Kan Stress verminderen door het toepassen van hartcoherentie

controlegroep, die zelfs een lichte verlaging van de hartcoherentie laten zien. Het trainingstraject is
duidelijk van invloed geweest op het toepassen van hartcoherentie tijdens de rust en de vragen van de
nameting. De significante verhoging van de hartcoherentie tijdens rust (200%) en tijdens de vragen
(100%) bij de trainingsgroep op de nameting ondersteunen deze conclusie.
Ten aanzien van de variantie in de huidpotentiaal zijn geen significante analyseresultaten
gevonden. Er worden wel vraagtekens gezet bij de toegepaste analysetechniek. Aanbevolen wordt om in
een volgend onderzoek de verandering van de huidpotentiaal niet te bepalen aan de hand van de
variantie, maar aan de hand van het aantal responsreacties van het systeem en de responsgrootte.
Omdat de responspatronen beter onderscheidbaar zijn in de huidgeleiding dan in de huidpotentiaal, is het
zelfs aan te raden om de huidgeleiding te onderzoeken (Boucsein et al., 1979).
Hersenfrequenties
Volgens de theorie in dit onderzoek is een toename van de alfa-power (Oz) in de hersenen gerelateerd
aan een meer ontspannen toestand (vermindering van stress) en is een toename van de alfa-power in de
verhouding van de rechter en de linker prefrontale cortex (power-asymmetrie van alfa in F4/F3)
gerelateerd aan een verandering van de avoidance- naar de approachtoestand. Beide toenames zijn
significant aangetroffen bij de trainingsgroep na het volgen van het trainingstraject en hiermee wordt de
theorie ondersteund. Dit geldt alleen voor de rustperiode, want tijdens het invullen van de vragenlijsten
zijn geen significante resultaten gevonden.
De toename van de alfa-power (energie in de alfa-frequenties) is volgens de theorie voornamelijk
meetbaar in de visuele cortex op het achterhoofd (Oz), maar is in dit onderzoek ook gevonden in de
rechter prefrontale cortex op het voorhoofd (F4).
Naast de aangetroffen power-asymmetrie van alfa in de prefrontale cortex is er ook nog een
significante verhoging van de alfa-power in de verhouding tussen de rechter prefrontale cortex en de
visuele cortex aangetroffen. Uit deze laatste resultaten over de verhouding kan geconcludeerd worden dat
de aangetroffen toename van alfa-power, meer bij de rechter prefrontale cortex heeft plaatsgevonden dan
bij de visuele cortex.
Volgens Demos (2005) is een grotere efficiëntie in de aandachtverdeling ten gevolge van de
toestandsverandering naar approach zichtbaar in de vorm van een verhoging van de SMR-power bij de
sensomotorische cortex. Deze theorie wordt niet door de resultaten in dit onderzoek ondersteund.
Getwijfeld wordt of verandering in aandachtsverdeling goed te onderzoeken is tijdens rust en het invullen
van vragenlijsten.
Samenhang tussen fysiologische ritmes
Volgens McCraty (2006) is een meer approach gerichte toestand gerelateerd aan een grotere samenhang
tussen de verschillende ritmes in het lichaam, waaronder die van de ademhaling, van het hart en van de
alfa-power in de hersenen. Dat het trainingstraject geleid heeft tot een meer approach gericht toestand,
wordt al door de resultaten op het gebied van het autonome zenuwstelsel en de hersenfrequenties
aangetoond. De toename in samenhang kan echter niet met de resultaten van dit onderzoek worden
ondersteund. Er zijn geen significante toenames gevonden voor de crosscoherentie (samenhang) tussen
77