Kan Stress verminderen door het toepassen van hartcoherentie

eigen verantwoordelijkheid daarin. In de training is veel aandacht besteed aan het selecteren van een
approach gericht doel in de veronderstelling dat waarnemingen, herinneringen, aanpassingsvaardigheden
en grenzen zich hier op af kunnen stemmen. De stelling ‘als je iets wilt, dan zie je mogelijkheden en als je
iets vreest, dan zie je obstakels’ is hierop van toepassing. Als laatste is in de training aandacht besteed
aan de motivatie om al het geleerde ook daadwerkelijk in te zetten in de stressvolle thuissituatie.
5.1.6 Fysiologische onderzoeksresultaten
De fysiologische resultaten van het onderzoek hebben betrekking op de metingen tijdens de
rustperiode en tijdens het invullen van de vragenlijsten (gemiddeld) en zijn onderverdeeld in de activiteit
van het autonome zenuwstelsel, de hersenfrequenties en de samenhang tussen fysiologische ritmes,
aangevuld met de subjectieve lichamelijke beleving uit de vragenlijsten.
Autonome zenuwstelsel
De significante afname van het hartritme en de ademhalingsfrequentie en de significante toename van de
hartritmevariabiliteit en de hartcoherentie tonen aan dat het trainingstraject geresulteerd heeft in een
vermindering van de sympathische activiteit van het autonome zenuwstelsel, die voornamelijk meetbaar is
tijdens rust. Deze resultaten ondersteunen de theoretische verwachtingen dat een verandering van de
avoidance- naar de approach toestand van stress van invloed is op de activiteit van het autonome
zenuwstelsel, met een afname van de sympathische activiteit in de approachtoestand.
De afname van het hartritme is niet alleen bij de trainingsgroep aangetroffen, maar ook bij de
controlegroep tijdens de vragen. Een verklaring voor deze gezamenlijke afname kan gezocht worden in
de toegenomen vertrouwdheid met de gang van zaken en de inhoud van de vragenlijsten bij de nameting,
terwijl bij de voormeting nog alles onbekend was. In rust is geen significante verlaging gevonden. Mogelijk
reageert het hartritme directer op acute spanning. Het trainingstraject heeft hier minder invloed op.
In dit onderzoek staat de verlaging van de ademhalingsfrequentie tot een 10 seconden ritme (0,10
Hz) voor het verhogen van hartcoherentie centraal. Deze verlaging is al tijdens de oefensessie aan alle
moeders geleerd. Toch blijkt uit de resultaten van de controlegroep dat het aanleren van de
ademhalingstechniek tijdens de oefensessie niet voldoende is voor een significante ‘overall’ verlaging van
de ademhalingsfrequentie op de nameting. Bij de controlegroep is geen verandering in
ademhalingsfrequentie te zien. De trainingsgroep heeft tussen de voor- en nameting de
ademhalingstechniek meer geautomatiseerd door dagelijkse oefening. Bij aanvang van de trainingen
bleek dat de moeders de spontane eigen ademhalingsfrequentie aanzienlijk moesten verlagen om in het
10 seconden ritme terecht te komen. Door regelmatige oefening kunnen volgens de theorieën over
plasticiteit van de hersenen, nieuw aangeleerde patronen worden geautomatiseerd. In een later stadium
van de trainingen werd door een aantal moeders verteld dat ze bij de aanvang van de oefeningen thuis
merkten dat hun ademhaling al vanzelf een lagere frequentie had. Dit betekent dat de moeders door het
volgen van het trainingstraject meer in staat zijn geweest om een lagere ademhalingsfrequentie
75