Kan Stress verminderen door het toepassen van hartcoherentie

Net als vele andere ouders hebben de moeders in eerste instantie een oplossing proberen te
zoeken voor de problemen van het kind. Hiertoe behoren onder andere medicatie en psychische- en
maatschappelijke hulpverlening. Bij het merendeel van de aangemelde moeders is de hoop op
oplossingen via deze weg sterk verminderd door het uitblijven van positieve resultaten. Doordat er vaak
sprake is van een langdurig proces, want veel van de kinderen zijn al als huilbaby begonnen, is hun stress
hoog opgelopen en geduld sterk verminderd. Dit resulteert in een manier van reageren op het kind, waar
de moeders vaak niet trots op zijn en die ze graag willen veranderen. In sommige gevallen worden ze ook
‘gedwongen’ om te veranderen door de hulpverlening, die zich bezighoudt met de bescherming van het
kind.
5.1.5 De trainingen
Het praktisch deel van de trainingen heeft bestaan uit het oefenen van de hartcoherentie
verhoging met de biofeedbackmethode ‘Freeze Framer’ van het Institute of HeartMath. De aansturing van
de ademhaling tot een cyclus van 10 seconden heeft hierin centraal gestaan. Het hartritme wordt direct
beïnvloed door de ademhaling (Grossman et al., 2007). Door het 10 seconden ritme in de ademhaling aan
te brengen kan een hogere hartcoherentie met een hartritmevariabiliteit rond het 10 seconden ritme
opgewekt worden, die kenmerkend is voor een evenwichtstoestand. Automatisering van de hartcoherentie
verhoging wordt in gang gezet door de moeders te vragen om vijf keer per dag te oefenen in de
thuissituatie met drie ademcycli in het 10 seconden ritme per keer (totaal 2,5 minuut per dag). Door
HeartMath is een ‘Quick Coherence Technique’ ontwikkeld voor het verhogen van hartcoherentie (Childre
et al., 2006). In deze techniek wordt de persoon verzocht om dieper, maar normaal, adem te halen en te
voelen dat de adem in en uit het gebied rond het hart gaat. De aansturing van de ademhaling in dit
onderzoek, tot een cyclus met het 10 seconden ritme, wijkt hiervan af.
Het theoretische deel van de trainingen heeft bestaan uit uitleg over stressprocessen en de
approach-en avoidancetoestand, waardoor de moeders meer inzicht krijgen in de opbouw van hun eigen
overlevingsstrategie in de interactie met hun kind. Veel moeders hebben vaak een negatief zelfbeeld door
het idee dat ze falen als ‘goede moeder’. Het is voor hen verlossend om in te zien dat hun reacties
grotendeels bepaald worden door de avoidancetoestand van een universeel stressproces en niet het
directe gevolg zijn van een ‘slecht karakter’. Een ‘slecht karakter’ is een vaststaande ‘trait’, maar een
stressproces is een tijdelijke ‘state”, die veranderd kan worden.
Tijdens de trainingen zijn voor de moeders veel momenten ingebouwd om de aansturende invloed
van beide toestanden te herkennen in hun eigen reactiepatronen. Het hardop uiten van hun bevindingen
wordt niet verwacht en dat kan veiligheid geven. Het vertellen over gedrag, waar iemand niet trost op is,
kan veel angst voor veroordeling oproepen en dat vertraagt het inzichtproces.
Begrip van de cognitieve processen in de hersenen, met name in de prefrontale cortex, is
belangrijk voor het inzicht in veranderingsmogelijkheden voor negatieve overlevingsstrategieën en de
74