Richtlijn: Erfelijke darmkanker (1.0) - Genootschap van Maag-Darm ...

More documents

Recommendations

Info

Richtlijn: Erfelijke darmkanker (1.0)verleden veelal in eerste instantie voor moleculaire diagnostiek in aanmerking gekomen op grond van derelatief strenge Amsterdam criteria. De risico's op CRC voor mutatiedragers, geëxtrapoleerd op basis vande resultaten uit die geselecteerde families, zouden daarom overschat kunnen zijn. Risico's op kankerberekend voor groepen mutatiedragers waaruit de indexpatiënt (proband) is weggelaten en voor groepenmutatiedragers die via minder stringente criteria geïncludeerd werden, met de Bethesda criteria alsbelangrijkste voorbeeld, zouden in de toekomst lager kunnen blijken te zijn dan de nu gevonden risico's 268 .Deze situatie is te vergelijken met hetgeen is waargenomen bij de risicoschattingen voor BRCA1- enBRCA2- genmutatiedragers 53 22 .Niet-colorectale tumoren; leeftijd bij diagnose CRCHet is mogelijk dat studies naar Lynch syndroom, waarin alleen patiënten en families met colorectaalcarcinoom zijn geïncludeerd - op basis van de Amsterdam I criteria, waarin alleen CRC meetelde voorinclusie, c.q. een populatie van colorectaal carcinoom patiënten - een onderschatting geven van de kansop niet-colorectale tumoren bij dit syndroom. Ook voor de gemiddelde leeftijd bij diagnose kan eenvertekening zijn ingeslopen, doordat jonge leeftijd bij diagnose als inclusiecriterium is gebruikt.GenmutatiedragersBij voorkeur zouden de risico's op kanker dan ook berekend moeten worden op basis van een cohort vanbewezen genmutatiedragers. Voor het huidige literatuuronderzoek is daarom prioriteit gegeven aanstudies, waarin de mutatiestatus van de families en de in de risicoberekeningen meegenomen familieledenwas vermeld.Niet in alle families waarin aanwijzingen bestaan voor een erfelijk mismatch repair defect (op grond vantumor MSI status, immunohistochemie van de MMR eiwitten en hypermethylerings-assay) kan tot nu toeeen kiembaanmutatie in een MMR-gen worden aangetoond. Voor de klinische praktijk is een schatting vanhet risico op kanker ook voor deze groep relevant.Risico-matenHet risico op tumoren bij Lynch syndroom of MMR-genmutatiedragers wordt vaak of uitgedrukt als relatiefrisico dan wel als cumulatief risico. Het relatieve risico (RR) geeft de kans op kanker voor mutatiedragersten opzichte van een controlegroep of ten opzichte van de algemene populatie (zo betekent een RR van 2een 100% grotere kans op kanker). Een cumulatief risico wordt uitgedrukt voor een bepaalde leeftijd of‘lifetime', als percentage. Een cumulatief risico voor mutatiedragers van 65% bij een leeftijd van 70 jaarbetekent dus, dat 65% van de dragers voor hun 70 ste levensjaar een tumor zal ontwikkelen. Beidebegrippen zijn vaak moeilijk te interpreteren voor de adviesvrager. Voor risicocommunicatie gaat echter devoorkeur uit naar een cumulatief risico boven een relatief risico 104 . Voor individuele counseling lijkt het devoorkeur te verdienen om het risico ook uit te drukken voor een kortere tijdsperiode, bijvoorbeeld het10-jaars cumulatieve risico vanaf een bepaalde leeftijd (zie overwegingen).De tabel geeft een samenvatting van de in de literatuur gevonden cumulatieve risico's op tumoren bij Lynchsyndroom, berekend tot het 70 ste levensjaar. Cumulatieve risico's voor kortere tijdsintervallen zijn nog nietbeschikbaar. Er zijn nog geen getallen bekend voor kansen op kanker geassocieerd metPMS2-kiembaanmutaties. De precieze kansen op huidtumoren bij de Muir-Torre variant van Lynchsyndroom zijn niet bekend.Cumulatieve risico's op tumoren bij Lynch syndroom tot het 70 ste levensjaarDNA mismatch repair genType tumor* MLH1 MSH2 MSH6**m v m v m vColorectaal 22-65% 18-54% 30-73% 25-54% 60-70% 30-40%Endometrium 25-65% 22-61% 60-70%Dunne darm 7% 4% Niet bekendMaag 2% 4% Niet bekendOvarium 3% 10%
Richtlijn: Erfelijke darmkanker (1.0)De gemiddelde leeftijden bij het stellen van de diagnose colorectaal carcinoom is gemiddeld 41-47 jaar bijMLH1-mutaties, 44-46 jaar bij MSH2-mutaties en 50-54 jaar bij MSH6-mutaties. Voorendometriumcarcinoom zijn de gemiddelde leeftijden bij diagnose bij MLH1-, MSH2- en MSH6-mutatiesrespectievelijk gemiddeld 59, 59 en 54 jaar. Bij dragers van een mutatie in het MSH6-gen is de leeftijd bijdiagnose van CRC dus iets hoger en is de leeftijd bij diagnose van endometriumcarcinoom iets lager danbij dragers van een mutatie in het MLH1- en MSH2 -gen 146 52 262 329 .Conclusies:Dragers van een kiembaanmutatie in één van de mismatch repair (MMR)-genen MLH1, MSH2 en MSH6hebben een kans van 25-70% om voor het 70 ste levensjaar colorectaal