tc çukurova üniversitesi sosyal bilimler enstitüsü resim ... - Kütüphane

35
Tiziano belli bir noktada kalmamış, devamlı kendini yenileyen bir
sanatçı olmuştur. Kırk yaşından itibaren ölünceye değin, çevre çizgisine
bağlı kaldı, ama renkli hayatının sonunda çizgiyi parçaladı. Ayrıca o
Floransalılar gibi desen olarak ayrıntılı değil, süratli fırça ile yapılmış
taslaklara göre çalışıyordu. Bu husus da resim sanatında önemli bir
yeniliktir. Böylece resim, desenden değil, renkten oluşma olanağına
kavuşuyordu. Resim sanatı, doğanın çizgi formu yerine, fırça
darbelerinden meydana gelen bir biçimlemeye gidiyordu” (Turani,
1992, 382, 383).
15. yüzyılda matbaanın ve bakır gravür baskı yönteminin bulunması ve gezgin
İtalyan sanatçıların Avrupayı dolaşması Avrupa hümanist anlayışının yaygınlaşmasını
sağladı. Matbaa sayesinde edebiyat metinleri, gravür baskılarla da İtalyan ustaların
ellerinden çıkan önemli yapıtlar çoğaltılabiliyor ve ucuza satın alınıyordu. Bu olanağın
yarattığı merak ve coşkuyla bir çok sanatçı ve sanatsever Avrupanın çeşitli yerlerinden
İtalya’ ya gelip ustaların eserlerini yerinde ve orijinalden inceleme fırsatını buldular.
Bu etkileşim özellikle Alman ve Hollandalı sanatçılarda önemli açılımlara yol açtı.
Kuzey sanatı diye adlandırılan bu dönüşüm hareketinin en önemli isimleri Dürer,
Bosch ve Bruegel’dir.
“Dürer başlarda Kuzey’in geleneklerin sadık kalarak dünyayı dikkatli
bir gözlem yoluyla kavramaya çalışmıştı. Çıraklık ve göçmenlik
yıllarında yolu İtalya’ya düşmüş, orada yepyeni bir dünya ile
karşılaşmıştı; İtalya’da sanatın yardımcı bilim disiplinleri olarak
matematik ve geometriyle tanıştı, doğayı ve insan anatomisini
incelemeyi öğrendi. Perspektif, oran ilişkileri, ölçü ve uyum Dürer için
hiç işitilmemiş, hayranlık uyandırıcı kompozisyon öğeleriydi. Ayrıca
aslında loncaya bağlı bir zanaatkâr olduğundan, kendi sanat
anlayışından tamamen farklı bir sanatçı tanımıyla da karşı karşıya geldi.
Güneyde tanıştığı sanatçılar birer bilgin ve bilim adamıydı. Dürer,
İtalya’yı örnek alarak kendisi de bir bilgin-sanatçı olmaya doğru evrildi.
Resimlerine, sayısız desenine ve gravürlerine baktığımızda hem gerçeğe
tıpatıp uygun bir detay anlayışı görürüz, hem de dünyayı matematiksel
ve akılcı bir temelde resmetme ve insanı araştırma çabasıyla