tc çukurova üniversitesi sosyal bilimler enstitüsü resim ... - Kütüphane

91
Sanatçılar, hayatın son derece yüksek bir hız ve çok boyutlu olarak yeniden
biçimlenişine yanıt vermek zorunda olduklarının farkında idiler. Bunun için yaptıkları
her yeni hamlenin ardından belki de bir öncekinin sonucunu gözleyemeden daha yeni
hamlelerin gelmesi gerektiğini düşünerek davranıyorlardı:
“Sanatın dünyası şimdi gerçekliğin karşısına konuluyordu ve
soyutlama, daha iyi bir dünya ütopyasının simgesi haline geldi.
İnsanlığı sanat aracılığıyla uyuma ve birliğe ulaştırma rüyasının
gerçekleşebilmesi için iki temel koşulun yerine getirilmesi gerekiyordu:
Birincisi, sanatın kendisi de uyumlu, net ve saf olmalıydı. İkincisi, bu
sanat toplumsal bir etki yaratabilmek için hayatın içine girmek,
müdahale etmek zorundaydı. Bu nedenle, sanatçıların eylemliliği
resimle sınırlı kalmadı; soyut düşünce mimaride ve ürün tasarımında
kendine yer buldu veya daha net bir ifadeyle onların işlevselci
yönlerinden ilham aldı. Hem gündelik hayatta kullandığımız eşyalar,
hem de resimler tamamen kendilerine özgü prensipler ışığında
tasarlanıyordu” (Krausse, 2005, 96).
Soyut sanat düşüncesinin hayatın içinde yer almak için verdiği çaba, görsel
sanatlarda “Konstrüktivizm”ve uygulamalı sanatlarda ise “İşlevselcilik” olarak
kendisini gösterecek yeni alanlar açmıştır. Konstrüktivizm’in vatanı olarak bilinen
Rusya’da Kasimir Malevich, tasvirleri tamamen radikal bir biçimde reddeden yeni bir
konsept oluşturdu. Bu yeni tanımlama sanat tarihi sürecinde oluşan yeni bir gerçeklik
algısıydı. Malevich, ikona haline gelen resimleri hakkında, “Hiçbir nesneyi
barındırmasa bile soyut resimde her zaman dışavurumcu ve anlatımcı bir yan vardı;
ben işte bunu tamamen ortadan kaldırmak istedim.” demiştir. Her türlü anlatımcılıktan
ya da nesnellikten kaçınmak anlamına geliyordu bu. Düz yüzeyler üzerine oturtulan
geometrik formlar Konstrüktivizmin başlıca özelliğiydi.
Toplumdaki gelişmeler, sanatsal gelişmelerin yönlenmesinde büyük bir etkiye
sahipti. Krausse, bu döneme ilişkin şunları şöyler:
“…Amerika’dan esinlenilen rasyonel üretim önlemleri, örneğin
fabrikalarda üretim-bantlarının hizmete sokulması, Almanya’da