carcinoom te ontwikkelen. De kansis mogelijk hoger voor mannen dan voor vrouwen. De leeftijd bij diagnose ligt gemiddeld tussen 41-54 jaarjaar.Niveau 2: B Quehenberger 2005 268 ; Vasen 1996 326 ; Plaschke 2004 262 ; Aarnio 1999 1 ; Vasen 2001 329 ;Hendriks 2004 146 ; C Hampel 2005 140 ; Dunlop 1997 93Vrouwelijke dragers van een mutatie in één van de MMR-genen MLH1, MSH2 of MSH6 hebben een kansvan 25-70% om voor het 70 ste levensjaar endometriumcarcinoom te ontwikkelen. De gemiddelde leeftijd bijdiagnose ligt tusen de 54 en 59 jaar.Niveau 2: B Quehenberger 2005 268 ; Vasen 1996 326 ; Aarnio 1999 1 ; Vasen 2001 329 ; Hendriks 2004 146 ; CDunlop 1997 93 , Hampel 2005 140Bij dragers van een kiembaanmutatie in het MSH6- gen is de leeftijd bij diagnose colorectaal carcinoomhoger en is de leeftijd bij diagnose endometriumcarcinoom lager dan bij dragers van een mutatie in hetMLH1- en MSH2-gen.Niveau 3: B Hendriks 2004 146 ; C Buttin 2004 52 ; Plaschke 2004 262 ; Vasen 2001 329Dragers van een kiembaanmutatie in één van de MMR-genen hebben tot het 70 ste levensjaar een kans vanmeer dan 10-25% op andere tumoren dan colorectaal of endometriumcarcinoom. Tot de betreffendetumorlocaties behoren: dunne darm, maag, ovarium, nierbekken, ureter en centraal zenuwstelsel. Dezekansen verschillen mogelijk enigszins voor de verschillende MMR-genen. De leeftijd bij diagnose ligtgemiddeld hoger dan bij colorectaal en endometriumcarcinoom.Niveau 4: B Quehenberger 2005 268 ; Vasen 1996 326 ; Hampel 2005 140 ; Aarnio 1999 1 ; Vasen 2001 329Voor families waarin op grond van resultaten uit tumoronderzoek en familiegegevens sterke aanwijzingenbestaan voor Lynch syndroom, maar bij DNA onderzoek bij aangedane familieleden geen mutatie in MLH1,MSH2, MSH6 en PMS2 is aangetoond, bestaan nog geen goede risicogetallen. Deze families hebbenvermoedelijk Lynch syndroom. In de praktijk moet men voor deze families voorlopig rekening houden metde kansen op tumoren zoals die voor Lynch syndroom gelden.Niveau 4: D mening werkgroepledenDragers van een mutatie in één van de MMR-genen in grotere families die niet aan de Amsterdam criteriavoldoen, d.w.z. waarin relatief weinig familieleden met Lynch syndroom geassocieerde tumoren hebbenontwikkeld, hebben mogelijk een kleinere kans op tumoren dan dragers in families die wel aan genoemdecriteria voldoen.Niveau 3: C Quehenberger 2005 268 ; Carayol 2002 53Overwegingen:Andere aanleg- en omgevingsfactorenLynch syndroom heeft binnen families een variabele penetrantie. Of een individueleMMR-genmutatiedrager een met Lynch syndroom geassocieerde vorm van kanker krijgt wordt dus nietuitsluitend door de MMR-gen mutatie bepaald. Andere erfelijke en niet-erfelijke (omgevings)factorenkunnen naast toeval een rol spelen bij het wel of juist niet ontstaan van een tumor. Voor polymorfismen inverschillende genen (bijvoorbeeld CCND1, GSTT1, GSTM1, IGF1, RNASEL, TP53) bestaan aanwijzingendat deze bij MMR-genmutatiedragers de kans op colorectaal carcinoom en/of de leeftijd bij diagnosemodificeren. Dit onderwerp kent nog geen klinische toepassing. Voor sporadisch colorectaal carcinoom zijnverschillende factoren bekend die het risico op kanker verhogen, zoals overgewicht, alcoholgebruik,consumptie van rood vlees en roken. Calcium en aspirine lijken het risico op colorectaal carcinoom te03/11/08 Erfelijke darmkanker (1.0) 8
Page 1 and 2: ERFELIJKE DARMKANKERLandelijke rich
Page 3 and 4: InhoudsopgaveReferenties...........
Page 5 and 6: Richtlijn: Erfelijke darmkanker (1.
Page 9: Incidentie en risico'sLiteratuurbes
Page 17 and 18: DiagnostiekLiteratuurbespreking:Dit
Page 35 and 36: Restrisico op mutatieRichtlijn: Erf
Page 53: BehandelingLiteratuurbespreking:Dit
Page 61 and 62:
Richtlijn: Erfelijke darmkanker (1.
Page 63 and 64:
Page 65 and 66:
Page 67 and 68:
Page 69 and 70:
Page 71:
Page 74 and 75:
Page 76 and 77:
Page 78 and 79:
Page 80 and 81:
Page 82 and 83:
Page 84 and 85:
Page 86 and 87:
Page 88 and 89:
Page 90 and 91:
Page 92 and 93:
Page 94 and 95:
Page 96 and 97:
Page 98 and 99:
Page 100 and 101:
Page 102 and 103:
Page 104 and 105:
Page 106 and 107:
Page 108 and 109:
Page 110 and 111:
Page 112 and 113:
Page 114 and 115:
Page 116 and 117:
Gastroenterology 2004 Jul;127(1):9-
Page 118 and 119:
Bijlagen1. Samenstelling werkgroepS
Page 120 and 121:
Page 122 and 123:
Page 124 and 125:
Page 126 and 127:
Page 128 and 129:
Page 130 and 131:
Page 132 and 133:
Page 134 and 135:
Page 136 and 137:
Page 138 and 139:
Page 140 and 141:
Page 142:
show all

Richtlijn: Erfelijke darmkanker (1.0) - Genootschap van Maag-Darm ...

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?