebben een slechte hechting als één van de veroorzakende
kenmerken (Madigan, 2007).
Herhaling van reactiepatronen kan leiden tot automatische processen, heel handig en efficiënt
voor de positieve aanpassingsprocessen, maar heel vervelend voor de negatieve overlevingsstrategieën.
Automatisering houdt in dat het proces door een trigger in gang gezet kan worden en volgens een
bepaald patroon verloopt, zonder de invloed van bewuste controle. Zelfs de trigger hoeft niet tot het
bewustzijn door te dringen. Het idee geen invloed uit te kunnen oefenen op een proces maakt onzeker
(Golin, 1974). Dit geldt zowel voor moeder als kind.
De toestand van onbalans heeft invloed op het hele systeem van de mens, inclusief gedachten,
emoties, gedrag en fysiologische processen. Om een systeem weer in een (hogere) evenwichtstoestand
te brengen kan in principe op alle niveaus begonnen worden met het evenwicht herstellen. Bekend is de
toediening van medicijnen of cognitieve gedragstherapie. Cognitieve gedragstherapie begint, het woord
zegt het al, op het niveau van de cognities en gedrag. Emotionele ontladingstechnieken beginnen op het
emotionele vlak. Neurofeedback is een biofeedbackmethode, die start met de beïnvloeding van de
hersenfrequenties. En zo zijn er nog vele andere technieken te noemen, die zeer succesvol kunnen zijn
om uiteindelijk het totale systeem weer in evenwicht te brengen.
Hartcoherentie training is ook een biofeedbackmethode om het systeem weer in een (hogere)
evenwichtstoestand te brengen. Deze methode is ontwikkeld door het Institute of HeartMath in Californië
(Childre et al., 2000). Door HeartMath wordt veel onderzoek uitgevoerd naar de achtergronden en de
toepassingen van hartcoherentie biofeedback (McCraty et al., 2006).
De training in dit onderzoek is gebaseerd op het aanleren van deze methode om hartcoherentie te
verhogen. Daarnaast bestaat de training uit een leertraject om de hartcoherentie ook daadwerkelijk toe te
passen in stressvolle thuissituaties. Automatiseren van de techniek, bewustwording van de werking van
stressprocessen, het doorbreken en vervangen van geautomatiseerde overlevingsstrategieën en het
vinden van voldoende motivatie zijn belangrijke onderdelen van deze training.
10